CIRCLE OF LIGHT

CIRCLE OF LIGHT
16. The Emergence into Timelessness: A Journey Beyond the Veil of Time
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

ESOTERISM STUDIES

ESOTERISM STUDIES
*BOOKS*
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

ESOTERISM ACADEMY NEW ARTICLE

ESOTERISM ACADEMY NEW ARTICLE
Sunday, 12 October, 2025

Wednesday, February 6, 2013

Orpheus: Who was Orpheus really

WHO WAS ORPHEUS REALLY

 

The Conception that serious scholars of Ancient Hellas have of Hellenic Antiquity is completely different from the official conception imposed by "Christian education". Those who study Archeology see revealed to them a world carefully hidden from the formal educational community and mainstream perception.

Let's make it clear from the beginning: For the Ancient Hellenes (and not only the initiated, the philosophers, the historians, the intellectuals, but also the common people) Orpheus was a real person for whom there are specific historical references, beyond the myths which were created for Orpheus, for various reasons.

The Northern Aegean coast, from Mount Olympus to the Hellespont, was known to the ancients as Thrace, for 35 centuries. Later the western regions were inhabited by Macedonians. It matters very little which populations inhabited all these areas. Pre-Hellenic, Hellenes, Extra-Hellenic, (Piers Thracians, Minyas, Magnites, Kikones, Pieriotes Macedonians, etc.) all these peoples have a common racial and cultural origin that goes back to the Paleolithic era.

 


The Area of Olympus, Pieria, and Leveithra, where Orpheus was born, taught, and buried

 

The narrow fertile strip of land between Mount Olympus and the sea was Ancient Pieria (from the Macedonian progenitor Piero). In the pieric foothills of Olympus (southeastern foothills) there were cities that archaeological excavations trace back 35 centuries. Leivithra, Pimblia, Dion, and other cities.

Olympus is the highest mountain in Hellas (close to 3000 meters), a holy mountain, known worldwide for centuries, because it is related to the Hellenic religion, but also to Orpheus and the Orphic Tradition. The mountain range on the southeast side is split by the Ziliana ravine (ancient stream Sys, today Ziliana) dividing the Mountain into Upper Olympus and Lower Olympus.

The many ravines and gullies give a rare beauty to the landscape even today. In this landscape, which evokes sacred awe, calm and contemplation, and a thrill that takes your breath away (at least for those who keep their ties with nature), in front of the fold that separates Upper Olympus from Lower Olympus, were built Leivithra, the city where Orpheus was born.

Leivithra (= furrow, stream, torrent and wet place) means precisely the grooves and gullies that carry the waters from the Holy Mountain to the sea. The Leivithra, as they were circled from everywhere by the flowing waters, looked like an island at the foot of the Mountain. The settlement was located on the heights northwest of the Acropolis.

Where the ruins of the Acropolis are today there was an Ancient Sanctuary associated with Orpheus.

...

According to the Orphic Tradition, Orpheus was born from the Muse Calliope, a Virgin, who became pregnant when she bathed in the god-river Oiagros, in one of the caves of Olympus near Leivithra and Pimblia. Although Oiagros is related to Zagreus, and through his father Charope, to the dark kingdoms, it is more likely that Oiagros was a local lord (given this name as he was associated with the Cult of Dionysus Zagreus). Orpheus' mother was probably some local noblewoman.

At the time when Orpheus was born, 30 centuries ago, the Dionysian Cult (the Cult of the Bull) was known throughout the Mediterranean world, and in the wider region of Thrace. Orpheus was brought up in this religious environment.

The young lord, however, did not just receive a special education, he had special gifts by nature. They perceived the Divine in a special way:

Orpheus perceives the DIVINITY as a REALITY to which he relates directly, existentially, and experientially… not in an external way, as a Deeper Inaccessible Reality that is expressed as external faith and worship and through ritual acts… For Orpheus the DIVINITY is the Source and the Depth of Existence and the Essence of everything, which we experience within ourselves in a direct, internal and experiential way.

This ONE ESSENCE (metaphysically and in higher worlds) separates into many, individual entities, remaining the One Essence. Essentially and Secretly the One is within the many, in each and each is identified with the One, with the All.

From This State to the Higher Worlds the further evolution into the All and each leads to differentiation from the One and to distinct individuality itself. From here is derived the concept of the soul (as the whole of the spiritual entity) which originates and depends on the Godhead, whatever path of evolution it takes.

And from the Luminous World of the Mind the Soul falls into the World of the Simple Soul which expresses its nature with will and emotion.

It is this differentiated soul embodied in the material body that is metaphysically and literally a "tomb" for the soul.

From the Light Worlds of the Beyond, the Extra-Reality (of man) the Soul falls into the Metaphysical Hades, the "Lower World", which is the "material world".

The Soul with all its spiritual, mental, and psychic functions is literally bound within the psychosomatic processes, and the functions of the body, and the external world of matter. From the union of the Psychic Entity with the body, the material soul, the psychosomatic organism, the life, the vital body (to be distinguished from the Pure Soul) is created.

This religious concept was nothing new in the Age of Orpheus. In fact, it is the very Essence of the Dionysian Cult (in the form of Zagreus) which is traced throughout the Mediterranean world, in Crete, Hellas, the Near East, Lower Italy, at least 35 centuries back.

The Worshipers of Dionysus with the perception of the Deepest Unity of Being (and the world), and with the sacred orgies (which means sacred works) Secretly experience the Oneness with God, the Being, identify with Him, thus participate in His Essence.

Orpheus does not deny this. But he believed that Divine Creation and Evolution take place in the metaphysical worlds and not externally in an "objective" world. Thus, only internally, experientially, can the Essence of Divinity be understood, and Union with God achieved. By internalizing the Dionysian Perception, approaching experientially (internally) the Deity opens the Inner Horizons of Existence to the Infinite Inner World and the DIVINITY.

What Does Orpheus Really Teach? That since the Soul is differentiated (in the higher worlds) from the One, the All, and falls into the material world, and binds itself to the body, the only way of redemption is the severance of the soul from the body. This can be done internally, within each one, by the contemplation of the powers of the soul and the "separation" from the body.

LYSIS, the "separation" from the body, has many levels of depth:

It can mean the external abstinence from mixed objects and unholy acts that leads to the moral attitude and tranquility.

It can mean the deepest mental (volitional and emotional) detachment from material life that cultivates indifference to the worldly and quietness.

It can mean the deepest detachment of the mind from its preoccupation with the external world.

It can mean the Ecstatic Immersion in the Oneness of Existence, behind all differentiations.

It can mean Complete Identification with Divinity.

It can still mean the conscious separation from the body and the transition to the worlds beyond (what some call astral travel).

It can mean the physical separation from the body, which we know as death.

Thus, Orpheus speaks of an upward course of the soul towards the Godhead, of an involution. He does not deny external worship and ritual, but considers that external worship is only an external first stage on the way to God. In fact, Orpheus with his Teaching gives an immense depth to the Dionysian Cult. His Teaching is Esoteric Dionysianism. On the other hand, without the interpretation of Orpheus, Dionysianism would remain an external, holy, but barbaric religion. Thus, Dionysianism, as Orpheus perceives it, is nothing but External Orphism.

Orpheus' reformation of the Dionysian Cult offered the Hellenes (and humanity) one of the deepest mystical interpretations of Reality. It inspired the world's greatest philosophers (i.e. the Hellenes Philosophers, from Pythagoras, Parmenides and Heraclitus to Plato and Aristotle, and the Cynics, Stoics, Epicureans, Skeptics, Neoplatonists...).

Pythagoras did nothing more than carry the Teaching of Orpheus to Croton, in Lower Italy. His very important contribution, beyond the Basic Orphic Teaching, is the use of mathematical concepts in the description of Reality. (In a separate article we will talk about the Pythagorean Teaching).

The Orphic Doctrine renewed the Delphic Worship, revived the Eleusinian Mysteries, and completely opened the Horizons to Philosophical Thought.

Plato is Orphic in all respects, and often refers to the Teaching of Orpheus in his dialogues. When he refers in Phaedo (Phaedo, 67, c , d ) to the "old discourse" ("old tradition") and the "solution of the soul", he is in fact simply conveying the Orphic Teaching:

“Certainly, said Simmias. – Katharsis (Purification) is not exactly what an old tradition says? That is, to separate the soul from the body as much as possible and get used to it being collected from every part of the body and being concentrated and staying as much as possible itself both in the present life and in the future, isolated to itself as if freed from the bonds of the body? - Certainly, he said. - Isn't this exactly called death? The dissolution and separation of the soul from the body? - Exactly. - As we have said, those, who always persistently try to free the soul from the bonds of the body, are those who philosophize in the proper sense of the word; and this is precisely what philosophers practice, to resolve and separate the soul from the body; or not? - So is”.

Orphism influenced Hellas for (at least) 15 centuries and remnants of this religious concept still exist today in thought, language, life, and celebrations. It was during the time of Peisistratus that Orphism became the official religion of Athens and the Festivals of Dionysus were (officially) established (without "trampling" the traditional concepts and the worship of other gods). Orphism, the Orphic concept of the common divine origin, equality, and equality of all people, essentially gave birth to Democracy (although it did not eliminate the institution of slavery) in Athens. If there was no Orphic Ideological Substratum in the perception of the Athenians, about Nature, life, and the "state", the Republic would not have been born. When the ancient world, and the Hellenic religion, ended, and other religions were forcibly imposed on the Hellenic Space, the Republic also died out.

Modern, representative, parliamentary democracies are  parodies of democracy. Political parties are political gangs, which call "democracies" authoritarian, unjust and violent regimes. This is because all these pseudo-democracies do not have a sound ideological background, as was the case with the True Athenian Democracy.

It was natural that the religious perceptions and experiences of Orpheus (the internalization of perception, and the internal direct experiential approach to the Reality of God), would bring the young prince, at the beginning of his public action, into "contrast" with his environment. It was difficult for them to understand without effort the message of the Inspired. He "withdrew" early from public affairs, to deal with his "religious experience", to codify it, to make it a practice and a life.

The "myth" says that Orpheus traveled to Egypt. He had no reason to. Orpheus found in his homeland all the religious tradition on which he based himself to develop his own religious concepts. The Dionysian Cult prevalent in Hellas, Crete, and the Greater Mediterranean Area, is not an Egyptian Phenomenon (and is quite different from the Cult of Osiris and its mysteries). But even if Orpheus traveled to Egypt, he did not become any wiser from this journey. In our opinion, his activity developed entirely in Pieria, and especially in his Homeland of Leivithra and the surrounding area, at the foot of Mount Olympus.

Orpheus quickly created a circle of people with whom he shared his experiences. The creation of religious circles is a global, timeless, and interreligious phenomenon. In Hellas, religious circles are called troupes (especially the groups of Dionysus believers). Orpheus created a compact circle of initiates who had a certain conception of the Divine (Orphic Theology), and a particular way of life (Orphic life), and behavior.

According to the testimonies of many ancients (philosophers, historians, writers) in Leivithra (as in all the cities of Hellas) there was a Sanctuary, on a hill southeast of the settlement, which was surrounded by streams, long before Orpheus. Public worship took place there, the followers of Dionysus performed their worship there, and Orpheus himself officiated there. Orphic ceremonies included the ritual use of sacred fire, the use of hymns, music, and dance. The Orphic rites differed quite a bit from the public Dionysian Worship, and the rites of the Bacchus and Maenads. The Orphic rites will be preserved in various Orphic troupes, while the public Dionysian Worship will be transferred to the Dionysian Feasts, while the maenad rites will be preserved in the Delphic Cult.

In fact, there is no contradiction between the Orphic conceptions and the ordinary Worship of Dionysus and the Dionysian Festivals established around the worship. In essence, all perceptions are correct and are addressed to people with a different degree of understanding of the religion of Dionysus. Orphism and the external Dionysian Cult function not in competition but in complementarity. This is demonstrated by the respect that all Hellenes had for Orpheus, the Delphic Cult, the Eleusinian Mysteries, even when they were not initiated and did not know the content of the initiation, but also by the acceptance of external worship as a sign of respect for God by external actions. Even the “eating raw meat” that would be preserved in some troupes (but abolished from public festivals in Classical Athens) is a sacred act, however hideous it may seem. Hypocritical people find a religious act abhorrent, but they can be unjust to their fellow human beings, indifferent to the unfortunate, and destroy the planet...

