Sunday, February 25, 2024

Theory of History

Which "History" are we talking about?

History of Evolution

History of culture

The fake (on demand) story

The Myth-story

The True History and the future of the planet

WHICH "HISTORY" ARE WE TALKING ABOUT?

Does it make sense to talk about "history" from a metaphysical point of view?... It depends, of course, what we mean by "metaphysics", what "metaphysics" we are talking about, and what "history" we are referring to...

Real Metaphysics is an Experience, it is not a philosophy, it is not a theory, it is not an intellectual reason... A Consciousness That Experiences Another Reality, beyond what the consciousness of an ordinary person perceives, Perceives Reality completely "differently" from what the ordinary person perceives... The "metaphysical experience" is not simply the space of perception and experience, but "the whole space of existence", of life. "Transferring" metaphysical experience into mental discourse not only takes us "out" of the Living Space of Experiencing, but is often difficult, if not impossible, since we are trying to convey things Wider within limited dimensions... It is as if we want to convey a real three-dimensional sphere on the flat paper. The "representation" of the sphere in two dimensions is a "still life", it is always incomplete and we need to "transcend" the two dimensions of the paper to "capture", to "experience" the real three-dimensional sphere...

Thus, those who have real metaphysical experience, those who Experience Reality, transcending the "theoretical interpretations" from which they started, those who Experience the Assamskrita of Buddhism, the Brahman of Vedanta, the Tao of Taoism, the Ein Sof of Kabbalah, the Union with God the Father, of Christianity, etc., are in the Space of Experience, beyond explanations, intellectual speech, words, beyond the "flat" world of human dimensions...

So, from the point of view of Real Metaphysics (regardless of the “tradition” in which real metaphysics “develop”'...) does it make sense to talk about “history”? The answer is no!

A Consciousness That Is (or “reached”, or “perceive”) in its Full Evolution, Experiencing Reality, Experiencing Eternity, the Eternal Here, Now, Occupying All Space of Existence. For such a (Divine) Consciousness, there is no time, phenomena come and go (and are perceived) within the Eternal Now that "Flows", but they do not matter, they belong to the realm of "cosmic delusion". The entire "creation" evolves within the Infinite Perception of Consciousness, God. Is it "real"? "is not"? What is the "meaning" of all this? These questions are eternal, they are not new... they were formulated three thousand years ago in the Vedas, in the Upanishads, and later in great traditions such as Buddhism, Taoism, and in many Christian mystics (not in the context of "official Christianity"... )… For a Consciousness that Experiences Reality there is (in the final analysis) no creation, no memory, no history, no events… all come and go like the “waves” of the sea… in an endless cycle…

Only when we descend to the level of the theoretical (intellectual) metaphysical interpretation of the world (Buddhist, Hindu, Taoist, Christian, etc...) can we talk theoretically about creation, history, man, his present and future (and always within the particular tradition, and with the "perspective" of that particular tradition... But all these "perceptions" are mental constructs, exercises on paper... they may interest some professional metaphysicians, clergy, or intellectuals, but not "us"...

HISTORY OF EVOLUTION

Even if Consciousness (a Consciousness) perceives creation as real, again, to interpret (as far as our "limited perception" allows) creation we must "refer" to the Evolution of Consciousness within the limited space of creation and its "transformations" ("changes", "alterations"...) from the Unlimited and Timeless to the limited and cosmic, to the spirit, the mind, the soul, the matter...

There are Consciousnesses (even today) that have experience of "metaphysical worlds" (whether they are considered "non-existent" in their final analysis, or considered "real" in the context of "relative perception")...

So, in this regard, what "history" are we talking about? For the creation history? Of metaphysical worlds? Of the spirit? Of the mind; Of the soul; Of matter?

Few people on earth have oversight of these things and few dared to speak out formulating "theories", or even "myths", like the Great Teachers, or even the Great Philosophers, like Plato, Plotinus, Eckhart, Hegel , and others...

Even if we overlook all this and confine ourselves to the space that ordinary man can observe, the "material space," and want to see the course of evolution, we should do so by following the evolution of "man's knowledge" of the existence, the environment, oneself... In other words we should study the "history of knowledge", of "civilization"...

In this sense the "only real history" that can be documented is the "civilizational history" of man...

We can, to a point, "reconstruct" the evolution of the universe, the earth, life, man (always within the framework of some reliable theory and filling in the blanks with "hypotheses")... at the same time following the evolution of knowledge, ideas, of the perceptions of man, which have certainly changed since the time when man “appeared” on earth 500,000 years ago in a pre-human stage and evolved to modern man... watching his "behavior", the organization of his life...

From the beginning of the appearance of life (in the depths of the "sea"), life as an "organized structure" developing movement, sensation, perception, consciousness, had first of all to survive, to continue to exist, and then everything else. Thus, life (the living organism) develops "survival mechanisms" in principle. The most important mechanism is the "perception of the environment" in which it (the organism) must "move" in order to "survive" (mechanism that from the "automatic reaction" to the environment, developed into sensation, perception, consciousness). Then, and at the same time, mechanisms were developed to preserve life, "exchange with the environment", "action", etc... Finally, more general organization mechanisms were developed at the group level. Creatures on the planet usually live in groups, societies, to survive…

So, if we want to follow the evolution of man, we should follow his evolution in the three main areas of his existence and action on earth. It is important to see how the "consciousness of man" evolved (from a philosophical point of view), how man evolved as a species (from an anthropological point of view, in his "behavior"), and how the organization of human groups evolved (from a sociological point of view, that is, how he organized his social, economic, "political" life...)...

A "real history of man" must not only trace the evolution of man in the three areas we mentioned, but also establish the causes, that the "spiritual" development (the development of "knowledge", perception) "delays", that many basic human problems of social organization have not been solved, that even today, in our so-called "civilized world", man cannot organize a truly humane, just, democratic society (modern societies remain in the 22nd century civilized jungles …)…

After all, if we want to talk about History, we have to talk about the History of Culture,

on the "philosophy" of man,

on the "anthropology" of man,

on the "sociology" of man...

HISTORY OF CULTURE

From the point of view of the "Real History of Man" (the History of Civilization) it is obvious that we must refer to events concerning Man, his " perception", his "behavior", his "organization" into groups... and not just in (historical) events…

It is much more important to understand why men organize themselves into groups, under the authority of a powerful group, or of a powerful man... than to chronicle the life and state of a "personality"...

It is much more important to understand why people organize themselves as they do, why they fight with each other... than to refer in detail to some "historical battle"...

In other words, we must see the "depth", the "causes" of human behavior... and then the facts...

