Υπάρχει πάντα, εδώ και χιλιάδες χρόνια, ένα αγεφύρωτο χάσμα ανάμεσα σε αυτούς που Βιώνουν την Πραγματικότητα και προσπαθούν να την υποδείξουν με ζωντανούς όρους διαδικασίας ή αντίληψης και σε αυτούς που προσπαθούν να συλλάβουν την Πραγματικότητα με την σκέψη και να την περιγράψουν με όρους στατικούς, με ουσιαστικά, με «έννοιες ύπαρξης».
Στην Βουδιστική Παράδοση η Μόνη Πραγματικότητα είναι το Αδημιούργητο, το Ασαμσκρίτα, που περιγράφεται στον μετέπειτα Βουδισμό σαν Σουνυάτα, το Χωρίς Ιδιότητες, ή Ταθάτα, το Ως Έχει. Άμεσο συμπέρασμα μιας τέτοιας θεώρησης είναι η αντίληψη του ανάτμα, της μη πραγματικής ύπαρξης ενός εαυτού. Ο εαυτός υφίσταται μόνο σαν διαδικασία άγνοιας, που δίνει τοπικές ιδιότητες στο Παγκόσμιο Ζωντανό Κενό. Μια διαδικασία, ένα φαινόμενο, που υφίσταται προσωρινά και το οποίο χάνεται, όταν έρχεται η ώρα, χωρίς να αφήνει ίχνη. Η μόνη διέξοδος διαφυγής από την άγνοια είναι η Πλήρης Αφύπνιση στην Πραγματικότητα.
Στην Χριστιανική Παράδοση εξάλλου η Μόνη Πραγματικότητα που Υφίσταται από Μόνη Της είναι ο Άκτιστος Θεός, που Διαπερνά τα Πάντα κι Είναι Πανταχού Παρών. Εκ του «μηδενός», σαν απομονωτική αντίληψη μέσα στην Πανταχού Παρουσία, «δημιουργείται», αναδύεται, το ον, που γίνεται αντιληπτό σαν απομονωμένος υπαρξιακός χώρος μέσα στο Παγκόσμιο. Το ον όχι μόνο εξαρτάται απόλυτα από την Οντολογική Πραγματικότητα του Άκτιστου Θεού, αλλά δεν έχει δική του οντολογική πραγματικότητα. Υφίσταται μόνο σαν δημιούργημα, σαν απομονωτική διαδικασία μέσα στην Πανταχού Παρουσία, σαν ένας απομονωμένος χώρος μέσα στο Παγκόσμιο. Η μόνη διέξοδος σωτηρίας είναι η Ένωση με την Οντολογική Πραγματικότητα, η κατά χάριν Θέωση.
Παρόμοιες παρατηρήσεις μπορούμε να κάνουμε και στις άλλες θρησκευτικές παραδόσεις. Απλά πήραμε δύο τυπικά παραδείγματα της αφηρημένης θρησκευτικότητας και της θεϊστικής παράδοσης
Είτε ερμηνεύουμε την ανάδυση του όντος, της ατομικής ύπαρξης, σαν άγνοια που δίνει τοπικές ιδιότητες στο Χωρίς Ιδιότητες, είτε σαν απομονωτική κίνηση μέσα στην Παγκόσμια Παρουσία που διεκδικεί ένα δικό της «χώρο», τελικά κατανοούμε ότι αυτή η δραστηριότητα αποτελεί μια Έξοδο από το Παγκόσμιο και ταυτόχρονα μια Πτώση. Αποτελεί την ανάδυση του ατομικού όντος αλλά και την Απομόνωση από το Παγκόσμιο. Μπορεί να θεωρηθεί σαν Πτώση από την Άποψη του Παγκόσμιου ή Ανάδυση στην ύπαρξη από την άποψη του ατομικού όντος. Είτε έτσι, είτε αλλιώς, η άγνοια, ή η θέληση χειραφέτησης από το Παγκόσμιο οδηγεί στον κόσμο του γίγνεσθαι, στον κόσμο των φαινομένων.
Είτε υιοθετήσουμε την Βουδιστική, είτε την Χριστιανική αντίληψη, το ον δεν είναι παρά ένα γίγνεσθαι, μια διαδικασία, ένα φαινόμενο, που έχει την Πηγή του στο Παγκόσμιο, και δικαιώνεται σαν ύπαρξη όταν ανυψώνεται και Επιστρέφει στο Παγκόσμιο.
Η Ανάδυση στην Πραγματικότητα, είτε την δούμε σαν διαδικασία απελευθέρωσης, υπέρβασης των περιορισμών της ατομικότητας, είτε την δούμε σαν άνοιγμα του ατομικού χώρου προς το Απέραντο, σημαίνει ακριβώς αυτή την μετάβαση από το περιορισμένο στο Απεριόριστο.
Για τον Βουδισμό είναι λάθος να αποδίδουμε ιδιότητες στο Χωρίς Ιδιότητες. Σταματώντας αυτή την διαδικασία, που είναι η διαδικασία της νόησης, της σκέψης, γίνεται Αντιληπτή η Πραγματικότητα.
Στον Χριστιανισμό από την άλλη είναι λάθος να απομονώνουμε τον εαυτό, δίνοντάς του περιορισμένες ιδιότητες, από την Θεία Πραγματικότητα. Σταματώντας αυτή την δραστηριότητα, που είναι η νόηση, η σκέψη, νοιώθουμε την Ενότητά μας με το Θείο.
Όλοι αυτοί που ακολουθούν την Αληθινή Παράδοση μέσα στις θρησκείες Προσεγγίζουν Βιωματικά την Πραγματικότητα, σαν Διαδικασία, σαν Βιωματικό Περιεχόμενο. Αντίθετα όσοι προσπαθούν να συλλάβουν την Πραγματικότητα με την σκέψη βλέπουν ουσίες και την περιγράφουν με σταθερές έννοιες, εκεί που υπάρχει Μια Χωρίς Ιδιότητες Πραγματικότητα, ή μια διαδικασία, ένα φαινόμενο.
Η Πραγματικότητα, ο Θεός των Μυστικών Είναι Κάτι που Ζουν. Η «Πραγματικότητα», ο «Θεός των διανοουμένων θεολόγων» είναι μια νοητική σύλληψη. Προφανώς δεν έχουμε δικαίωμα να μπερδεύουμε την Πραγματικότητα με το διανοητικό σύμβολο. Αληθινή Γνώση είναι η Εμπειρία. Η διανοητική πληροφορία ισχύει μόνο στο επίπεδο της σκέψης, και σε τελευταία ανάλυση υποδεικνύει το Πραγματικό αλλά δεν το Βιώνει.
Ο Δρόμος του Πραγματικού είναι ο Δρόμος της Ζωής, του Βιώματος, κι όχι ο δρόμος της σκέψης. Την Ζωή την Ζούμε, δεν την σκεφτόμαστε, δεν την ονειρευόμαστε.