Religious groups similar to that of Orpheus would exist at least 15 centuries later…

Following the example of Orpheus, religious troupes, or organized associations, with specific places of worship and teaching, will be created by all the Great Hellenes Philosophers, Pythagoras in Croton (community), Plato in Athens (academy), Aristotle (lyceum or walking school), the Stoics (portico), Epicurus (garden)...

Orpheus lived and acted, taught and wrote, in his Homeland, at the Foot of Olympus. He lived by living out his religious vision and devoting his time to teaching and serving people.

The myth says that Orpheus married Agriope or Eurydice. In fact Orpheus was so devoted to his work that he never married. The myth of Orpheus' "love" with Eurydice was a narrative constructed to teach something (the relationship of the Pure Soul to the material soul, as we will explain below). It was a story like the parables of Buddha, or Jesus...

Orpheus died relatively young, probably of natural causes.

Legend has it that it was devoured by the maenads of Pieria. The mythic dispersal of Orpheus does nothing more than repeat the myth of Zagreus (the ritual dispersal of the bull) in the person of Orpheus. Then the excuses for the dispersal are silly.

They say that Orpheus honored Apollo so Dionysus instructed the Maenads to kill Orpheus. For Orpheus and the other initiates Dionysus and Apollo are God Himself (symbolized in the Winter Sun and the Summer Sun). Thus, he could not provoke the anger of any God, not even of the followers of Dionysus. This is what the ignorant say.

Moreover, the same story they tell about Lycurgus, in Thrace, Pentheus in Thebes, and others. There is very little truth in all this…

Nor was Orpheus opposed to the external worship of Dionysus followed by ordinary people. Instead, he saw external worship as complementary to his own perceptions. Certainly he spoke of the need to deepen religious activity, but his respect for man would never allow him to fight or ridicule the simplistic notions of his fellow men...

Nor, of course, did he deprive the men of their wives, thus causing the revenge of the women. These are said by obscene people, who have no idea what we are talking about.

Orpheus was a Visionary of Light, a Champion of Justice and a Worker of Compassion and Help to man...

The only thing that is certain is that when he died, he left behind a huge intellectual work, but also a lot of pain for his loss. But as he himself taught, Orpheus, loosened his bonds with the body and ascended to the Higher Worlds of Light.

The people who loved him and followed him buried him in the Acropolis of Leivithra, near the Sanctuary where he taught and officiated, and raised to his honor a Monument, which many ancient Hellenes writers saw with their own eyes and recorded.

According to Pausanias, Leιvithra was destroyed when the river Sys flooded. Its sanctuaries, buildings and walls were destroyed. (Today the archaeological researches have identified the Settlement, and the Acropolis, but no building has been identified in the Acropolis, only some parts of the wall).

This is more or less the truth about Orpheus. But his personality will be more enlightened through his work which we will analyze next.

But the question is this: If Orpheus was a real person (and this cannot be disputed by any serious scholar of Antiquity) and indeed such an important person, then why did some people furiously try to prove that he is a mythical person, a myth?

This was done by passionate Christians, who were not interested in historical (religious and theological) truth, but were interested in hiding that they took everything from Orphism. However, all that is proven is that Christianity as practiced is a historical fraud. We will prove this    next.

Orpheus was a Great Man, as great as Buddha, Lao Tzu, Jesus...

What Orpheus offered to man and to history is the Supreme Secret of Existence:

Existence Itself (manifested in each), Consciousness, Perception, is the Inexhaustible Source of Unity and differentiation, perceptions, orientations, and actions. Everything comes from Inside. We don't need to look for "outside", no explanations, no excuses, no things to "seize" from. Existence alone is the Inexhaustible Source of all experience and experience, the Flowing Source, the Talking Water (of Delphi)... the Source of Life...

The Soul Is Infinite, Boundless, Free, Pure, Eternal. Binding to the body, even when repeated by reincarnation, is temporary.

The Only Way of Redemption is the Release of the Soul from the bonds of the body. This is the true content of Orphic Theology and the object of the Mysteries.

The Soul's True Abode is the Light Realms of the Beyond, the "Upper-reality", not the underworld of earth.

…..


 ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ Ο ΟΡΦΕΑΣ

Η Εικόνα που έχουν για την Ελληνική Αρχαιότητα οι σοβαροί μελετητές της Αρχαίας Ελλάδας είναι τελείως διαφορετική από την επίσημη εικόνα που επιβάλλεται από την "χριστιανική εκπαίδευση". Όσοι σπουδάζουν Αρχαιολογία βλέπουν να τους αποκαλύπτεται ένας κόσμος που κρύβεται επιμελώς από την επίσημη εκπαιδευτική κοινότητα και την επικρατούσα αντίληψη.

Να το ξεκαθαρίσουμε από την αρχή: Για τους Αρχαίους Έλληνες (κι όχι μόνο τους μυημένους, τους φιλοσόφους, τους ιστορικούς, τους διανοητές, αλλά και τον απλό λαό) ο Ορφέας ήταν πραγματικό πρόσωπο για το οποίο υπάρχουν συγκεκριμένες ιστορικές αναφορές, πέρα από τους μύθους που δημιουργήθηκαν για τον Ορφέα, για διαφόρους λόγους.

Η Παραλία του Βορείου Αιγαίου, από τον Όλυμπο μέχρι τον Ελλήσποντο, ήταν γνωστή στους αρχαίους σαν Θράκη, εδώ και 35 αιώνες. Αργότερα οι δυτικές περιοχές κατοικήθηκαν από Μακεδόνες. Έχει πολύ λίγη σημασία ποιοι πληθυσμοί κατοίκησαν σε όλες αυτές τις περιοχές. Προέλληνες, Έλληνες, Εξωέλληνες,  (Πίερες Θράκες, Μινύες, Μάγνητες, Κίκονες, Πιεριώτες Μακεδόνες,  κλπ.) όλοι αυτοί οι λαοί έχουν κοινή φυλετική και πολιτιστική καταγωγή που ανάγεται στην παλαιολιθική εποχή.

 


Η Περιοχή του Ολύμπου, της Πιερίας, και των Λειβήθρων, όπου γεννήθηκε, δίδαξε και τάφηκε ο Ορφέας

 

Η στενή εύφορη λουρίδα γης ανάμεσα στον Όλυμπο και την θάλασσα ήταν η Αρχαία Πιερία (από τον Μακεδόνα γενάρχη Πίερο). Στους πιερικούς πρόποδες του Ολύμπου (νοτιοανατολικούς πρόποδες) υπήρχαν πόλεις που αρχαιολογικές ανασκαφές ιχνηλατούν 35 αιώνες πίσω. Τα Λείβηθρα, η Πίμπλεια, το Δίον, κι άλλες πόλεις.

Ο Όλυμπος είναι το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας (κοντά στα 3000 μέτρα), ιερό βουνό, παγκόσμια γνωστό στους αιώνες, γιατί σχετίζεται με την ελληνική θρησκεία, αλλά και τον Ορφέα και την Ορφική Παράδοση. Ο Ορεινός Όγκος στην νοτιοανατολική πλευρά σχίζεται από την χαράδρα της Ζηλιάνας (αρχαίος χείμαρρος Συς, σήμερα Ζηλιάνα) χωρίζοντας το Βουνό σε Άνω Όλυμπο και Κάτω Όλυμπο.

Οι πολλές χαράδρες και ρεματιές δίνουν μια σπάνια ομορφιά στο τοπίο ακόμα και σήμερα. Σε αυτό το Τοπίο, που προκαλεί ιερό δέος, ηρεμία  και περισυλλογή, και συγκίνηση που σου κόβει την ανάσα (τουλάχιστον σε αυτούς που κρατούν τους δεσμούς τους με την φύση), μπροστά στην πτυχή που χωρίζει τον Άνω Όλυμπο από τον Κάτω Όλυμπο, ήταν χτισμένα τα Λείβηθρα, η πόλη που γεννήθηκε ο Ορφέας.

Λείβηθρα (= ρείθρο, ρέμα, χείμαρρος και υγρός τόπος) σημαίνει ακριβώς τα ρείθρα και τις ρεματιές που μεταφέρουν τα νερά από το Ιερό Βουνό προς την θάλασσα. Τα Λείβηθρα, καθώς κυκλώνονταν από παντού από τα νερά που κυλούσαν έμοιαζαν σαν νησί στους πρόποδες του Βουνού. Ο οικισμός βρισκόταν στα υψώματα βορειοδυτικά της Ακρόπολης.

Εκεί που βρίσκονται σήμερα τα ερείπια της Ακρόπολης υπήρχε Αρχαίο Ιερό που σχετίζεται με τον Ορφέα.

...

Σύμφωνα με την Ορφική Παράδοση ο Ορφέας γεννήθηκε από την Μούσα Καλλιόπη, Παρθένα, που έμεινε έγκυος όταν λούστηκε στον θεό-ποταμό Οίαγρο, σε μία από τις σπηλιές του Ολύμπου κοντά στα Λείβηθρα και την Πίμπλεια. Αν και ο Οίαγρος σχετίζεται με τον Ζαγρέα, και μέσω του πατέρα του Χάροπα, με τα σκοτεινά βασίλεια, το πιθανότερο είναι πως ο Οίαγρος ήταν τοπικός άρχοντας (που έλαβε αυτό το όνομα καθώς σχετίστηκε με την Λατρεία του Διονύσου Ζαγρέα). Η μητέρα του Ορφέα ήταν κατά πάσα πιθανότητα κάποια ντόπια αρχοντοπούλα.

Την εποχή που γεννήθηκε ο Ορφέας, πριν από 29 αιώνες, η Διονυσιακή Λατρεία (η Λατρεία του Ταύρου) ήταν γνωστή σε όλο το μεσογειακό κόσμο, και στην ευρύτερη περιοχή της Θράκης. Ο Ορφέας ανατράφηκε μέσα σε αυτό το θρησκευτικό περιβάλλον.

Ο νεαρός άρχοντας όμως, δεν έλαβε απλά ιδιαίτερη μόρφωση, είχε από την φύση του ιδιαίτερα χαρίσματα. Αντιλαμβάνονταν το Θείο με ένα ιδιαίτερο τρόπο:

Ο Ορφέας αντιλαμβάνεται την ΘΕΟΤΗΤΑ σαν ΜΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ με την Οποία σχετίζεται άμεσα, υπαρξιακά, και βιωματικά… όχι με ένα τρόπο εξωτερικό, σαν μια Βαθύτερη Απροσπέλαστη Πραγματικότητα που αποτυπώνεται σαν εξωτερική πίστη και λατρεία και μέσα από τελετουργικές πράξεις…  Για τον Ορφέα η ΘΕΟΤΗΤΑ Είναι η Πηγή και το Βάθος της Ύπαρξης κι η Ουσία των πάντων, που Βιώνουμε Μέσα μας με ένα τρόπο άμεσο, εσωτερικό και βιωματικό.

Αυτή η ΜΙΑ ΟΥΣΙΑ (μεταφυσικά και σε ανώτερους κόσμους) διαχωρίζεται σε πολλές, ατομικές οντότητες, παραμένοντας στην Ουσία Μία. Ουσιαστικά και Μυστικά το Ένα είναι μέσα στα πολλά, στο καθένα και το καθένα ταυτίζεται με το Ένα, με το Όλο.

Από Αυτή την Κατάσταση στους Ανώτερους Κόσμους η περαιτέρω εξέλιξη στο Όλο και στο καθένα οδηγεί στην διαφοροποίηση από το Ένα και στην ίδια την ξεχωριστή ατομικότητα. Από εδώ αντλείται η έννοια της ψυχής (σαν το σύνολο της πνευματικής οντότητας) που πηγάζει κι εξαρτάται από την Θεότητα, όποιο δρόμο εξέλιξης κι αν πάρει.

Κι από τον Φωτεινό Κόσμο του Νου η Ψυχή πέφτει στον Κόσμο της Απλής Ψυχής που εκφράζει την φύση της με την βούληση και το συναίσθημα.

Είναι αυτή η διαφοροποιημένη ψυχή που ενσωματώνεται στο υλικό σώμα που αποτελεί μεταφυσικά και κυριολεκτικά ένα «τάφο» για την ψυχή.

Από τους Φωτεινούς Κόσμους του Υπερπέραν, της Εξωπραγματικότητας (του ανθρώπου) η Ψυχή πέφτει στον Μεταφυσικό Άδη, στον «Κάτω Κόσμο», που είναι ο «υλικός κόσμος».