The simple recounting of the lives of "personalities", and events, and an allegedly historical course is not History... it is "para-history"...

In other words, the philosopher, the anthropologist, the sociologist can talk much more about the "Real History of Man" than the historian per se...

To really understand the historical development of man, we need to see the development of his "knowledge", his perceptions, his economic life (related to his survival), the organization of society, societies...

The real historian must examine man (as a philosopher, anthropologist, sociologist) under this perspective and then refer to the facts... and not simply chronicle the lives of personalities, political, international, diplomatic, events, or simply historical events... "Historical events", in this latter sense, are the result of deeper causes, and are often "misleading", or "indifferent"...

THE FAKE (MADE TO ORDER) HISTORY

History, as we try to define it as "Real History of Man", as "History of Civilization", has nothing to do with history as it has been established to be recorded and taught in the framework of national educational systems... Why is this happening?

Since ancient times, powerful groups (or powerful people) who "organized" societies made sure to commission "historians" to recount their lives and deeds... Of course, this "commissioned history" is not history.

The "historiography on an objective basis" made its appearance in Hellas in the 5th B.C. century... and then its first theoretical and practical problems (of history as a science) emerged...

Is it a coincidence that "true history", which is interested in the truth, and the causes of events, was born in the "Hellenic Republic"?...

However, all the centuries that followed history was written "to order"...

In the 19th century, the Germans, wanting to give a pseudo-scientific character to historiography, laid some "scientific" foundations... However, "German historicism" (the most valuable historical school of the 19th century) in fact simply gives somepseudo-scientific foundations to "made-to-order history" since it does not deal with the real man and the root causes of his behavior (and his social organization), but is limited to the political, military, and diplomatic recounting of events...

In the 20th century (which has just passed) a shift is made in the field of history. From political and military and diplomatic history, from the history of personalities and various "historical" events, a shift is made to anthropological, economic and social history... The Marxist view of history (for all its one-sidedness) highlighted the importance of economic processes, and the causes of social organization and social conflict...

However, even today the official history of the various nations is a "bespoke history" that promotes the idea of the nation, historical continuity, etc., and is written according to the standards of "German historicism"... This kind of history is taught in schools of the various states, falsifying the real historical truth, creating a national myth with many historical lies, and preventing the various nations from smoothly integrating into the general environment... At least in Hellas, history is taught in this way... In neighboring states the "made to order history" brutally falsifies the truth even exceeding the limits of national propaganda (Turkey, Skopje, etc.)... No, not all of these are real history, but they do not even meet the conditions of a relative objectivity...

Monstrous lies are taught especially about the "history of the Hellenic nation"... Considering ourselves as Genuine Hellenes, Descendants (at least ideologically) of the Ancient Hellenes of the Republic, "relatives" of all the great Hellenes Sages, of the 6th, 5th, 4th, 3rd century, we must say that the history of Hellas stopped (essentially) with Alexander ^.Then Hellas became a province first of the states of the Successors of Alexander, then of Rome, then of the Byzantines, then of the Ottoman Empire, and then in 1821 it became vassal to the foreign and local "bankers" (that is why it arrived today, once again , in "bankruptcy")...

"Byzantium" is not "Hellenic history"... "Christianity" (not the Christianity of Jesus, but the Christianity of the priesthood...) was imposed by force on the "Byzantine populations", as was the "Hellenic language"...

During the years of the Ottoman Administration, Hellenes provosts (kotzabasis) and Christian clergy were "assimilated" to the "Ottoman administration"...

After 1821, the "administration" was not undertaken by those who fought to free Hellas, but by the "collaborators" of the Ottomans and Hellenes and foreign career diplomats... " Othon was imposed as a "regent king" precisely because the Germans and other Europeans had "invested" in Greece (independence loans, etc.)... All those who served in the ("alleged") Greek administration, until today, work for the benefit of the of their foreign and local "bosses"...

The Hellenes must rewrite their "history" ("correctly" this time), and above all they must learn to "read" their history, otherwise they will always be "slaves of the nations"...

If today, some modern Hellenes, study the Ancient Philosophers, if they deal with the True Athenian Democracy... it is because they are trying to rediscover their roots that were "cut" violently (during the years of Roman and Byzantine domination...), they are trying to "re-be » Greeks after so many centuries of slavery to Romans, Byzantines, Ottomans, and modern Europeans, overlords... But there are very few who really care about the "historical truth"... (unfortunately...)...

THE MYTH-HISTORY

Seeing History from our own (metaphysical) point of view, we simply try to see the Truth in everything that happens around us, in everything that happened in this "nation"... Certainly, there are conscientious and good historians, and historians with vision... The rest of us are waiting for them to write a "true history of the Hellenic nation"

One thing we understand and everyone should know this: "There is no definitive or official history. History must be written again and again"... The Hellenes will have to someday find the courage to "see" their real history, and above all they will have to find the courage to talk about it and teach it to their children... Only so this nation still has some hopes…

History is not the way in which an "imposed" group, or a "society" in general, perceives its past. "Society" often misperceives reality and wrongly transmits "historical truth" from generation to generation... Very few modern Hellenes know their real history... That's why history needs to be "rewritten"... not by the "official state", but by "independent" historians...

The "history" that does not perceive a nation, a society, a group in the context of the human species... the "history" that does not see the deeper causes of the group's behavior and "organization"... the "history" that falsifies situations and events , or creates fictitious situations, in which it includes "historical reality", it is not History, it is "myth-history"

Modern "myth-history", for example, "speaks" of a "Hellenic state"... "overlooking" that from 1821 onwards (with the independence loans, and financial dependence on foreign and local "lenders"), the nationality, the land, the wealth, the people (themselves) are, all, "mortgaged"... "ignoring" the fact that the "borders" of the country are not respected neither by European partners, nor by neighbors, nor by "slave traders " and "impoverished illegal immigrants" who enter and leave uncontrollably... "overlooking" the fact that the "public administration" is unable to control situations and people and that the "state" has been broken for many, many, years...

After all... what "is" Hellas?

The "knowledge" that the Great Hellenes Sages bequeathed to us? The words of Plato and other teachers that still resound in the air of Athens? The "echo" from the "call" of the "Eleusinian mystery" that calls us to the "Holy" (things)? The Democracy that was never seen again in this place that created it? All of us who are "grabbing" from the past, should we save what we can, become "Hellenes" again to feel "human" again?

What "is" Hellas?

Is it the "Mortgage Hellas"? Is it the Hellas of shameless usurer bankers? Of sold politicians? The indifferent judges? Of the long-lost who wear priestly garments?

What "is" Hellas?