Η Ψυχή με όλες τις πνευματικές, νοητικές, και ψυχικές, λειτουργίες δένεται κυριολεκτικά μέσα στις ψυχοσωματικές διαδικασίες, και τις λειτουργίες του σώματος, και τον εξωτερικό κόσμο της ύλης. Από την ένωση  της Ψυχικής Οντότητας με το σώμα, δημιουργείται  η υλική ψυχή, ο ψυχοσωματικός οργανισμός, η ζωή, το ζωτικό σώμα (που πρέπει να διακρίνεται από την Καθαρή Ψυχή).

Αυτή η θρησκευτική αντίληψη δεν ήταν κάτι καινούργιο στην Εποχή του Ορφέα. Στην πραγματικότητα είναι η ίδια η Ουσία της Διονυσιακής Λατρείας (με την μορφή του Ζαγρέα) που ανιχνεύεται σε ολόκληρο τον μεσογειακό κόσμο, στην Κρήτη, στην Ελλάδα, στην Εγγύς Ανατολή, στην Κάτω Ιταλία, τουλάχιστον 35 αιώνες πίσω.

Οι Λάτρες του Διονύσου με την αντίληψη της Βαθύτερης Ενότητας του Όντος (και του κόσμου), και με τα ιερά όργια (που σημαίνει ιερά έργα) Βιώνουν μυστικά την Ενότητα με το Θεό, το Ον, ταυτίζονται μαζί Του, συμμετέχουν έτσι στην Ουσία Του.

Ο Ορφέας δεν το αρνείται αυτό. Πίστευε όμως ότι η Θεία Δημιουργία κι η Εξέλιξη, γίνεται στους μεταφυσικούς κόσμους κι όχι εξωτερικά σε ένα «αντικειμενικό» κόσμο. Έτσι μόνο εσωτερικά, βιωματικά, μπορεί να γίνει Κατανοητή η Ουσία της Θεότητας, και να επιτευχθεί η Ένωση με τον Θεό. Εσωτερικεύοντας την Διονυσιακή Αντίληψη, προσεγγίζοντας βιωματικά (εσωτερικά) την Θεότητα ανοίγει τους Εσωτερικούς Ορίζοντες της Ύπαρξης προς τον Απέραντο Εσωτερικό Κόσμο και την ΘΕΟΤΗΤΑ.

Τι Διδάσκει στην ουσία ο Ορφέας; Ότι εφόσον η Ψυχή διαφοροποιείται (στους ανώτερους κόσμους) από το Ένα, το Όλον, και πέφτει στον υλικό κόσμο, και δένεται στο σώμα, ο μόνος δρόμος λύτρωσης είναι η λύσις της ψυχής από το σώμα. Αυτό μπορεί να γίνει εσωτερικά, μέσα στον καθένα, με την περισυλλογή των δυνάμεων της ψυχής και τον «αποχωρισμό» από το σώμα.

Η ΛΥΣΙΣ, ο «αποχωρισμός» από το σώμα, έχει πολλά επίπεδα εμβάθυνσης:

Μπορεί να σημαίνει την εξωτερική αποχή από μιασμένα αντικείμενα κι ανίερες πράξεις που οδηγεί στην ηθική στάση και στην ηρεμία.

Μπορεί να σημαίνει τον βαθύτερο ψυχικό (βουλητικό και συναισθηματικό) αποχωρισμό από την υλική ζωή που καλλιεργεί την αδιαφορία για τα εγκόσμια και την ησυχία.

Μπορεί να σημαίνει τον βαθύτερο αποχωρισμό του νου από την ενασχόλησή του με τον εξωτερικό κόσμο.

Μπορεί να σημαίνει το Εκστατικό Βύθισμα στην Ενότητα της Ύπαρξης, πίσω από όλες τις διαφοροποιήσεις.

Μπορεί να σημαίνει την Πλήρη Ταύτιση με την Θεότητα.

Μπορεί ακόμα να σημαίνει τον συνειδητό αποχωρισμό από το σώμα και την μετάβαση στους κόσμους του υπερπέραν (αυτό που κάποιοι ονομάζουν αστρικό ταξίδι).

Μπορεί να σημαίνει τον φυσικό αποχωρισμό από το σώμα, που γνωρίζουμε σαν θάνατο.

Έτσι ο Ορφέας μιλά για μια ανοδική πορεία της ψυχής προς την Θεότητα, για μια εισέλιξη. Δεν αρνείται την εξωτερική λατρεία και τελετουργία, αλλά θεωρεί πως η εξωτερική λατρεία δεν είναι παρά ένα εξωτερικό πρώτο στάδιο στην πορεία προς τον Θεό. Στην πραγματικότητα ο Ορφέας με την Διδασκαλία του δίνει ένα απέραντο βάθος στην Διονυσιακή Λατρεία. Η Διδασκαλία του είναι Εσωτερικός Διονυσιασμός. Από την άλλη μεριά χωρίς την ερμηνεία  του Ορφέα ο Διονυσιασμός θα παρέμεινε μια εξωτερική, ιερή μεν, αλλά βάρβαρη θρησκεία. Έτσι ο Διονυσιασμός, όπως τον αντιλαμβάνεται ο Ορφέας δεν είναι παρά Εξωτερικός Ορφισμός.

Η μεταρρύθμιση του Ορφέα, της Διονυσιακής Λατρείας πρόσφερε στους Έλληνες (και στην ανθρωπότητα) μια από τις βαθύτερες μυστικές ερμηνείες της Πραγματικότητας. Ενέπνευσε τους μεγαλύτερους φιλοσόφους του κόσμου (δηλαδή τους Έλληνες Φιλοσόφους, από τον Ηράκλειτο και τον Πυθαγόρα, μέχρι τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, και τους Κυνικούς, τους Στωικούς, τους Επικούρειους, τους Σκεπτικούς, τους Νεοπλατωνικούς…).

Ο Πυθαγόρας δεν έκανε τίποτα άλλο από το να μεταφέρει την Διδασκαλία του Ορφέα στον Κρότωνα, στη Κάτω Ιταλία. Η πολύ σημαντική του προσφορά, πέρα από την Βασική Ορφική Διδασκαλία είναι η χρήση των μαθηματικών εννοιών στην περιγραφή της Πραγματικότητας. (Σε ξεχωριστό άρθρο θα μιλήσουμε για την Πυθαγόρεια Διδασκαλία).

Η Ορφική Διδασκαλία ανανέωσε την Δελφική Λατρεία, αναζωογόνησε τα Ελευσίνια Μυστήρια, κι άνοιξε τελείως τους Ορίζοντες στην Φιλοσοφική Σκέψη.

Ο Πλάτωνας είναι Ορφικός από όλες τις απόψεις, και συχνά αναφέρεται στην Διδασκαλία του Ορφέα στους διαλόγους του. Όταν αναφέρεται στον Φαίδωνα (Φαίδων, 67,c, d) στον «παλαιό λόγο» («παλαιά παράδοση») και στην «λύσιν της ψυχής», στην πραγματικότητα απλά μεταφέρει την Ορφική Διδασκαλία:

«Πάνυ μεν ούν, έφη ο Σιμμίας. – Κάθαρσις δέ είναι άρα ου τούτο ξυμβαίνει, όπερ πάλαι εν τώ λόγω λέγεται, το χωρίζειν ότι μάλιστα από τού σώματος τήν ψυχήν, καί εθίσαι αυτήν καθ’ αυτήν πανταχόθεν εκ τού σώματος συναγείρεσθαί τε καί αθροίζεσθαι καί οικείν κατά τό δυνατόν, καί εν τώ νύν παρόντι καί εν τώ έπειτα, μόνην καθ’ αυτήν, εκλυομένην ώσπερ εκ δεσμών εκ τού σώματος; - Πάνυ μέν ούν, έφη, - Ουκούν τούτο γε θάνατος ονομάζεται, λύσις καί χωρισμός ψυχής από σώματος; Παντάπασί γε, ή δ’ ός. – Λύειν δέ γε αυτήν, ώς φαμεν, προθυμούνται αεί μάλιστα καί μόνοι οι φιλοσοφούντες ορθώς, καί τό μελέτημα αυτό τούτό εστι των φιλοσόφων, λύσις καί χωρισμός ψυχής από σώματος. ή ού; - Φαίνεται».

Ο Ορφισμός επηρέασε την Ελλάδα για (τουλάχιστον) 15 αιώνες και κατάλοιπα αυτής της θρησκευτικής αντίληψης υπάρχουν ακόμα και σήμερα στην σκέψη, στην γλώσσα, στην ζωή, στις γιορτές. Ήταν στην εποχή του Πεισίστρατου που ο Ορφισμός έγινε επίσημη θρησκεία της Αθήνας και καθιερώθηκαν (επίσημα) οι Γιορτές του Διονύσου (χωρίς να «ποδοπατηθούν» οι πατροπαράδοτες αντιλήψεις κι η λατρεία των άλλων θεών). Ο Ορφισμός, η ορφική αντίληψη για την κοινή θεϊκή καταγωγή, την ισότητα, και την ισονομία, όλων των ανθρώπων, γέννησε ουσιαστικά την Δημοκρατία (αν και δεν εξάλειψε το θεσμό της δουλείας) στην Αθήνα. Αν δεν υπήρχε το Ορφικό Ιδεολογικό Υπόστρωμα στην αντίληψη των Αθηναίων, για την Φύση, την ζωή, και την «πολιτεία», δεν θα είχε γεννηθεί η Δημοκρατία. Όταν τελείωσε ο αρχαίος κόσμος, κι η ελληνική θρησκεία, κι επιβλήθηκαν με την βία άλλα θρησκεύματα στον Ελλαδικό Χώρο, έσβησε κι η Δημοκρατία.

Οι σύγχρονες αντιπροσωπευτικές κοινοβουλευτικές δημοκρατίες είναι παρωδίες δημοκρατίας. Τα κόμματα είναι πολιτικές συμμορίες, που ονομάζουν «δημοκρατίες» αυταρχικά άδικα και βίαια καθεστώτα. Αυτό συμβαίνει γιατί όλες αυτές οι ψευτοδημοκρατίες δεν έχουν υγιές ιδεολογικό υπόβαθρο, όπως συνέβαινε με την Αληθινή Αθηναϊκή Δημοκρατία.

Ήταν φυσικό, οι θρησκευτικές αντιλήψεις κι εμπειρίες του Ορφέα (η εσωτερίκευση της αντίληψης, κι η εσωτερική άμεση βιωματική προσέγγιση της Πραγματικότητας του Θεού), να φέρουν τον νεαρό άρχοντα, στην αρχή της δημόσιας δράσης του, σε «αντίθεση» με το περιβάλλον του. Ήταν δύσκολο να κατανοήσουν χωρίς προσπάθεια το μήνυμα του Εμπνευσμένου. «Αποσύρθηκε» νωρίς από τα δημόσια πράγματα, για να ασχοληθεί με την «θρησκευτική εμπειρία» του, να την κωδικοποιήσει, να την κάνει πράξη και ζωή.

Ο «μύθος» λέει πως ο Ορφέας ταξίδεψε στην Αίγυπτο. Δεν είχε λόγο να το κάνει. Ο Ορφέας βρήκε στην Πατρίδα του όλη την θρησκευτική παράδοση πάνω στην οποία βασίστηκε για να αναπτύξει τις δικές του θρησκευτικές αντιλήψεις. Η Διονυσιακή Λατρεία διαδεδομένη στην Ελλάδα, στην Κρήτη, και στον Ευρύτερο Μεσογειακό Χώρο, δεν είναι Αιγυπτιακό Φαινόμενο (και διαφέρει αρκετά από την Λατρεία του Όσιρι και τα μυστήριά του). Αλλά ακόμα κι αν ο Ορφέας  ταξίδεψε στην Αίγυπτο, δεν έγινε σε τίποτα πιο σοφός από αυτό το ταξίδι. Κατά την δική μας αντίληψη η δράση του εξελίχθηκε εξ’ ολοκλήρου στην Πιερία, και ιδιαίτερα στην Πατρίδα του τα Λείβηθρα και την γύρω περιοχή, στους πρόποδες του Ολύμπου.

Ο Ορφέας δημιούργησε γρήγορα ένα κύκλο ανθρώπων με τους οποίους μοιράστηκε τις εμπειρίες του. Η δημιουργία θρησκευτικών κύκλων είναι παγκόσμιο, διαχρονικό, και διαθρησκευτικό φαινόμενο. Στην Ελλάδα οι θρησκευτικοί κύκλοι ονομάζονται θίασοι (ιδιαίτερα οι ομάδες πιστών του Διονύσου). Ο Ορφέας δημιούργησε ένα συμπαγή κύκλο μυημένων που είχαν ορισμένη αντίληψη του Θείου (Ορφική Θεολογία), και ιδιαίτερο τρόπο ζωής (ορφικό βίος), και συμπεριφορά.

Σύμφωνα με τις μαρτυρίες πολλών αρχαίων (φιλοσόφων, ιστορικών, συγγραφέων) στα Λείβηθρα (όπως σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας) υπήρχε Ιερό, σε ένα λόφο νοτιοανατολικά του οικισμού, που κυκλωνόταν από χείμαρρους, πολύ πριν τον Ορφέα. Εκεί γινόταν η δημόσια λατρεία, εκεί ασκούσαν την λατρεία τους οι πιστοί του Διονύσου, κι εκεί ιερούργησε κι ο ίδιος ο Ορφέας. Οι ορφικές τελετές συμπεριλάμβαναν τελετουργική χρήση ιερής φωτιάς, χρήση ύμνων, μουσικής, και χορού. Οι ορφικές τελετές διέφεραν αρκετά από την δημόσια Διονυσιακή Λατρεία, και τις τελετουργίες των βάκχων και των μαινάδων. Οι ορφικές τελετές θα διατηρηθούν σε διάφορους ορφικούς θιάσους, ενώ η δημόσια Διονυσιακή Λατρεία θα μεταφερθεί στις Διονυσιακές Γιορτές, ενώ οι τελετές των μαινάδων θα διατηρηθούν στην Δελφική Λατρεία.

Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καμιά αντίθεση ανάμεσα στις ορφικές αντιλήψεις και την συνηθισμένη Λατρεία του Διονύσου και τις Διονυσιακές Γιορτές που καθιερώθηκαν γύρω από την λατρεία. Στην ουσία όλες οι αντιλήψεις είναι σωστές κι απευθύνονται σε ανθρώπους με διαφορετικό βαθμό κατανόησης της θρησκείας του Διονύσου. Ο Ορφισμός, κι η εξωτερική Διονυσιακή Λατρεία λειτουργούν όχι ανταγωνιστικά αλλά συμπληρωματικά. Αυτό αποδεικνύεται από τον σεβασμό που είχαν όλοι οι Έλληνες για τον Ορφέα, την Δελφική Λατρεία, τα Ελευσίνια Μυστήρια, ακόμα κι όταν δεν ήταν μυημένοι και δεν γνώριζαν το περιεχόμενο της μύησης, αλλά και από την αποδοχή της εξωτερικής λατρείας σαν ένδειξης σεβασμού προς τον Θεό με εξωτερικές πράξεις. Ακόμα και η Ωμοφαγία που θα διατηρηθεί σε ορισμένους θιάσους (αλλά θα καταργηθεί από τις δημόσιες γιορτές στην Κλασσική Αθήνα) είναι μια ιερή πράξη, όσο κι αν φαίνεται αποτρόπαιη. Οι υποκριτές άνθρωποι θεωρούν αποτρόπαιη μια θρησκευτική πράξη, αλλά μπορούν να αδικούν τους συνανθρώπους τους, να αδιαφορούν για τους δυστυχισμένους, και να καταστρέφουν το πλανήτη…

Θρησκευτικοί θίασοι ανάλογοι με αυτόν του Ορφέα θα υπάρχουν τουλάχιστον 15 αιώνες μετά…

Ακολουθώντας το πρότυπο του Ορφέα θρησκευτικούς θιάσους, ή συγκροτημένους συλλόγους, με συγκεκριμένους χώρους λατρείας και διδασκαλίας, θα δημιουργήσουν όλοι οι Μεγάλοι Έλληνες Φιλόσοφοι, ο Πυθαγόρας στον Κρότωνα (ομακοείο), ο Πλάτωνας στην Αθήνα (ακαδημία), ο Αριστοτέλης (λύκειο ή περιπατητική σχολή), οι Στωικοί (στοά), ο Επίκουρος (κήπος)…

Ο Ορφέας έζησε κι έδρασε, δίδαξε κι έγραψε, στην Πατρίδα του, στους Πρόποδες του Ολύμπου. Έζησε βιώνοντας το θρησκευτικό του όραμα κι αφιερώνοντας το χρόνο του στην διδασκαλία και την υπηρεσία των ανθρώπων.

Ο μύθος λέει ότι ο Ορφέας νυμφεύτηκε την Αγριόπη ή Ευρυδίκη. Στην πραγματικότητα ο Ορφέας ήταν τόσο αφιερωμένος στο έργο του που δεν νυμφεύτηκε ποτέ. Ο μύθος του «έρωτα» του Ορφέα με την Ευρυδίκη ήταν μια διήγηση που κατασκευάστηκε για να διδάξει κάτι (την σχέση της Καθαρής Ψυχής με την υλική ψυχή, όπως θα εξηγήσουμε παρακάτω). Ήταν μια διήγηση σαν τις παραβολές του Βούδα, ή του Ιησού…

Ο Ορφέας πέθανε σχετικά νέος, από φυσικά αίτια μάλλον.

Ο μύθος λέει ότι κατασπαράχτηκε από τις μαινάδες της Πιερίας. Ο μυθικός διασπαραγμός του Ορφέα δεν κάνει τίποτα άλλο από το να επαναλαμβάνει τον μύθο του Ζαγρέα (τον τελετουργικό διασπαραγμό του ταύρου) στο πρόσωπο του Ορφέα. Μετά οι δικαιολογίες για τον διασπαραγμό είναι ανόητες.

Λένε ότι ο Ορφέας τιμούσε τον Απόλλωνα κι έτσι ο Διόνυσος καθοδήγησε τις μαινάδες να σκοτώσουν τον Ορφέα. Για τον Ορφέα και τους άλλους μυημένους ο Διόνυσος κι ο Απόλλωνας είναι ο Ίδιος Θεός (που συμβολίζεται στον Χειμερινό Ήλιο και τον Θερινό Ήλιο). Έτσι δεν θα μπορούσε να προκαλέσει την μήνη κανενός Θεού, ούτε των οπαδών του Διονύσου. Αυτά τα λένε οι αμαθείς.

Μετά την ίδια ιστορία διηγούνται για τον Λυκούργο, στην Θράκη, τον Πενθέα στην Θήβα, κι άλλους. Υπάρχει πολύ λίγη αλήθεια σε όλα αυτά…

Ούτε εξ’ άλλου ο Ορφέας ήταν αντίθετος προς την εξωτερική λατρεία του Διονύσου που ακολουθούσαν οι απλοί άνθρωποι. Αντίθετα έβλεπε την εξωτερική λατρεία σαν συμπληρωματική των δικών του αντιλήψεων. Βεβαίως μιλούσε για την ανάγκη εμβάθυνσης της θρησκευτικής δραστηριότητας, αλλά ο σεβασμός του για τον άνθρωπο δεν θα του επέτρεπε ποτέ να πολεμήσει ή να ειρωνευθεί τις απλοϊκές αντιλήψεις των συνανθρώπων του…

Ούτε βέβαια στερούσε τους άνδρες από τις γυναίκες τους κι έτσι προκάλεσε την εκδίκηση των γυναικών. Αυτά τα λένε αισχροί άνθρωποι, που δεν έχουν ιδέα για τι πράγμα μιλάμε.

Ο Ορφέας ήταν Οραματιστής του Φωτός, Υπέρμαχος της Δικαιοσύνης κι Εργάτης της Συμπόνιας και της Βοήθειας στον άνθρωπο…

Το μόνο βέβαιο είναι ότι όταν πέθανε, άφησε πίσω του ένα τεράστιο πνευματικό έργο, αλλά και πολύ πόνο για τον χαμό του. Αλλά όπως δίδασκε ο ίδιος, ο Ορφέας, έλυσε τα δεσμά του με το σώμα κι ανυψώθηκε στους Ανώτερους Κόσμους του Φωτός.

Οι άνθρωποι που τον αγαπούσαν και τον ακολουθούσαν τον έθαψαν στην Ακρόπολη των Λειβήθρων, κοντά στο Ιερό που δίδασκε και ιερουργούσε, και ύψωσαν προς τιμήν του Ηρώο, που το είδαν με τα μάτια τους πολλοί αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς και το κατέγραψαν.

Τα Λείβηθρα καταστράφηκαν σύμφωνα με τον Παυσανία όταν πλημμύρισε ο χείμαρρος Συς. Τα ιερά, τα κτήρια και τα τείχη της καταστράφηκαν. (Σήμερα οι αρχαιολογικές έρευνες έχουν εντοπίσει τον Οικισμό, και την Ακρόπολη, αλλά δεν έχει εντοπισθεί κτίσμα στην Ακρόπολη, μόνο μερικά τμήματα του τείχους).

Αυτή είναι λίγο-πολύ η αλήθεια για τον Ορφέα. Η προσωπικότητά του όμως θα διαφωτισθεί περισσότερο μέσα από το έργο του που θα αναλύσουμε στη συνέχεια.

Το ερώτημα όμως είναι το εξής: Αν ο Ορφέας ήταν πραγματικό πρόσωπο (κι αυτό δεν μπορεί να το αμφισβητήσει κανένας σοβαρός μελετητής της Αρχαιότητας)  και μάλιστα τόσο σημαντικό πρόσωπο, τότε γιατί κάποιοι προσπάθησαν με λύσσα να αποδείξουν ότι είναι μυθικό πρόσωπο, μύθος;

Αυτό έγινε από εμπαθείς χριστιανούς, που δεν τους ενδιέφερε η ιστορική (θρησκευτική και θεολογική) αλήθεια, αλλά τους ενδιέφερε να αποκρύψουν ότι πήραν τα πάντα από τον Ορφισμό. Έτσι όμως το μόνο που αποδεικνύεται είναι ότι ο χριστιανισμός όπως εφαρμόστηκε είναι μια ιστορική απάτη. Αυτό θα το αποδείξουμε στη συνέχεια.

Ο Ορφέας υπήρξε ένας Μεγάλος Άνθρωπος, το ίδιο μεγάλος με τον Βούδα, τον Λάο Τσε, τον Ιησού…

Αυτό που πρόσφερε ο Ορφέας στον άνθρωπο και στην ιστορία είναι το Υπέρτατο Μυστικό της Ύπαρξης:

Η Ίδια η Ύπαρξη (που εκδηλώνεται στον καθένα), η Συνείδηση, η Αντίληψη, είναι η Ανεξάντλητη Πηγή της Ενότητας και της διαφοροποίησης, των αντιλήψεων, των προσανατολισμών, και των πράξεων. Όλα προέρχονται από Μέσα. Δεν χρειάζεται να ψάξουμε να βρούμε «έξω», ούτε εξηγήσεις, ούτε δικαιολογίες, ούτε πράγματα να «αρπαχθούμε» από αυτά. Η Ύπαρξη από μόνη της είναι η Ανεξάντλητη Πηγή, κάθε βιώματος και εμπειρίας, η Λαλέουσα Πηγή, το Λάλον Ύδωρ… η Πηγή της Ζωής…

Η Ψυχή Είναι Απέραντη, Χωρίς Όρια, Ελεύθερη, Αγνή, Αιώνια. Η δέσμευση στο σώμα, ακόμα κι όταν επαναλαμβάνεται με την μετενσωμάτωση, είναι προσωρινή.

Η Μόνη Οδός Λύτρωσης είναι η Λύσις της Ψυχής από τα δεσμά του σώματος. Αυτό είναι το πραγματικό περιεχόμενο της Ορφικής Θεολογίας, και το αντικείμενο των Μυστηρίων.

Η Αληθινή Κατοικία της Ψυχής είναι τα Φωτεινά Βασίλεια του Υπερπέραν, της «Εξωπραγματικότητας», κι όχι ο κάτω κόσμος της γης.

 

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

TAOΪSM

TAOΪSM
Chapter 16. The Sacred Return: A Journey into the Eternal Stillness
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

BUDDHISM

BUDDHISM
Chapter 16. Pleasure
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

VEDANTA

VEDANTA
Viveka Chudamani, by Adi Sankaracharya, 6-10 / 2. The Pathless Path: A Journey Beyond the Threshold of Becoming
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

jKRISHNAMURTI

jKRISHNAMURTI
The Only Revolution / California: 1. The Sacred Emptiness: A Journey Beyond the Self
Monday, 13 October, 2025

1. The Sacred Emptiness: A Journey Beyond the Self

 

The False Gardens of Seeking

 

In the vastness of the human heart, there exists a peculiar hunger—a restlessness that drives the soul toward distant horizons, seeking visions of light and experiences of transcendence. Yet this hunger, born of incompleteness, carries within itself the seeds of its own deception. For the seeker who ventures forth with maps drawn by desire finds only the territories his own longing has created, landscapes that mirror the contours of his fear rather than the boundless reality that lies beyond all naming.