Is it the Hellas of the people of wealth and their "comfortable" companions? Is it the Hellas of the "naïve" newly poor who still believe they "live" in a legitimate democratic state? Is it the Hellas of impoverished illegal immigrants (who are also unhappy)?

What "is" Hellas?

Is it the Hellas of the (few) people who are awake and anxious for this desolate place, for the suffering people that fate threw them in this desolate place?

After all... what "is" Hellas?

Who, (in their right mind), will answer?

THE TRUE HISTORY AND THE FUTURE OF THE PLANET

"True History" must be about Man, his perception (his "consciousness"), his "behavior", his "organization" into groups...

True History is the Life we live, that we create... "historiography" is meditation, contemplation, question and answer, to everything that happens, but above all it is "humanity"...

The True History must be "told" without evasions...

True History must "teach" us what mistakes we have made (as a "species", as people, as a society), and "teach" us how to correct our mistakes...

True History must have a "vision" of a better society, more democratic (truly democratic), more just, more humane, above all more humane...

This planet has been oppressed by powerful groups (and people) for thousands of years now... The "organization" of societies is done by a few (in their interest)... The people are unhappy...

What future does this planet have?

People, societies create problems, and people, societies have to solve them...

It needs knowledge, virtue, justice, equality, solidarity, humanity, love... And all of us, each one of us, has his share of responsibility...

And so we return again to the field of "metaphysics"...

"Man" is much more than a "political animal"... or simply an "animal"...

“Human"…

…

Θεωρία Ιστορίας

Για ποια «ιστορία» μιλάμε;

Ιστορία της Εξέλιξης

Ιστορία πολιτισμού

Η ψεύτικη (κατά παραγγελία) ιστορία

Η Μυθ-ιστορία

Η Αληθινή Ιστορία και το μέλλον του πλανήτη

ΓΙΑ ΠΟΙΑ «ΙΣΤΟΡΙΑ» ΜΙΛΑΜΕ;

Έχει νόημα να μιλάμε για «ιστορία» από μεταφυσική άποψη;… Εξαρτάται βέβαια τι εννοούμε «μεταφυσική», για ποια «μεταφυσική» μιλάμε, και σε ποια «ιστορία» αναφερόμαστε…

Η Πραγματική Μεταφυσική είναι Βίωμα, δεν είναι φιλοσοφία, δεν είναι θεωρία, δεν είναι διανοητικός λόγος… Μία Συνείδηση που Βιώνει Μία Άλλη Πραγματικότητα, πέραν αυτών που αντιλαμβάνεται η συνείδηση ενός κοινού ανθρώπου, Αντιλαμβάνεται την Πραγματικότητα τελείως «διαφορετικά» από ότι την αντιλαμβάνεται ο συνηθισμένος άνθρωπος… Το «μεταφυσικό βίωμα» είναι όχι απλά ο χώρος αντίληψης κι εμπειρίας, αλλά «όλος ο χώρος ύπαρξης», ζωής. Η «μεταφορά» του μεταφυσικού βιώματος σε διανοητικό λόγο όχι μόνο μας μεταφέρει «έξω» από τον Ζωντανό Χώρο του Βιώματος, αλλά είναι συχνά δύσκολη, αν όχι αδύνατη, αφού προσπαθούμε να μεταφέρουμε πράγματα Ευρύτερα μέσα σε περιορισμένες διαστάσεις… Είναι σαν να θέλουμε να μεταφέρουμε μία πραγματική τρισδιάστατη σφαίρα πάνω στο επίπεδο χαρτί. Η «αναπαράσταση» της σφαίρας σε δύο διαστάσεις είναι «νεκρά φύση», είναι πάντα ελλιπής και χρειάζεται να «υπερβούμε» τις δύο διαστάσεις του χαρτιού για να «συλλάβουμε», να έχουμε «εμπειρία» της πραγματικής τρισδιάστατης σφαίρας…

Έτσι, όσοι έχουν πραγματική μεταφυσική εμπειρία, όσοι Βιώνουν την Πραγματικότητα, υπερβαίνοντας τις «θεωρητικές ερμηνείες» από όπου ξεκίνησαν, όσοι Βιώνουν το Ασαμσκρίτα του Βουδισμού, το Βράχμαν της Βεδάντα, το Ταό του Ταοϊσμού, το Έιν Σοφ της Καμπάλλα, την Ένωση με το Θεό Πατέρα, του Χριστιανισμού, κλπ., βρίσκονται στον Χώρο του Βιώματος, πέρα από τις εξηγήσεις, τον διανοητικό λόγο, τα λόγια, πέρα από τον «επίπεδο» κόσμο των ανθρωπίνων διαστάσεων…

Από την άποψη λοιπόν της Πραγματικής Μεταφυσικής (άσχετα από την «παράδοση» μέσα στην οποία «αναπτύχθηκε» η πραγματική μεταφυσική…) έχει νόημα να μιλάμε για «ιστορία»; Η απάντηση είναι Όχι!

Μία Συνείδηση που Βρίσκεται (ή «έφτασε, ή «αντιλήφθηκε») στην Πλήρη Εξέλιξή της, που Βιώνει την Πραγματικότητα, Βιώνει την Αιωνιότητα, το Αιώνιο Εδώ, Τώρα, που Καταλαμβάνει Όλο τον Χώρο Ύπαρξης. Για μία Τέτοια (Θεϊκή) Συνείδηση, δεν υπάρχει χρόνος, τα φαινόμενα έρχονται και φεύγουν (και γίνονται αντιληπτά) μέσα στο Αιώνιο Τώρα που «Ρέει», αλλά δεν έχουν σημασία, ανήκουν στο χώρο της «κοσμικής αυταπάτης». Ολόκληρη η «δημιουργία» εξελίσσεται μέσα στην Απεριόριστη Αντίληψη της Συνείδησης, του Θεού. Είναι «πραγματική»; «δεν είναι»; Ποιο είναι το «νόημα» όλων αυτών; Τούτα τα ερωτήματα είναι αιώνια, δεν είναι καινούργια… διατυπώθηκαν εδώ και τρεις χιλιάδες χρόνια μέσα στις Βέδες, στα Ουπανισάδ, κι αργότερα σε μεγάλες παραδόσεις όπως ο Βουδισμός, ο Ταοϊσμός, και σε πολλούς χριστιανούς μυστικιστές (όχι στα πλαίσια του «επίσημου χριστιανισμού»…)… Για Μία Συνείδηση που Βιώνει την Πραγματικότητα δεν υπάρχει (σε τελευταία ανάλυση) δημιουργία, μνήμη, ιστορία, γεγονότα… όλα έρχονται και φεύγουν σαν τα «κύματα» της θάλασσας… σε ένα ατελείωτο κύκλο…