 

The immature consciousness, small as a fist clutching at shadows, dreams itself into expansiveness. It experiences what it calls awakening, what it names enlightenment, what it celebrates as breakthrough—and yet these experiences are but reflections in a pond disturbed by its own reaching. The mind recognizes only what it has been conditioned to recognize, sees only through the colored glass of its accumulated knowledge. A man raised among mirrors mistakes reflections for windows and believes he has seen beyond the walls of his prison.

 

Such souls often achieve great success in the marketplace of spirituality. They gather followers as a merchant gathers coins, they speak with authority born not of silence but of borrowed words, they wear the robes of wisdom as costume rather than nakedness. The gurus they follow are themselves dwellers in the same illusion—guides who know only the paths they have memorized from ancient books, teachers whose certainty is the rigidity of fear disguised as knowledge. Together, teacher and disciple construct elaborate architectures of belief, building towers toward heaven with bricks made of concepts, never noticing that the foundation itself rests upon nothing but air.

 

True meditation does not dwell in such marketplaces. It is not a commodity to be purchased through effort, not a state to be achieved through technique, not an experience to be collected and preserved in the museum of memory. The realm of meditation lies forever beyond the reach of the seeker, for seeking itself is the barrier that prevents entry. As long as one searches, one confirms the existence of the searcher—that persistent shadow self that believes itself separate from what it seeks, that imagines a distance between here and there, between now and then, between itself and the infinite.

 

The comfort the seeker derives from his spiritual practices becomes the morality by which he measures his progress. He creates a hierarchy of states, a ladder of attainment, and climbs steadily upward, never suspecting that each rung is woven from the threads of his own fear of groundlessness. He wants certainty where only mystery can flower. He wants arrival where only journey exists. He wants to possess the unpossessable, to contain the infinite within the thimble of his understanding.

 

The Death of Conviction

 

Freedom is not a distant shore to be reached after long meditation. It is not the fruit of practice, not the reward for discipline, not the achievement that crowns a lifetime of spiritual effort. Freedom is the first breath, the initial movement, the primary condition without which meditation remains forever a word without substance, a promise without fulfillment.

 

This freedom demands something that few are willing to offer: the total death of everything one has been taught to value. Society constructs its elaborate web of moralities, each thread a constraint disguised as virtue. From birth, the individual is wrapped in these threads until he forgets the sensation of nakedness, until he mistakes the cocoon for his skin. Social morality teaches him what to seek and what to avoid, what to call good and what to name evil, how to measure himself against others and find himself either superior or lacking. All of this—the entire structure of social values, religious dogmas, and collective beliefs—must be seen through completely, not gradually but instantaneously, like a veil torn away in a single gesture.

 

The man who carries belief cannot enter meditation's territory. Belief is always about something not present, something hoped for or remembered, something constructed by thought to fill the abyss of not-knowing. Whether one believes in God or in atheism, in rebirth or in annihilation, in progress or in decline—all such beliefs are furniture arranged in the mind's room, decorations meant to make emptiness feel inhabited. But meditation is not a furnished room. It is the vast desert where no structure stands, the ocean without islands, the sky that contains no borders.

 

Dogma is thought's attempt to crystallize the living into the dead, to transform the flowing river into ice that can be grasped and held. Religious doctrines, philosophical systems, psychological theories—all are maps claiming to describe a territory that exists beyond all mapping. The mystics of old spoke in paradox and poetry not because they lacked clarity but because direct expression of truth would immediately become false the moment it hardened into statement. They pointed at the moon and warned against mistaking the finger for the destination.

 

This denial of social morality and the structures of belief is not rebellion. Rebellion is merely the opposite pole of conformity, still bound to what it rejects. True freedom is neither conformity nor rebellion but a stepping outside the entire field where these opposites exist. It is not a public affair, not something that can be practiced in congregations or shared in gatherings. Meditation stands alone as each soul stands alone before the infinite—not isolated but singular, not separate but unique, not divided but whole unto itself.

 

Beyond the Borders of Thought

 

Truth does not reside in the realm of thought. This must be understood not conceptually but with the entirety of one's being. Thought is a magnificent instrument for navigating the practical world, for building bridges and solving equations, for organizing experience into categories that can be communicated. But thought is always and only a response to memory, a reaction born of the past. It knows nothing of the present except through the lens of what has been. It encounters the new and immediately translates it into the known, reducing the infinite to the familiar, taming the wild into the domesticated.

 

What thought calls truth is merely an arrangement of ideas that achieves internal consistency. Philosophical systems pride themselves on their logical coherence, religious theologies claim validity through scriptural reference, scientific theories demonstrate their worth through predictive power. Yet all of these are constructions within thought's domain, edifices built from thought's materials, monuments to thought's capacity to organize symbols. They may be useful, even beautiful, but they are not truth in the sense that meditation reveals truth.

 

For meditation opens a door—or rather, dissolves the wall—into a dimension where thought cannot follow. This is not the absence of thinking, not a blank unconsciousness or a void of mental activity. Rather, it is consciousness aware of itself without the mediation of thought, perception unfiltered by the screen of concept, being itself without the constant narration of becoming. When thought falls silent not through suppression but through the seeing of its own limitations, something else emerges—or perhaps it was always present but obscured by thought's noise.

 

This something cannot be named without betraying it, yet the mystic impulse throughout ages has attempted to point toward it through symbol and metaphor. It has been called the Ground of Being, the Absolute, the Void, the Tao, the Divine Presence, Pure Consciousness, the Eternal Now. Each name immediately becomes inadequate, each description falls short, yet the pointing continues because the human heart cannot contain such recognition without expressing it, even knowing the expression will fail.

 

The complete negation of thought's entire structure is the positive reality of meditation. This sounds paradoxical to the rational mind, which understands construction but not dissolution, which comprehends building up but not emptying out. How can negation be positive? How can the denial of structure lead to presence rather than absence? Yet this paradox resolves itself not through intellectual understanding but through direct experience. The man who spends his life filling his house with possessions and one day removes everything discovers not emptiness but space itself—that living spaciousness which was always present but hidden beneath accumulation.

 

The Luminous Desert

 

When the seeker ceases seeking, when belief releases its grip, when thought recognizes its boundaries and rests—what remains is not nothing but everything. The mystics speak of this in languages of light and darkness, of fullness and emptiness, of sound and silence, knowing that any description will be misunderstood yet trusting that something will reach across the gulf of words to kindle recognition in another heart.

 

There is a quality of vastness to this state that meditation reveals—not the vastness of space that extends infinitely outward, but an inner boundlessness that has no dimensions yet contains all possibilities. It is like standing in a desert at midnight, the sky so full of stars that darkness itself becomes luminous, and feeling oneself both infinitesimally small and identical with the entire cosmos. The boundaries that normally define the self as separate from the world become porous, then transparent, then disappear entirely—not in a loss of identity but in a recognition of one's true nature as not separate from the whole.

 

This is the union the mystics describe, though union implies two things joining whereas this is the recognition that there never was a division. The wave discovers it is the ocean. The ray of light realizes it is the sun. The individual consciousness awakens to its nature as consciousness itself, not enclosed in a body but appearing through this particular form as the universal appears through every particular, as the infinite dances in every finite manifestation.

 

In such moments—though moment is the wrong word, for this exists outside time—there is no experience of transcendence because there is no experiencer separate from what is experienced. There is simply being, pure and unmediated. The sacred is not somewhere else, not in heavens above or depths below, but right here in the ordinary made extraordinary through complete attention. The ineffable reveals itself not as something hidden that must be uncovered but as the obvious that was overlooked because it was too close, too simple, too immediate to be noticed by a mind always reaching elsewhere.

 

The Silence That Speaks

 

Yet one cannot dwell permanently in such recognition any more than one can hold the wind or capture the sky in a jar. The body continues its breathing, thought resumes its movement, daily life calls with its endless demands and necessities. The transformation meditation brings is not an escape from the world but a different way of being within it—a presence that no longer mistakes the surface for the depths, the wave for the ocean, the dream for the dreamer.

 

After touching this reality, the individual returns to thought's realm carrying something inexpressible—not as memory but as a fragrance that clings to all subsequent experience. Colors appear more vivid yet less important. Relationships deepen yet burden less. Suffering occurs but does not define. Joy arises but need not be clutched. Everything continues as before yet nothing is the same, for the one who acts and perceives and thinks has been fundamentally altered at a level beneath personality, beneath character, beneath all that makes one person different from another.

 

This is the sacred ordinariness that mystics celebrate—not an extraordinary state achieved through heroic practice but the recognition of the extraordinary within the ordinary, the eternal within the temporal, the infinite within the finite. The sacred reveals itself in the fall of light through a window, in the breath entering and leaving the body, in the movement of thought across the mind's sky like clouds across the blue expanse. Everything becomes sacramental not because it has changed but because perception has been cleansed.

 

The peace that arises is not the peace of escape or the tranquility of suppression. It is the peace that comes from no longer being at war—with oneself, with others, with existence itself. Resistance ceases when there is nothing to resist, struggle ends when there is nowhere to go, seeking stops when it is seen that what was sought was seeking itself. This peace coexists with action, with passion, with the full engagement with life. It is not passivity but a groundedness that allows everything to flow through without leaving residue, without creating the karmic knots that bind consciousness to perpetual becoming.

 

The Pathless Path

 

To speak of meditation as a path is already to mislead, for a path implies movement from here to there, from ignorance to knowledge, from bondage to liberation. Yet meditation is not a going but a staying, not an achieving but a being, not a becoming but a recognizing of what already is. The pathless path is this paradox: that one must make tremendous effort to realize that no effort was ever needed, must seek intensely to discover that seeking is the obstacle, must strive to reach the point where striving dissolves into effortless presence.

 

This is why true meditation cannot be taught as technique or transmitted as method. A teacher can point, can create circumstances where understanding might flower, can remove obstacles through questioning and challenging—but the essential breakthrough must occur alone, in the privacy of one's own consciousness, where no external authority can reach. The guru who promises to give enlightenment, who claims to transfer wisdom through initiation or grace, is offering comfort rather than truth, a pleasant dream rather than the awakening that shatters all dreams.

 

The aloneness of meditation is not loneliness. It is the aloneness of a mountain peak that stands complete unto itself yet is inseparable from the earth, the aloneness of consciousness that cannot be shared yet is the very ground of all sharing, the aloneness of existence that each must face directly without intermediary yet which reveals itself as the unity that contains all apparent separation.

 

In this aloneness, boundaries dissolve. The carefully maintained walls between inner and outer, between observer and observed, between self and other, are seen as mental constructs that have no reality beyond the thought that creates them. What remains when these walls fall is not a merging—for there were never truly separate things to merge—but a recognition of the seamless wholeness that was always present but obscured by the mind's habitual division of reality into fragments.

 

The Return to Silence

 

Words eventually exhaust themselves attempting to describe what lies beyond language. The mystic, having spoken, must finally fall silent, not in defeat but in recognition that silence itself is the most eloquent expression of truth. For silence is not the absence of sound but the space in which sound arises and into which it returns. It is the canvas upon which all experience is painted, the screen upon which all phenomena appear, the consciousness within which all content emerges and dissolves.

 

Meditation is the practice of returning to this silence—not as escape but as homecoming, not as achievement but as recognition of what never left. It is available in any moment, not as a future attainment but as present reality obscured only by the mind's constant motion, by thought's endless commentary, by the seeker's perpetual reaching toward what he imagines lies elsewhere.

 

The revolution that meditation brings is total because it occurs not in the content of consciousness but in consciousness itself. It is not a rearrangement of psychological furniture but a recognition of the space in which all furniture appears. Political revolutions change external structures while leaving internal patterns intact. Psychological revolutions modify behavior and attitude while maintaining the fundamental sense of separate self. But meditation's revolution dissolves the very ground upon which all other revolutions are built—the illusion of the separate self struggling for survival, for meaning, for purpose in a universe imagined as alien and threatening.