Μόνο όταν κατεβαίνουμε στο επίπεδο της θεωρητικής (διανοητικής) μεταφυσικής ερμηνείας του κόσμου (βουδιστικής, ινδοϊστικής, ταοϊστικής, χριστιανικής, κλπ…) μπορούμε να μιλάμε θεωρητικά για την δημιουργία, την ιστορία, τον άνθρωπο, το παρόν και το μέλλον του (και πάντα μέσα στα πλαίσια της συγκεκριμένης παράδοσης, και με την «προοπτική» αυτής της συγκεκριμένης παράδοσης… Αλλά όλες αυτές οι «αντιλήψεις» είναι διανοητικές κατασκευές, ασκήσεις επί χάρτου… μπορεί να ενδιαφέρουν κάποιους επαγγελματίες μεταφυσικούς, ιερατεία, ή διανοούμενους, αλλά όχι «εμάς»…

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ

Ακόμα κι αν η Συνείδηση (μία Συνείδηση) εκλάβει την δημιουργία σαν πραγματική, πάλι, για να ερμηνευθεί (όσο μας επιτρέπει η «περιορισμένη αντίληψή» μας) η δημιουργία θα πρέπει να «αναφερθούμε» στην Εξέλιξη της Συνείδησης μέσα στον περιορισμένο χώρο της δημιουργίας και τις «μεταμορφώσεις» της («μεταβολές», «αλλοιώσεις»…) από το Απεριόριστο και Άχρονο στο περιορισμένο και κοσμικό, στο πνεύμα, στο νου, στη ψυχή, στην ύλη…

Υπάρχουν Συνειδήσεις (ακόμα και σήμερα) που έχουν εμπειρία των «μεταφυσικών κόσμων» (είτε θεωρηθούν «μη υπαρκτοί» στη τελική ανάλυσή τους, είτε θεωρηθούν «πραγματικοί» στα πλαίσια της «σχετικής αντίληψης»)…

Έτσι, από αυτή την άποψη για ποια «ιστορία» θα μιλήσουμε; Για την ιστορία της δημιουργίας; Των μεταφυσικών κόσμων; Του πνεύματος; Του νου; Της ψυχής; Της ύλης;

Ελάχιστοι άνθρωποι πάνω στην γη έχουν εποπτεία αυτών των πραγμάτων κι ελάχιστοι τόλμησαν να μιλήσουν διατυπώνοντας «θεωρίες», ή και «μύθους», όπως οι Μεγάλοι Διδάσκαλοι, ή και οι Μεγάλοι Φιλόσοφοι, όπως ο Πλάτωνας, ο Πλωτίνος, ο ΄Εκκαρτ, ο Χέγκελ, κι άλλοι…

Ακόμα κι αν τα παραβλέψουμε όλα αυτά και περιοριστούμε στον χώρο που μπορεί να εποπτεύσει ο συνηθισμένος άνθρωπος, τον «υλικό χώρο», και θέλουμε να δούμε την πορεία της εξέλιξης, θα πρέπει να το κάνουμε ακολουθώντας την εξέλιξη της «γνώσης του ανθρώπου» για την ύπαρξη, το περιβάλλον, τον εαυτό του… Με άλλα λόγια θα πρέπει να μελετήσουμε την «ιστορία της γνώσης», του «πολιτισμού»…

Με αυτή την έννοια η «μόνη πραγματική ιστορία» που μπορεί να στοιχειοθετηθεί είναι η «ιστορία του πολιτισμού» του ανθρώπου…

Μπορούμε, ως ένα σημείο, να «ανασυνθέσουμε» την εξέλιξη του σύμπαντος, της γης, της ζωής, του ανθρώπου (πάντα στα πλαίσια κάποιας αξιόπιστης θεωρίας και συμπληρώνοντας τα κενά με «υποθέσεις»)… παρακολουθώντας παράλληλα την εξέλιξη της γνώσης, των ιδεών, των αντιλήψεων, του ανθρώπου, που ασφαλώς μεταβλήθηκαν από την εποχή που ο άνθρωπος εμφανίστηκε στη γη εδώ και 500.000 χρόνια σε προανθρώπινο στάδιο κι εξελίχθηκε μέχρι τον σύγχρονο άνθρωπο… παρακολουθώντας την «συμπεριφορά» του, την οργάνωση της ζωής του…

Από την αρχή της εμφάνισης της ζωής (στα βάθη της «θάλασσας»), η ζωή σαν «οργανωμένη δομή» που αναπτύσσει κίνηση, αίσθηση, αντίληψη, συνείδηση, χρειάστηκε πρώτα από όλα να επιβιώσει, να συνεχίσει να υπάρχει, και μετά οτιδήποτε άλλο. Έτσι, η ζωή (ο ζωντανός οργανισμός) αναπτύσσει κατ’ αρχήν «μηχανισμούς επιβίωσης». Ο πιο σημαντικός μηχανισμός είναι η «αντίληψη του περιβάλλοντος» μέσα στο οποίο πρέπει (ο οργανισμός) να «κινηθεί» για να «επιβιώσει» (μηχανισμός που από την «αυτόματη αντίδραση» στο περιβάλλον, αναπτύχθηκε σε αίσθηση, αντίληψη, συνείδηση). Μετά, και παράλληλα, αναπτύχθηκαν μηχανισμοί διατήρησης της ζωής, «ανταλλαγής με το περιβάλλον», «δράσης», κλπ… Τελικά αναπτύχθηκαν μηχανισμοί γενικότερης οργάνωσης και σε ομαδικό επίπεδο. Τα πλάσματα στον πλανήτη συνήθως ζουν σε ομάδες, κοινωνίες, για να επιβιώσουν…

Αν θέλουμε λοιπόν να παρακολουθήσουμε την εξέλιξη του ανθρώπου, θα πρέπει να παρακολουθήσουμε την εξέλιξή του στους τρεις κύριους τομείς της ύπαρξης και της δράσης του πάνω στη γη. Είναι σημαντικό να δούμε πως εξελίχθηκε η «συνείδηση του ανθρώπου», (από φιλοσοφική άποψη), πως εξελίχθηκε ο άνθρωπος σαν είδος (από ανθρωπολογική άποψη, στην «συμπεριφορά» του), και πως εξελίχθηκε η οργάνωση των ανθρωπίνων ομάδων (από κοινωνιολογική άποψη, πως οργάνωσε δηλαδή την κοινωνική, οικονομική, «πολιτική» ζωή του…)…