 

What emerges from this dissolution is not nothing but everything—not in the sense of possessing all things but in the sense of being one with the totality, no longer standing apart as observer but recognized as the very consciousness through which the universe becomes aware of itself. This is the ultimate mystical recognition: that the seeker and the sought are one, that the meditator and meditation are not two, that the individual and the Absolute were never separate except in the dream of separation.

 

And so the journey that seemed to travel immense distances arrives where it began, seeing with new eyes what was always present. The sacred that was sought in distant temples and exotic practices reveals itself in this breath, this moment, this ordinary extraordinary here and now. The revolution that transformed everything leaves everything exactly as it is—only now, nothing is merely what it appears to be. Every moment opens into eternity, every atom vibrates with the infinite, every breath is the respiration of the Divine.

 

In this recognition, there is peace—not as the opposite of conflict but as the ground from which both conflict and harmony arise. There is freedom—not as the achievement of will but as the surrender of will's burden. There is love—not as emotion but as the recognition of unity, the seeing that all apparent others are movements of the one consciousness that wears infinite masks while remaining forever itself.

 

The mystic falls silent. The meditation deepens. The word dissolves into the wordless. And in that dissolution, everything is revealed as it truly is: sacred, ineffable, eternally present, waiting only for recognition to flower into the peace that was never truly lost.

 

The revolution is complete. Nothing has changed. Everything is transformed.

Η Ιερή Κενότητα: Ένα Ταξίδι Πέρα από τον Εαυτό

 

Οι Ψεύτικοι Κήποι της Αναζήτησης

 

Στην απεραντοσύνη της ανθρώπινης καρδιάς, υπάρχει μια περίεργη πείνα—μια ανησυχία που ωθεί την ψυχή προς μακρινούς ορίζοντες, αναζητώντας οράματα φωτός και εμπειρίες υπέρβασης. Ωστόσο, αυτή η πείνα, γεννημένη από την ατέλεια, φέρει μέσα της τους σπόρους της δικής της απάτης. Γιατί ο αναζητητής που προχωρά με χάρτες σχεδιασμένους από την επιθυμία βρίσκει μόνο τα εδάφη που η δική του λαχτάρα έχει δημιουργήσει, τοπία που αντανακλούν τα περιγράμματα του φόβου του και όχι την απεριόριστη πραγματικότητα που βρίσκεται πέρα από κάθε ονομασία.

 

Η ανώριμη συνείδηση, μικρή σαν μια γροθιά που αρπάζει σκιές, ονειρεύεται τον εαυτό της σε επέκταση. Βιώνει αυτό που αποκαλεί αφύπνιση, αυτό που ονομάζει φώτιση, αυτό που γιορτάζει ως ρήγμα—και όμως αυτές οι εμπειρίες είναι μόνο αντανακλάσεις σε μια λιμνούλα ταραγμένη από την ίδια της την προσπάθεια. Ο νους αναγνωρίζει μόνο ό,τι έχει εκπαιδευτεί να αναγνωρίζει, βλέπει μόνο μέσα από το χρωματιστό γυαλί της συσσωρευμένης γνώσης του. Ένας άνθρωπος που μεγάλωσε ανάμεσα σε καθρέφτες μπερδεύει τις αντανακλάσεις με παράθυρα και πιστεύει ότι έχει δει πέρα από τα τείχη της φυλακής του.

 

Τέτοιες ψυχές συχνά επιτυγχάνουν μεγάλη επιτυχία στην αγορά της πνευματικότητας. Συγκεντρώνουν οπαδούς όπως ένας έμπορος συγκεντρώνει νομίσματα, μιλούν με αυθεντία γεννημένη όχι από τη σιωπή αλλά από δανεικές λέξεις, φορούν τα ρούχα της σοφίας ως κοστούμι και όχι ως γυμνότητα. Οι γκουρού που ακολουθούν είναι οι ίδιοι κάτοικοι της ίδιας ψευδαίσθησης—οδηγοί που γνωρίζουν μόνο τα μονοπάτια που έχουν απομνημονεύσει από αρχαία βιβλία, δάσκαλοι των οποίων η βεβαιότητα είναι η ακαμψία του φόβου μεταμφιεσμένη σε γνώση. Μαζί, δάσκαλος και μαθητής κατασκευάζουν περίπλοκες αρχιτεκτονικές πίστης, χτίζοντας πύργους προς τον ουρανό με τούβλα φτιαγμένα από έννοιες, χωρίς ποτέ να παρατηρούν ότι το θεμέλιο βασίζεται σε τίποτα άλλο παρά σε αέρα.

 

Ο αληθινός διαλογισμός δεν κατοικεί σε τέτοιες αγορές. Δεν είναι εμπόρευμα που αγοράζεται με προσπάθεια, δεν είναι κατάσταση που επιτυγχάνεται με τεχνική, δεν είναι εμπειρία που συλλέγεται και διατηρείται στο μουσείο της μνήμης. Το βασίλειο του διαλογισμού βρίσκεται για πάντα πέρα από την εμβέλεια του αναζητητή, γιατί η αναζήτηση η ίδια είναι το εμπόδιο που εμποδίζει την είσοδο. Όσο κάποιος αναζητά, επιβεβαιώνει την ύπαρξη του αναζητητή—εκείνης της επίμονης σκιάς του εαυτού που πιστεύει ότι είναι χωριστός από αυτό που αναζητά, που φαντάζεται μια απόσταση μεταξύ εδώ και εκεί, μεταξύ τώρα και τότε, μεταξύ εαυτού και του άπειρου.

 

Η άνεση που αντλεί ο αναζητητής από τις πνευματικές του πρακτικές γίνεται η ηθική με την οποία μετρά την πρόοδό του. Δημιουργεί μια ιεραρχία καταστάσεων, μια σκάλα επίτευξης, και σκαρφαλώνει σταθερά προς τα πάνω, χωρίς ποτέ να υποψιάζεται ότι κάθε σκαλί είναι υφασμένο από τα νήματα του δικού του φόβου για την απουσία εδάφους. Θέλει βεβαιότητα εκεί όπου μόνο το μυστήριο μπορεί να ανθίσει. Θέλει άφιξη εκεί όπου υπάρχει μόνο ταξίδι. Θέλει να κατέχει το ακατέχτητο, να περιέχει το άπειρο μέσα στη δαχτυλήθρα της κατανόησής του.

 

Ο Θάνατος της Πίστης

 

Η ελευθερία δεν είναι μια μακρινή ακτή που φτάνεται μετά από μακρύ διαλογισμό. Δεν είναι ο καρπός της πρακτικής, δεν είναι η ανταμοιβή για την πειθαρχία, δεν είναι το επίτευγμα που στεφανώνει μια ζωή πνευματικής προσπάθειας. Η ελευθερία είναι η πρώτη ανάσα, η αρχική κίνηση, η πρωταρχική συνθήκη χωρίς την οποία ο διαλογισμός παραμένει για πάντα μια λέξη χωρίς ουσία, μια υπόσχεση χωρίς εκπλήρωση.

 

Αυτή η ελευθερία απαιτεί κάτι που λίγοι είναι πρόθυμοι να προσφέρουν: τον ολοκληρωτικό θάνατο όλων όσων έχουν διδαχθεί να εκτιμούν. Η κοινωνία κατασκευάζει τον περίπλοκο ιστό των ηθικών της, κάθε νήμα ένας περιορισμός μεταμφιεσμένος σε αρετή. Από τη γέννηση, το άτομο τυλίγεται σε αυτά τα νήματα μέχρι να ξεχάσει την αίσθηση της γυμνότητας, μέχρι να μπερδέψει το κουκούλι με το δέρμα του. Η κοινωνική ηθική του διδάσκει τι να αναζητά και τι να αποφεύγει, τι να αποκαλεί καλό και τι να ονομάζει κακό, πώς να μετρά τον εαυτό του σε σχέση με τους άλλους και να βρίσκει τον εαυτό του είτε ανώτερο είτε ελλιπή. Όλο αυτό—η ολόκληρη δομή των κοινωνικών αξιών, των θρησκευτικών δογμάτων και των συλλογικών πεποιθήσεων—πρέπει να διαπεραστεί πλήρως, όχι σταδιακά αλλά ακαριαία, σαν ένα πέπλο που σκίζεται με μια μόνο χειρονομία.

 

Ο άνθρωπος που κουβαλά πίστη δεν μπορεί να εισέλθει στο έδαφος του διαλογισμού. Η πίστη αφορά πάντα κάτι που δεν είναι παρόν, κάτι που ελπίζεται ή θυμάται, κάτι που κατασκευάζεται από τη σκέψη για να γεμίσει το χάος του μη-γνωρίζειν. Είτε κάποιος πιστεύει στον Θεό είτε στον αθεϊσμό, στην αναγέννηση είτε στην εξόντωση, στην πρόοδο είτε στην παρακμή—όλες αυτές οι πίστεις είναι έπιπλα τοποθετημένα στο δωμάτιο του νου, διακοσμήσεις προορισμένες να κάνουν το κενό να φαίνεται κατοικημένο. Αλλά ο διαλογισμός δεν είναι ένα επιπλωμένο δωμάτιο. Είναι η απέραντη έρημος όπου καμία δομή δεν στέκεται, ο ωκεανός χωρίς νησιά, ο ουρανός που δεν έχει σύνορα.

 

Το δόγμα είναι η προσπάθεια της σκέψης να κρυσταλλώσει το ζωντανό στο νεκρό, να μετατρέψει το ρέον ποτάμι σε πάγο που μπορεί να αρπαχτεί και να κρατηθεί. Οι θρησκευτικές δοξασίες, τα φιλοσοφικά συστήματα, οι ψυχολογικές θεωρίες—όλα είναι χάρτες που ισχυρίζονται ότι περιγράφουν ένα έδαφος που υπάρχει πέρα από κάθε χαρτογράφηση. Οι μυστικιστές των παλιών εποχών μιλούσαν με παράδοξα και ποίηση όχι επειδή έλειπε η σαφήνεια αλλά επειδή η άμεση έκφραση της αλήθειας θα γινόταν αμέσως ψευδής τη στιγμή που σκληραινόταν σε δήλωση. Δείχνανε το φεγγάρι και προειδοποιούσαν ενάντια στο να μπερδέψουν το δάχτυλο με τον προορισμό.

 

Αυτή η άρνηση της κοινωνικής ηθικής και των δομών της πίστης δεν είναι επανάσταση. Η επανάσταση είναι απλώς ο αντίθετος πόλος της συμμόρφωσης, ακόμα δεμένη με αυτό που απορρίπτει. Η αληθινή ελευθερία δεν είναι ούτε συμμόρφωση ούτε επανάσταση αλλά ένα βήμα έξω από ολόκληρο το πεδίο όπου αυτά τα αντίθετα υπάρχουν. Δεν είναι δημόσια υπόθεση, δεν είναι κάτι που μπορεί να ασκηθεί σε συγκεντρώσεις ή να μοιραστεί σε συναντήσεις. Ο διαλογισμός στέκεται μόνος όπως κάθε ψυχή στέκεται μόνη μπροστά στο άπειρο—όχι απομονωμένη αλλά μοναδική, όχι χωριστή αλλά μοναδική, όχι διαιρεμένη αλλά ολόκληρη από μόνη της.

 

Πέρα από τα Σύνορα της Σκέψης

 

Η αλήθεια δεν κατοικεί στο βασίλειο της σκέψης. Αυτό πρέπει να κατανοηθεί όχι εννοιολογικά αλλά με ολόκληρο το ον του ανθρώπου. Η σκέψη είναι ένα υπέροχο εργαλείο για την πλοήγηση στον πρακτικό κόσμο, για την κατασκευή γεφυρών και την επίλυση εξισώσεων, για την οργάνωση της εμπειρίας σε κατηγορίες που μπορούν να επικοινωνηθούν. Αλλά η σκέψη είναι πάντα και μόνο μια απάντηση στη μνήμη, μια αντίδραση γεννημένη από το παρελθόν. Δεν γνωρίζει τίποτα για το παρόν εκτός από μέσα από τον φακό του ό,τι υπήρξε. Συναντά το νέο και αμέσως το μεταφράζει στο γνωστό, μειώνοντας το άπειρο στο οικείο, εξημερώνοντας το άγριο στο οικιακό.