Μία «πραγματική ιστορία του ανθρώπου» όχι μόνο οφείλει να παρακολουθήσει την εξέλιξη του ανθρώπου στους τρεις τομείς που αναφέραμε, αλλά και να διαπιστώσει τις αιτίες, που η «πνευματική» ανάπτυξη (η ανάπτυξη της «γνώσης», της αντίληψης) «καθυστερεί», που δεν έχουν λυθεί πολλά βασικά ανθρώπινα προβλήματα της κοινωνικής οργάνωσης, που ακόμα και σήμερα, στον δήθεν «πολιτισμένο κόσμο» μας, ο άνθρωπος δεν μπορεί να οργανώσει μία πραγματικά ανθρώπινη, δίκαιη, δημοκρατική κοινωνία (οι σύγχρονες κοινωνίες παραμένουν στον 22^ο αιώνα πολιτισμένες ζούγκλες…)…

Τελικά, αν θέλουμε να μιλήσουμε για Ιστορία, πρέπει να μιλήσουμε για Ιστορία Πολιτισμού,

για την «φιλοσοφία» του ανθρώπου,

για την «ανθρωπολογία» του ανθρώπου,

για την «κοινωνιολογία» του ανθρώπου…

ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Από την άποψη της «Πραγματικής Ιστορίας του Ανθρώπου» (της Ιστορίας του Πολιτισμού) είναι προφανές ότι πρέπει να αναφερόμαστε σε γεγονότα που αφορούν τον Άνθρωπο, την «αντίληψή» του, την «συμπεριφορά» του, την «οργάνωσή» του σε ομάδες… κι όχι απλά σε (ιστορικά) γεγονότα…

Είναι πολύ πιο σημαντικό να κατανοήσουμε γιατί οι άνθρωποι οργανώνονται σε ομάδες, κάτω από την εξουσία μίας ισχυρής ομάδας, ή ενός ισχυρού ανθρώπου… από το να εξιστορήσουμε τον βίο και την πολιτεία μίας «προσωπικότητας»…

Είναι πολύ πιο σημαντικό να κατανοήσουμε γιατί οι άνθρωποι οργανώνονται όπως οργανώνονται, γιατί πολεμούν μεταξύ τους… από το να αναφερθούμε αναλυτικά σε κάποια «ιστορική μάχη»…

Με άλλα λόγια πρέπει να βλέπουμε το «βάθος», τις «αιτίες» της ανθρώπινης συμπεριφοράς… και μετά τα γεγονότα…

Η απλή εξιστόρηση βίων «προσωπικοτήτων», και γεγονότων, και μίας δήθεν ιστορικής πορείας δεν είναι Ιστορία… είναι «παρα-ιστορία»…

Με άλλα λόγια για την «Πραγματική Ιστορία του Ανθρώπου» μπορεί να μιλήσει, πολύ περισσότερο, ο φιλόσοφος, ο ανθρωπολόγος, ο κοινωνιολόγος… παρά ο καθ’ εαυτό ιστορικός…

Για να κατανοήσουμε πραγματικά την ιστορική εξέλιξη του ανθρώπου, χρειάζεται να δούμε την εξέλιξη της «γνώσης» του, των αντιλήψεών του, την οικονομική ζωή του (που σχετίζεται με την επιβίωσή του), την οργάνωση της κοινωνίας, των κοινωνιών…

Ο πραγματικός ιστορικός πρέπει να εξετάσει τον άνθρωπο (σαν φιλόσοφος, ανθρωπολόγος, κοινωνιολόγος) κάτω από αυτή την προοπτική και μετά να αναφερθεί στα γεγονότα… κι όχι να εξιστορεί απλά, βίους προσωπικοτήτων, πολιτικά, διακρατικά, διπλωματικά, συμβάντα, ή απλά ιστορικά γεγονότα… Τα «ιστορικά γεγονότα», με αυτή την τελευταία έννοια, είναι αποτέλεσμα βαθύτερων αιτιών, και συχνά είναι «παραπλανητικά», ή «αδιάφορα»…

Η ΨΕΥΤΙΚΗ (ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑ) ΙΣΤΟΡΙΑ

Η Ιστορία, έτσι όπως προσπαθούμε να την ορίσουμε σαν «Πραγματική Ιστορία του Ανθρώπου», σαν «Ιστορία Πολιτισμού», δεν έχει καμία σχέση με την ιστορία όπως έχει καθιερωθεί να καταγράφεται και να διδάσκεται στα πλαίσια των εθνικών παιδαγωγικών συστημάτων… Γιατί συμβαίνει αυτό;

Από την αρχαιότητα, οι ισχυρές ομάδες (ή οι ισχυροί άνθρωποι) που «οργάνωναν» τις κοινωνίες φρόντιζαν να παραγγέλνουν σε «ιστοριογράφους» την εξιστόρηση του βίου τους και των πράξεών τους… Ασφαλώς αυτή η «κατά παραγγελία ιστορία» δεν είναι ιστορία.

Η «ιστοριογραφία πάνω σε αντικειμενική βάση» έκανε την εμφάνισή της στην Ελλάδα τον 5^ο π.Χ. αιώνα… και τότε αναδείχτηκαν και τα πρώτα θεωρητικά και πρακτικά προβλήματά της (της ιστορίας σαν επιστήμης)…

Είναι σύμπτωση που η «αληθινή ιστορία», που ενδιαφέρεται για την αλήθεια, και τις αιτίες των γεγονότων, γεννήθηκε μέσα στην «Ελληνική Δημοκρατία»;…

Πάντως, όλους τους αιώνες που ακολούθησαν η ιστορία γραφόταν «κατά παραγγελία»…

Τον 19^ο αιώνα οι Γερμανοί, θέλοντας να δώσουν ένα ψευτο-επιστημονικό χαρακτήρα στην ιστοριογραφία, έβαλαν κάποιες «επιστημονικές» βάσεις… Ο «γερμανικός ιστορισμός» όμως (η αξιολογότερη ιστορική σχολή του 19^ου αιώνα) στην πραγματικότητα δίνει απλά κάποιες ψευτοεπιστημονικές βάσεις στην «κατά παραγγελία ιστορία» αφού δεν ασχολείται με τον πραγματικό άνθρωπο και τις βαθύτερες αιτίες της συμπεριφοράς του (και της κοινωνικής οργάνωσής του), αλλά περιορίζεται στην πολιτική, στρατιωτική, και διπλωματική, εξιστόρηση γεγονότων…

Τον 20^ο αιώνα (που μόλις έφυγε) γίνεται μία στροφή στον χώρο της ιστορίας. Από την πολιτική και στρατιωτική και διπλωματική ιστορία, από την ιστορία των προσωπικοτήτων και των διαφόρων «ιστορικών» γεγονότων, γίνεται μία στροφή προς την ανθρωπολογική, οικονομική και κοινωνική ιστορία… Η μαρξιστική θεώρηση της ιστορίας (παρ’ όλη την μονομέρειά της) ανέδειξε την σημασία των οικονομικών διεργασιών, και τις αιτίες της κοινωνικής οργάνωσης και των κοινωνικών συγκρούσεων…

Πάντως, ακόμα και σήμερα η επίσημη ιστορία των διαφόρων εθνών, είναι μία «κατά παραγγελία ιστορία» που προωθεί την ιδέα του έθνους, την ιστορική συνέχεια, κλπ., και γράφεται κατά τα πρότυπα του «γερμανικού ιστορισμού»… Τέτοιου είδους ιστορία διδάσκεται στα σχολεία των διαφόρων κρατών, παραποιώντας την πραγματική ιστορική αλήθεια, δημιουργώντας ένα εθνικό μύθο με πολλά ιστορικά ψέματα, κι εμποδίζοντας τα διάφορα έθνη να ενταχθούν ομαλά στον γενικότερο περίγυρο… Τουλάχιστον στην Ελλάδα, η ιστορία με αυτό τον τρόπο διδάσκεται… Σε γειτονικά κράτη η «κατά παραγγελία ιστορία» παραποιεί βάναυσα την αλήθεια ξεπερνώντας ακόμα και τα όρια της εθνικής προπαγάνδας (Τουρκία, Σκόπια, κλπ.)… Όχι πραγματική ιστορία δεν είναι όλα αυτά, αλλά δεν τηρούν καν τους όρους μίας σχετικής αντικειμενικότητας…

Ιδιαίτερα για την «ιστορία του ελληνικού έθνους» διδάσκονται τερατώδη ψεύδη… Θεωρώντας τον εαυτό μας Γνήσιο Έλληνα, Απόγονο (τουλάχιστον ιδεολογικά) των Αρχαίων Ελλήνων της Δημοκρατίας, «συγγενή» όλων των μεγάλων Ελλήνων Σοφών, του 6^ου, 5^ου, 4^ου, 3^ου, αιώνα, πρέπει να πούμε ότι η ιστορία της Ελλάδας σταμάτησε (ουσιαστικά) με τον Αλέξανδρο. Μετά η Ελλάδα γίνεται επαρχία πρώτα των κρατών των Διαδόχων του Αλέξανδρου, μετά της Ρώμης, μετά των Βυζαντινών, μετά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και μετά το 1821 γίνεται υποτελής στους ξένους και ντόπιους «τραπεζίτες» (γι’ αυτό κι έφτασε σήμερα, ακόμα μία φορά, στην «χρεοκοπία»)…

Το «Βυζάντιο» δεν είναι «ελληνική ιστορία»… Ο «χριστιανισμός» (όχι ο χριστιανισμός του Ιησού, αλλά ο χριστιανισμός του ιερατείου…) επιβλήθηκε με την βία στους «βυζαντινούς πληθυσμούς», όπως και η «ελληνική γλώσσα»…

Στα χρόνια της Οθωμανικής Διοίκησης Έλληνες προεστοί (κοτζαμπάσηδες) και χριστιανοί κληρικοί, είχαν «αφομοιωθεί» στην «οθωμανική διοίκηση»…

Μετά το 1821 την «διοίκηση» δεν την ανέλαβαν αυτοί που πολέμησαν να ελευθερωθεί η Ελλάδα αλλά οι «συνεργάτες» των Οθωμανών κοτζαμπάσηδες και Έλληνες και ξένοι διπλωμάτες καριέρας… Ο Όθωνας επιβλήθηκε σαν «βασιλιάς τοποτηρητής» ακριβώς επειδή οι Γερμανοί κι άλλοι Ευρωπαίοι είχαν «επενδύσει» στην Ελλάδα (δάνεια ανεξαρτησίας, κλπ.)… Όλοι αυτοί που υπηρέτησαν στην («δήθεν») ελληνική διοίκηση, μέχρι σήμερα, εργάζονται για το όφελος των ξένων και ντόπιων «αφεντάδων» τους…

Οι Έλληνες πρέπει να ξαναγράψουν την «ιστορία» τους («σωστά» αυτή την φορά), και προπάντων πρέπει να μάθουν να «διαβάζουν» την ιστορία τους, αλλιώς θα είναι πάντα «δούλοι των εθνών»…

Αν σήμερα, κάποιοι σύγχρονοι Έλληνες, μελετούν τους Αρχαίους Φιλοσόφους, αν ασχολούνται με την Αληθινή Αθηναϊκή Δημοκρατία… είναι γιατί προσπαθούν να ξαναβρούν τις ρίζες τους που «κόπηκαν» βίαια (στα χρόνια της ρωμαϊκής και βυζαντινής επικυριαρχίας…), προσπαθούν να «ξανά-είναι» Έλληνες μετά από τόσους αιώνες σκλαβιάς σε Ρωμαίους, Βυζαντινούς, Οθωμανούς, και σύγχρονους Ευρωπαίους, επικυρίαρχους… Αλλά είναι ελάχιστοι αυτοί που νοιάζονται πραγματικά για την «ιστορική αλήθεια»… (δυστυχώς…)…

Η ΜΥΘ-ΙΣΤΟΡΙΑ

Βλέποντας την Ιστορία από την δική μας (μεταφυσική) άποψη, απλά, προσπαθούμε να δούμε την Αλήθεια σε ό,τι συμβαίνει γύρω μας, σε ό,τι συνέβη σε αυτό το «έθνος»… Ασφαλώς υπάρχουν και ευσυνείδητοι και καλοί ιστορικοί, και ιστορικοί με όραμα… Εμείς οι υπόλοιποι περιμένουμε να γράψουν μία «αληθινή ιστορία του ελληνικού έθνους»

Ένα πράγμα κατανοούμε και πρέπει να το γνωρίζουν όλοι αυτό: «Οριστική ή επίσημη ιστορία δεν υπάρχει. Η ιστορία πρέπει να γράφεται ξανά και ξανά»… Οι Έλληνες θα πρέπει κάποτε να βρουν το θάρρος να «δουν» την πραγματική ιστορία τους, και προπάντων θα πρέπει να βρουν το κουράγιο να μιλήσουν γι’ αυτή και να την διδάξουν στα παιδιά τους… Μόνο έτσι έχει ακόμα κάποιες ελπίδες αυτό το έθνος…