 

Αυτό που η σκέψη αποκαλεί αλήθεια είναι απλώς μια διάταξη ιδεών που επιτυγχάνει εσωτερική συνέπεια. Τα φιλοσοφικά συστήματα υπερηφανεύονται για τη λογική τους συνοχή, οι θρησκευτικές θεολογίες ισχυρίζονται εγκυρότητα μέσω αναφορών στις γραφές, οι επιστημονικές θεωρίες αποδεικνύουν την αξία τους μέσω προβλεπτικής δύναμης. Ωστόσο, όλα αυτά είναι κατασκευές μέσα στο πεδίο της σκέψης, οικοδομήματα χτισμένα από υλικά της σκέψης, μνημεία στην ικανότητα της σκέψης να οργανώνει σύμβολα. Μπορεί να είναι χρήσιμα, ακόμα και όμορφα, αλλά δεν είναι αλήθεια με την έννοια που ο διαλογισμός αποκαλύπτει την αλήθεια.

 

Γιατί ο διαλογισμός ανοίγει μια πόρτα—ή μάλλον, διαλύει το τείχος—σε μια διάσταση όπου η σκέψη δεν μπορεί να ακολουθήσει. Αυτό δεν είναι η απουσία σκέψης, όχι μια κενή ασυνειδησία ή ένα κενό πνευματικής δραστηριότητας. Μάλλον, είναι η συνείδηση που γνωρίζει τον εαυτό της χωρίς τη μεσολάβηση της σκέψης, η αντίληψη χωρίς το φίλτρο της έννοιας, το ον το ίδιο χωρίς την συνεχή αφήγηση της γένεσης. Όταν η σκέψη σιωπά όχι μέσω καταστολής αλλά μέσω της όρασης των δικών της περιορισμών, κάτι άλλο αναδύεται—ή ίσως ήταν πάντα παρόν αλλά κρυμμένο από τον θόρυβο της σκέψης.

 

Αυτό το κάτι δεν μπορεί να ονομαστεί χωρίς να προδοθεί, ωστόσο το μυστικιστικό ένστικτο μέσα στους αιώνες έχει προσπαθήσει να δείξει προς αυτό μέσω συμβόλων και μεταφορών. Έχει ονομαστεί το Έδαφος του Όντος, το Απόλυτο, το Κενό, το Ταο, η Θεϊκή Παρουσία, η Καθαρή Συνείδηση, το Αιώνιο Τώρα. Κάθε όνομα γίνεται αμέσως ανεπαρκές, κάθε περιγραφή πέφτει κοντά, ωστόσο το δείξιμο συνεχίζεται επειδή η ανθρώπινη καρδιά δεν μπορεί να περιέχει τέτοια αναγνώριση χωρίς να την εκφράσει, ακόμα και γνωρίζοντας ότι η έκφραση θα αποτύχει.

 

Η πλήρης άρνηση ολόκληρης της δομής της σκέψης είναι η θετική πραγματικότητα του διαλογισμού. Αυτό ακούγεται παράδοξο στον ορθολογικό νου, ο οποίος κατανοεί την κατασκευή αλλά όχι τη διάλυση, ο οποίος καταλαβαίνει το χτίσιμο αλλά όχι το άδειασμα. Πώς μπορεί η άρνηση να είναι θετική; Πώς μπορεί η άρνηση της δομής να οδηγήσει σε παρουσία και όχι σε απουσία; Ωστόσο, αυτό το παράδοξο επιλύεται όχι μέσω διανοητικής κατανόησης αλλά μέσω άμεσης εμπειρίας. Ο άνθρωπος που περνά τη ζωή του γεμίζοντας το σπίτι του με αντικείμενα και μια μέρα αφαιρεί τα πάντα ανακαλύπτει όχι κενό αλλά τον ίδιο τον χώρο—εκείνη τη ζωντανή ευρυχωρία που ήταν πάντα παρούσα αλλά κρυμμένη κάτω από τη συσσώρευση.

 

Η Φωτεινή Έρημος

 

Όταν ο αναζητητής σταματά να αναζητά, όταν η πίστη απελευθερώνει το κράτημά της, όταν η σκέψη αναγνωρίζει τα όριά της και ησυχάζει—αυτό που μένει δεν είναι τίποτα αλλά τα πάντα. Οι μυστικιστές μιλούν γι' αυτό σε γλώσσες φωτός και σκότους, πληρότητας και κενότητας, ήχου και σιωπής, γνωρίζοντας ότι οποιαδήποτε περιγραφή θα παρεξηγηθεί ωστόσο εμπιστευόμενοι ότι κάτι θα φτάσει πέρα από το χάσμα των λέξεων για να ανάψει αναγνώριση σε μια άλλη καρδιά.

 

Υπάρχει μια ποιότητα απεραντοσύνης σε αυτή την κατάσταση που αποκαλύπτει ο διαλογισμός—όχι η απεραντοσύνη του χώρου που εκτείνεται άπειρα προς τα έξω, αλλά μια εσωτερική απεραντοσύνη  που δεν έχει διαστάσεις ωστόσο περιέχει όλες τις δυνατότητες. Είναι σαν να στέκεσαι σε μια έρημο τα μεσάνυχτα, ο ουρανός τόσο γεμάτος αστέρια που το ίδιο το σκοτάδι γίνεται φωτεινό, και να νιώθεις τον εαυτό σου τόσο απειροελάχιστα μικρό όσο και ταυτόσημο με ολόκληρο τον κόσμο. Τα όρια που κανονικά ορίζουν τον εαυτό ως χωριστό από τον κόσμο γίνονται πορώδη, μετά διαφανή, μετά εξαφανίζονται εντελώς—όχι σε απώλεια ταυτότητας αλλά σε αναγνώριση της αληθινής φύσης ως μη χωριστή από το σύνολο.

 

Αυτή είναι η ένωση που περιγράφουν οι μυστικιστές, αν και η ένωση υπονοεί δύο πράγματα που ενώνονται ενώ αυτό είναι η αναγνώριση ότι ποτέ δεν υπήρχε διαίρεση. Το κύμα ανακαλύπτει ότι είναι ο ωκεανός. Η ακτίνα φωτός συνειδητοποιεί ότι είναι ο ήλιος. Η ατομική συνείδηση ξυπνά στη φύση της ως συνείδηση η ίδια, όχι κλεισμένη σε ένα σώμα αλλά εμφανιζόμενη μέσω αυτής της συγκεκριμένης μορφής όπως το καθολικό εμφανίζεται μέσω κάθε συγκεκριμένου, όπως το άπειρο χορεύει σε κάθε πεπερασμένη εκδήλωση.

 

Σε τέτοιες στιγμές—αν και η λέξη στιγμή είναι λάθος, γιατί αυτό υπάρχει έξω από τον χρόνο—δεν υπάρχει εμπειρία υπέρβασης επειδή δεν υπάρχει εμπειρογνώμονας χωριστός από αυτό που βιώνεται. Υπάρχει απλώς ον, καθαρό και χωρίς μεσολάβηση. Το ιερό δεν είναι κάπου αλλού, όχι σε ουρανούς πάνω ή βάθη κάτω, αλλά εδώ ακριβώς στο συνηθισμένο που γίνεται εξαιρετικό μέσω πλήρους προσοχής. Το ανέκφραστο αποκαλύπτει τον εαυτό του όχι ως κάτι κρυμμένο που πρέπει να αποκαλυφθεί αλλά ως το προφανές που παραβλέφθηκε επειδή ήταν πολύ κοντά, πολύ απλό, πολύ άμεσο για να το παρατηρήσει ένας νους που πάντα απλώνεται αλλού.

 

Η Σιωπή που Μιλά

 

Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να κατοικεί μόνιμα σε τέτοια αναγνώριση περισσότερο από όσο μπορεί να κρατήσει τον άνεμο ή να πιάσει τον ουρανό σε ένα βάζο. Το σώμα συνεχίζει την αναπνοή του, η σκέψη επαναλαμβάνει την κίνησή της, η καθημερινή ζωή καλεί με τις ατελείωτες απαιτήσεις και ανάγκες της. Η μεταμόρφωση που φέρνει ο διαλογισμός δεν είναι μια απόδραση από τον κόσμο αλλά ένας διαφορετικός τρόπος ύπαρξης μέσα σε αυτόν—μια παρουσία που δεν μπερδεύει πια την επιφάνεια με τα βάθη, το κύμα με τον ωκεανό, το όνειρο με τον ονειρευόμενο.

 

Μετά την αγκαλιά αυτής της πραγματικότητας, το άτομο επιστρέφει στο βασίλειο της σκέψης φέροντας κάτι ανέκφραστο—όχι ως μνήμη αλλά ως άρωμα που κολλά σε όλες τις επόμενες εμπειρίες. Τα χρώματα φαίνονται πιο ζωντανά αλλά λιγότερο σημαντικά. Οι σχέσεις βαθαίνουν αλλά βαραίνουν λιγότερο. Ο πόνος συμβαίνει αλλά δεν ορίζει. Η χαρά αναδύεται αλλά δεν χρειάζεται να αρπαχτεί. Τα πάντα συνεχίζονται όπως πριν αλλά τίποτα δεν είναι το ίδιο, γιατί αυτός που ενεργεί και αντιλαμβάνεται και σκέφτεται έχει αλλάξει ριζικά σε ένα επίπεδο κάτω από την προσωπικότητα, κάτω από τον χαρακτήρα, κάτω από όλα όσα κάνουν ένα άτομο διαφορετικό από ένα άλλο.

 

Αυτή είναι η ιερή καθημερινότητα που γιορτάζουν οι μυστικιστές—όχι μια εξαιρετική κατάσταση που επιτυγχάνεται μέσω ηρωικής πρακτικής αλλά η αναγνώριση του εξαιρετικού μέσα στο συνηθισμένο, του αιώνιου μέσα στο χρονικό, του άπειρου μέσα στο πεπερασμένο. Το ιερό αποκαλύπτει τον εαυτό του στην πτώση του φωτός μέσα από ένα παράθυρο, στην ανάσα που μπαίνει και βγαίνει από το σώμα, στην κίνηση της σκέψης πάνω από τον ουρανό του νου όπως τα σύννεφα πάνω από την γαλάζια έκταση. Τα πάντα γίνονται μυστηριακά όχι επειδή έχουν αλλάξει αλλά επειδή η αντίληψη έχει καθαριστεί.

 

Η ειρήνη που αναδύεται δεν είναι η ειρήνη της απόδρασης ή η ηρεμία της καταστολής. Είναι η ειρήνη που έρχεται από το να μην είσαι πια σε πόλεμο—με τον εαυτό σου, με τους άλλους, με την ίδια την ύπαρξη. Η αντίσταση σταματά όταν δεν υπάρχει τίποτα να αντισταθείς, ο αγώνας τελειώνει όταν δεν υπάρχει πουθενά να πας, η αναζήτηση σταματά όταν φανεί ότι αυτό που αναζητούνταν ήταν η ίδια η αναζήτηση. Αυτή η ειρήνη συνυπάρχει με δράση, με πάθος, με πλήρη εμπλοκή με τη ζωή. Δεν είναι παθητικότητα αλλά μια σταθερότητα που επιτρέπει τα πάντα να ρέουν μέσα χωρίς να αφήνουν κατάλοιπα, χωρίς να δημιουργούν τους καρμικούς κόμπους που δένουν τη συνείδηση σε αιώνια γένεση.

 

Η Ατραπός Χωρίς Μονοπάτι

 

Το να μιλάς για τον διαλογισμό ως μονοπάτι είναι ήδη να παραπλανάς, γιατί ένα μονοπάτι υπονοεί κίνηση από εδώ προς εκεί, από την άγνοια στη γνώση, από τη δουλεία στη λύτρωση. Ωστόσο, ο διαλογισμός δεν είναι ένα πήγαινε αλλά ένα μένει, όχι ένα επίτευγμα αλλά ένα ον, όχι μια γένεση αλλά μια αναγνώριση αυτού που ήδη είναι. Η ατραπός χωρίς μονοπάτι είναι αυτό το παράδοξο: ότι πρέπει να κάνεις τεράστια προσπάθεια για να συνειδητοποιήσεις ότι καμία προσπάθεια δεν χρειαζόταν ποτέ, πρέπει να αναζητήσεις έντονα για να ανακαλύψεις ότι η αναζήτηση είναι το εμπόδιο, πρέπει να αγωνιστείς για να φτάσεις στο σημείο όπου ο αγώνας διαλύεται σε αβίαστη παρουσία.