Δεν είναι ιστορία ο τρόπος που μία ομάδα που «επιβάλλεται», ή μία «κοινωνία» γενικότερα, αντιλαμβάνεται το παρελθόν της. Η «κοινωνία» συχνά αντιλαμβάνεται λάθος την πραγματικότητα και μεταδίδει λάθος την «ιστορική αλήθεια» από γενιά σε γενιά… Ελάχιστοι σύγχρονοι Έλληνες γνωρίζουν την πραγματική ιστορία τους… Γι’ αυτό χρειάζεται να «ξαναγραφεί» η ιστορία… όχι από το «επίσημο κράτος», αλλά από «ανεξάρτητους» ιστορικούς…

Η «ιστορία» που δεν αντιλαμβάνεται ένα έθνος, μία κοινωνία, μία ομάδα στα πλαίσια του ανθρωπίνου είδους… η «ιστορία» που δεν βλέπει τα βαθύτερα αίτια της συμπεριφοράς και της «οργάνωσης» της ομάδας… η «ιστορία» που παραποιεί καταστάσεις και γεγονότα, ή δημιουργεί πλασματικές καταστάσεις, στις οποίες εντάσσει την «ιστορική πραγματικότητα», δεν είναι Ιστορία, είναι «μυθ-ιστορία»

Η σύγχρονη «μυθ-ιστορία», για παράδειγμα, «μιλά» για ένα «ελληνικό κράτος»… «παραβλέποντας» ότι από το 1821 και μετά (με τα δάνεια ανεξαρτησίας, και την οικονομική εξάρτηση από ξένους και ντόπιους «δανειστές»), η εθνικότητα, η γη, ο πλούτος, οι άνθρωποι (οι ίδιοι) είναι, όλα, «υποθηκευμένα»… «παραβλέποντας» το γεγονός ότι τα «σύνορα» της χώρας δεν γίνονται σεβαστά ούτε από ευρωπαίους εταίρους, ούτε από γείτονες, ούτε από «δουλεμπόρους» και «εξαθλιωμένους λαθρομετανάστες» που μπαίνουν και βγαίνουν ανεξέλεγκτα… «παραβλέποντας» το γεγονός ότι η «δημόσια διοίκηση» αδυνατεί να ελέγξει καταστάσεις κι ανθρώπους κι ότι το «κράτος» έχει καταλυθεί εδώ και πολλά, πολλά, χρόνια…

Τελικά… τι «είναι» η Ελλάδα;

Η «γνώση» που μας άφησαν κληρονομιά οι Μεγάλοι Έλληνες Σοφοί; Τα λόγια του Πλάτωνα κι άλλων δασκάλων που ακόμα ηχούν στον αέρα της Αθήνας; Ο «απόηχος» από το «κάλεσμα» του «ελευσίνιου μύστη» που μας καλεί στα «Ιερά» (πράγματα); Η Δημοκρατία που δεν ξαναφάνηκε ποτέ σε αυτό τον τόπο που την δημιούργησε; Όλοι εμείς που «αρπαζόμαστε» από το παρελθόν, να περισώσουμε ό,τι μπορούμε, να ξαναγίνουμε «Έλληνες» για να ξανανιώσουμε «άνθρωποι»;

Τι «είναι» η Ελλάδα;

Είναι η «Ελλάδα των υποθηκών»; Είναι η Ελλάδα των ξεδιάντροπων τοκογλύφων τραπεζιτών; Των πουλημένων πολιτικών; Των αδιάφορων δικαστικών; Των αποχαυνωμένων ρασοφόρων;

Τι «είναι» η Ελλάδα;

Είναι η Ελλάδα των ανθρώπων του πλούτου και των «βολεμένων» συνοδοιπόρων τους; Είναι η Ελλάδα των «αφελών» νεόφτωχων που πιστεύουν ακόμα ότι «ζουν» σε ένα έννομο δημοκρατικό κράτος. Είναι η Ελλάδα των εξαθλιωμένων λαθρομεταναστών (που κι αυτοί δυστυχισμένοι είναι);

Τι «είναι» η Ελλάδα;

Είναι η Ελλάδα των (λίγων) ανθρώπων που ξαγρυπνούν κι αγωνιούν για τον έρημο τούτο τόπο, για τους ταλαίπωρους ανθρώπους που η μοίρα τους έριξε σε αυτό τον έρημο τόπο;

Τελικά… τι «είναι» η Ελλάδα;

Ποιος, (με πλήρη συνείδηση), θα απαντήσει;

Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ

Η «Αληθινή Ιστορία» πρέπει να έχει αντικείμενο τον Άνθρωπο, την αντίληψή του (την «συνείδησή» του), την «συμπεριφορά» του, την «οργάνωσή» του σε ομάδες…

Η Αληθινή Ιστορία είναι η Ζωή που ζούμε, που δημιουργούμε… Η «ιστοριογραφία» είναι μεταλογισμός, στοχασμός, απορία κι απάντηση, σε ό,τι συμβαίνει, αλλά προπάντων είναι «ανθρωπιά»…

Η Αληθινή Ιστορία πρέπει να «λέγεται» χωρίς υπεκφυγές…

Η Αληθινή Ιστορία πρέπει να μας «μαθαίνει» τι λάθη έχουμε κάνει (σαν «είδος», σαν άνθρωποι, σαν κοινωνία), και να μας «διδάσκει» πώς να διορθώσουμε τα λάθη μας…

Η Αληθινή Ιστορία πρέπει να έχει «όραμα» μια καλύτερη κοινωνία, πιο δημοκρατική (αληθινά δημοκρατική), πιο δίκαιη, πιο ανθρώπινη, προ πάντων πιο ανθρώπινη…

Τούτος ο πλανήτης χιλιάδες χρόνια τώρα καταδυναστεύεται από ισχυρές ομάδες (κι ανθρώπους)… Η «οργάνωση» των κοινωνιών γίνεται από λίγους (κατά το συμφέρον τους)… Οι λαοί είναι δυστυχισμένοι…

Τι μέλλον έχει τούτος ο πλανήτης;

Τα προβλήματα οι άνθρωποι, οι κοινωνίες τα δημιουργούν, κι οι άνθρωποι, οι κοινωνίες πρέπει να τα λύσουν…

Χρειάζεται γνώση, αρετή, δικαιοσύνη, ισονομία, αλληλεγγύη, ανθρωπιά, αγάπη… Κι όλοι μας, ο καθένας μας, έχει το μερίδιο της ευθύνης του…

Κι έτσι επιστρέφουμε ξανά στο χώρο της «μεταφυσικής»…

Ο «άνθρωπος» είναι κάτι πολύ περισσότερο από «πολιτικό ζώο»… ή απλά «ζώο»…

Ο «άνθρωπος»…

Monday, 17 November, 2025

3.The Path Beyond Action: A Journey to the Luminous Self

(Viveka Chudamani 11-15)

In the vast cathedral of human seeking, where countless souls have wandered through corridors of ritual and repetition, there emerges a truth as ancient as consciousness itself—a truth whispered by the sage Sankara across the centuries like wind through mountain passes. It speaks not of accumulation but of revelation, not of doing but of seeing, not of the multiplicity of acts but of the singular flame of discernment that illuminates the eternal.