 

Αυτός είναι ο λόγος που ο αληθινός διαλογισμός δεν μπορεί να διδαχθεί ως τεχνική ή να μεταδοθεί ως μέθοδος. Ένας δάσκαλος μπορεί να δείξει, μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες όπου η κατανόηση μπορεί να ανθίσει, μπορεί να αφαιρέσει εμπόδια μέσω ερωτήσεων και προκλήσεων—αλλά το ουσιαστικό ρήγμα πρέπει να συμβεί μόνο, στην ιδιωτικότητα της δικής σου συνείδησης, όπου καμία εξωτερική αυθεντία δεν μπορεί να φτάσει. Ο γκουρού που υπόσχεται να δώσει φώτιση, που ισχυρίζεται ότι μεταφέρει σοφία μέσω μύησης ή χάριτος, προσφέρει άνεση αντί για αλήθεια, ένα ευχάριστο όνειρο αντί για την αφύπνιση που σπάει όλα τα όνειρα.

 

Η μοναξιά του διαλογισμού δεν είναι μοναχικότητα. Είναι η μοναξιά μιας κορυφής βουνού που στέκεται πλήρης από μόνη της ωστόσο αδιαχώριστη από τη γη, η μοναξιά της συνείδησης που δεν μπορεί να μοιραστεί ωστόσο είναι το ίδιο το έδαφος όλου του μοιράσματος, η μοναξιά της ύπαρξης που ο καθένας πρέπει να αντιμετωπίσει άμεσα χωρίς μεσάζοντα ωστόσο που αποκαλύπτει τον εαυτό της ως την ενότητα που περιέχει όλη την εμφανή διαίρεση.

 

Σε αυτή τη μοναξιά, τα όρια διαλύονται. Τα προσεκτικά διατηρούμενα τείχη μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού, μεταξύ παρατηρητή και παρατηρούμενου, μεταξύ εαυτού και άλλου, φαίνονται ως νοητικές κατασκευές που δεν έχουν πραγματικότητα πέρα από τη σκέψη που τις δημιουργεί. Αυτό που μένει όταν αυτά τα τείχη πέσουν δεν είναι μια συγχώνευση—γιατί ποτέ δεν υπήρχαν πραγματικά χωριστά πράγματα να συγχωνευτούν—αλλά μια αναγνώριση της άψογης ολότητας που ήταν πάντα παρούσα αλλά κρυμμένη από τη συνήθεια του νου να διαιρεί την πραγματικότητα σε κομμάτια.

 

Η Επιστροφή στη Σιωπή

 

Οι λέξεις τελικά εξαντλούνται προσπαθώντας να περιγράψουν αυτό που βρίσκεται πέρα από τη γλώσσα. Ο μυστικιστής, έχοντας μιλήσει, πρέπει τελικά να σιωπήσει, όχι σε ήττα αλλά σε αναγνώριση ότι η σιωπή η ίδια είναι η πιο εύγλωττη έκφραση της αλήθειας. Γιατί η σιωπή δεν είναι η απουσία ήχου αλλά ο χώρος στον οποίο ο ήχος αναδύεται και στον οποίο επιστρέφει. Είναι ο καμβάς πάνω στον οποίο ζωγραφίζεται όλη η εμπειρία, η οθόνη πάνω στην οποία εμφανίζονται όλα τα φαινόμενα, η συνείδηση μέσα στην οποία όλο το περιεχόμενο αναδύεται και διαλύεται.

 

Ο διαλογισμός είναι η πρακτική της επιστροφής σε αυτή τη σιωπή—όχι ως απόδραση αλλά ως επιστροφή στο σπίτι, όχι ως επίτευγμα αλλά ως αναγνώριση αυτού που ποτέ δεν έφυγε. Είναι διαθέσιμη σε οποιαδήποτε στιγμή, όχι ως μελλοντική επίτευξη αλλά ως παρούσα πραγματικότητα που κρύβεται μόνο από την συνεχή κίνηση του νου, από τον ατελείωτο σχολιασμό της σκέψης, από το αιώνιο άπλωμα του αναζητητή προς αυτό που φαντάζεται ότι βρίσκεται αλλού.

 

Η επανάσταση που φέρνει ο διαλογισμός είναι ολοκληρωτική επειδή συμβαίνει όχι στο περιεχόμενο της συνείδησης αλλά στη συνείδηση η ίδια. Δεν είναι μια αναδιάταξη ψυχολογικών επίπλων αλλά μια αναγνώριση του χώρου στον οποίο εμφανίζονται όλα τα έπιπλα. Οι πολιτικές επαναστάσεις αλλάζουν εξωτερικές δομές ενώ αφήνουν εσωτερικά μοτίβα άθικτα. Οι ψυχολογικές επαναστάσεις τροποποιούν συμπεριφορά και στάση ενώ διατηρούν την θεμελιώδη αίσθηση χωριστού εαυτού. Αλλά η επανάσταση του διαλογισμού διαλύει το ίδιο το έδαφος πάνω στο οποίο χτίζονται όλες οι άλλες επαναστάσεις—την ψευδαίσθηση του χωριστού εαυτού που αγωνίζεται για επιβίωση, για νόημα, για σκοπό σε ένα σύμπαν που φαντάζεται ως ξένο και απειλητικό.

 

Αυτό που αναδύεται από αυτή τη διάλυση δεν είναι τίποτα αλλά τα πάντα—όχι με την έννοια της κατοχής όλων των πραγμάτων αλλά με την έννοια του να είσαι ένα με την ολότητα, χωρίς πια να στέκεσαι χωριστά ως παρατηρητής αλλά αναγνωρισμένος ως η ίδια η συνείδηση μέσω της οποίας το σύμπαν γίνεται ενήμερο του εαυτού του. Αυτή είναι η απόλυτη μυστικιστική αναγνώριση: ότι ο αναζητητής και το αναζητούμενο είναι ένα, ότι ο διαλογιστής και ο διαλογισμός δεν είναι δύο, ότι το άτομο και το Απόλυτο ποτέ δεν ήταν χωριστά εκτός από στο όνειρο της διαίρεσης.

 

Και έτσι το ταξίδι που φάνηκε να ταξιδεύει απεριόριστες αποστάσεις φτάνει εκεί όπου ξεκίνησε, βλέποντας με νέα μάτια αυτό που ήταν πάντα παρόν. Το ιερό που αναζητήθηκε σε μακρινούς ναούς και εξωτικές πρακτικές αποκαλύπτει τον εαυτό του σε αυτή την ανάσα, αυτή τη στιγμή, αυτό το συνηθισμένο εξαιρετικό εδώ και τώρα. Η επανάσταση που μεταμόρφωσε τα πάντα αφήνει τα πάντα ακριβώς όπως είναι—μόνο τώρα, τίποτα δεν είναι απλώς αυτό που φαίνεται. Κάθε στιγμή ανοίγει στην αιωνιότητα, κάθε άτομο δονείται με το άπειρο, κάθε ανάσα είναι η αναπνοή του Θεϊκού.

 

Σε αυτή την αναγνώριση, υπάρχει ειρήνη—όχι ως το αντίθετο της σύγκρουσης αλλά ως το έδαφος από το οποίο αναδύονται και η σύγκρουση και η αρμονία. Υπάρχει ελευθερία—όχι ως επίτευγμα της θέλησης αλλά ως παράδοση του βάρους της θέλησης. Υπάρχει αγάπη—όχι ως συναίσθημα αλλά ως αναγνώριση ενότητας, το βλέμμα ότι όλοι οι εμφανείς άλλοι είναι κινήσεις της μιας συνείδησης που φορά άπειρες μάσκες ενώ παραμένει για πάντα ο εαυτός της.

 

Ο μυστικιστής σιωπά. Ο διαλογισμός βαθαίνει. Η λέξη διαλύεται στο άλεκτο. Και σε αυτή τη διάλυση, τα πάντα αποκαλύπτονται όπως πραγματικά είναι: ιερά, ανέκφραστα, αιώνια παρόντα, περιμένοντας μόνο την αναγνώριση για να ανθίσουν στην ειρήνη που ποτέ δεν χάθηκε πραγματικά.

 

Η επανάσταση ολοκληρώνεται. Τίποτα δεν έχει αλλάξει. Τα πάντα έχουν μεταμορφωθεί.


 

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

RELIGION

RELIGION
15. The Ineffable Path: Toward the Experiential Heart of Reality
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Quotes

Constantinos’s quotes


"A "Soul" that out of ignorance keeps making mistakes is like a wounded bird with helpless wings that cannot fly high in the sky."— Constantinos Prokopiou

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Copyright

Copyright © Esoterism Academy 2010-2025. All Rights Reserved .

Intellectual property rights


The entire content of our website, including, but not limited to, texts, news, graphics, photographs, diagrams, illustrations, services provided and generally any kind of files, is subject to intellectual property (copyright) and is governed by the national and international provisions on Intellectual Property, with the exception of the expressly recognized rights of third parties.
Therefore, it is expressly prohibited to reproduce, republish, copy, store, sell, transmit, distribute, publish, perform, "download", translate, modify in any way, in part or in summary, without the express prior written consent of the Foundation. It is known that in case the Foundation consents, the applicant is obliged to explicitly refer via links (hyperlinks) to the relevant content of the Foundation's website. This obligation of the applicant exists even if it is not explicitly stated in the written consent of the Foundation.
Exceptionally, it is permitted to individually store and copy parts of the content on a simple personal computer for strictly personal use (private study or research, educational purposes), without the intention of commercial or other exploitation and always under the condition of indicating the source of its origin, without this in any way implies a grant of intellectual property rights.
It is also permitted to republish material for purposes of promoting the events and activities of the Foundation, provided that the source is mentioned and that no intellectual property rights are infringed, no trademarks are modified, altered or deleted.
Everything else that is included on the electronic pages of our website and constitutes registered trademarks and intellectual property products of third parties is their own sphere of responsibility and has nothing to do with the website of the Foundation.

Δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας

Το σύνολο του περιεχομένου του Δικτυακού μας τόπου, συμπεριλαμβανομένων, ενδεικτικά αλλά όχι περιοριστικά, των κειμένων, ειδήσεων, γραφικών, φωτογραφιών, σχεδιαγραμμάτων, απεικονίσεων, παρεχόμενων υπηρεσιών και γενικά κάθε είδους αρχείων, αποτελεί αντικείμενο πνευματικής ιδιοκτησίας (copyright) και διέπεται από τις εθνικές και διεθνείς διατάξεις περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας, με εξαίρεση τα ρητώς αναγνωρισμένα δικαιώματα τρίτων.

Συνεπώς, απαγορεύεται ρητά η αναπαραγωγή, αναδημοσίευση, αντιγραφή, αποθήκευση, πώληση, μετάδοση, διανομή, έκδοση, εκτέλεση, «λήψη» (download), μετάφραση, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά η περιληπτικά χωρίς τη ρητή προηγούμενη έγγραφη συναίνεση του Ιδρύματος. Γίνεται γνωστό ότι σε περίπτωση κατά την οποία το Ίδρυμα συναινέσει, ο αιτών υποχρεούται για την ρητή παραπομπή μέσω συνδέσμων (hyperlinks) στο σχετικό περιεχόμενο του Δικτυακού τόπου του Ιδρύματος. Η υποχρέωση αυτή του αιτούντος υφίσταται ακόμα και αν δεν αναγραφεί ρητά στην έγγραφη συναίνεση του Ιδρύματος.

Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται η μεμονωμένη αποθήκευση και αντιγραφή τμημάτων του περιεχομένου σε απλό προσωπικό υπολογιστή για αυστηρά προσωπική χρήση (ιδιωτική μελέτη ή έρευνα, εκπαιδευτικούς σκοπούς), χωρίς πρόθεση εμπορικής ή άλλης εκμετάλλευσης και πάντα υπό την προϋπόθεση της αναγραφής της πηγής προέλευσής του, χωρίς αυτό να σημαίνει καθ’ οιονδήποτε τρόπο παραχώρηση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.

Επίσης, επιτρέπεται η αναδημοσίευση υλικού για λόγους προβολής των γεγονότων και δραστηριοτήτων του Ιδρύματος, με την προϋπόθεση ότι θα αναφέρεται η πηγή και δεν θα θίγονται δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, δεν θα τροποποιούνται, αλλοιώνονται ή διαγράφονται εμπορικά σήματα.

Ό,τι άλλο περιλαμβάνεται στις ηλεκτρονικές σελίδες του Δικτυακού μας τόπου και αποτελεί κατοχυρωμένα σήματα και προϊόντα πνευματικής ιδιοκτησίας τρίτων ανάγεται στη δική τους σφαίρα ευθύνης και ουδόλως έχει να κάνει με τον Δικτυακό τόπο του Ιδρύματος.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~