The seeker stands at the threshold of an infinite mystery, gazing upon the horizon where earth meets sky, where the finite kisses the infinite. In hands calloused by effort, in a heart heavy with longing, there dwells the question that has trembled on human lips since the first dawn: How does one touch the untouchable? How does the dewdrop return to the ocean of its origin? And here, in this liminal space between striving and surrender, the teaching descends like gentle rain upon parched soil—work purifies, but work does not reveal. Action cleanses the mirror of the mind, yet it is not action that shows us our own face in that mirror's depths.

The Purification of the Vessel

Consider the clay vessel, fresh from the riverbank, still bearing the weight of earth and moisture. The potter's hands work tirelessly, shaping, smoothing, preparing the vessel to hold that which is precious. The fire hardens it, the glaze beautifies it, yet these labors do not create the space within—they merely reveal it, prepare it, make it worthy to receive. So too does the work of life, the sacred duties, the ethical actions, the prayers counted like beads upon a string—these prepare the mind, burnish it, remove the gross accretions of selfishness and delusion. But the space within, the vast emptiness that can hold the infinite, was always there, waiting not to be created but to be recognized.

Ten million acts cascade through a lifetime like rain upon the ocean—each drop distinct, each making its small splash, yet none altering the fundamental nature of the waters. The mind engaged in righteous action becomes quieter, clearer, like a pond when the wind ceases its disturbance. But this clarity, this stillness, is not itself the vision of Reality. It is the condition in which vision becomes possible, as a cloudless night sky is not the stars themselves but the darkness in which their light can finally be seen.

The aspirant who confuses purification with realization is like one who polishes a window endlessly, believing that the perfection of the glass will itself create the landscape beyond. Yet no amount of polishing brings the mountains into being, no purity of surface generates the forests, the rivers, the vast sky. These exist independently, eternally, waiting only for the obscuring film to be removed so they might be beheld in their unalterable majesty.

The Rope and the Serpent: A Parable of Awakening

In the gathering dusk, on a path half-shadowed by overhanging trees, a traveler suddenly freezes, heart hammering against ribs like a caged bird desperate for escape. There, coiled in the dust, lies what appears to be a serpent—deadly, poised, its form sinuous and threatening. Terror floods the traveler's being. Sweat beads on the brow, muscles tense for flight, the mind constructs scenarios of venom and death. The entire world contracts to this single point of fear.

But then—a lamp is brought, or the angle of the dying light shifts, or a companion speaks with calm authority—and suddenly, as if a spell were broken, the serpent vanishes. It was never there. In its place lies a rope, harmless, inanimate, exactly as it has lain since being dropped by some passing merchant hours before. The relief that washes over the traveler is not the result of changing anything in the external world. The rope has not been transformed. The danger has not been removed. What has changed is understanding, perception, the very structure of knowing.

This ancient metaphor, worn smooth by centuries of contemplation, reveals the mechanism of spiritual awakening with startling precision. The suffering, the fear, the entire edifice of misery was constructed upon a misidentification, a failure of discernment. And its dissolution came not through action—not by beating the imagined serpent, not by fleeing from it, not by performing rituals to ward off its poison—but through the clear light of discriminative wisdom.

How many serpents coil through the landscape of human consciousness? How many threats, losses, deaths does the mind construct from the neutral material of existence? The body is mistaken for the Self, and thus all threats to flesh become existential terrors. The possessions are confused with security, and their loss becomes a kind of annihilation. The roles we play, the names we bear, the histories we carry—these become serpents that bind and threaten, until the lamp of discrimination reveals them as ropes, as constructs, as the innocent props of a play we have mistaken for ultimate reality.

The Alchemy of Understanding

In the sacred geography of India, rivers wind like silver threads through the dusty plain, their waters believed to carry the power of purification. Pilgrims journey for months to immerse themselves in these holy currents, offering prayers and gifts, counting their prostrations like a merchant counts coins. The sincerity of such devotion is beyond question, the dedication admirable, the physical discipline demanding. Yet the sage speaks with a certainty that cuts through sentiment and tradition alike: these acts, however sacred, do not themselves generate the realization of Truth.

The confusion is understandable, even inevitable. The human mind, oriented toward causation, toward the relationship between effort and result, naturally assumes that spiritual attainment follows the same laws as worldly achievement. Plant a seed, harvest grain. Build a house, find shelter. Practice a skill, gain mastery. But the logic that governs the material realm encounters a strange inversion in the spiritual dimension. Here, the greatest achievement is the recognition of what was never lost. The ultimate attainment is the realization that there was never truly anyone to attain anything.

A hundred Pranayamas, the breath controlled and counted with meticulous precision, can certainly quiet the turbulent mind, can create states of profound peace and one-pointed concentration. These are not to be dismissed or denigrated. They prepare the soil. But they do not plant the seed of Self-knowledge, for that seed was planted before time began, is planted in the very structure of consciousness itself. What is needed is not the addition of something new but the removal of ignorance about what already is.

The teaching that emerges from the lips of the wise—those who have themselves crossed the ocean of becoming and returned as guides for those still navigating its storms—carries a unique power. It is not the accumulation of information, not data transferred from one mind to another like water poured between vessels. Rather, it is more akin to one lamp lighting another: the flame that appears in the second lamp is not less than the flame in the first. It is fire itself, the same substance, the same essence, merely appearing in a new location.

When such teaching falls upon a mind prepared by discipline, purified by ethical living, steadied by meditation, something miraculous occurs. Not the miracle of intervention from outside, but the miracle of recognition from within. The words of the teacher act as a catalyst, precipitating a reaction that was always chemically possible, waiting only for the precise conditions to manifest. In that moment, reasoning—not the dry logic of debate but the illumined intelligence that sees into the heart of things—reveals what has always been true: the Self is not separate from Brahman, the individual wave is not other than the ocean, the space within the pot is not different from the space that contains all pots.

The Qualified Vessel: Prerequisites for the Journey

Not every moment is ripe for revelation. Not every soul is prepared, in any given instant, to receive the teaching that dissolves all questions in the light of direct knowing. There is a quality required of the aspirant, a qualification that has nothing to do with caste or creed, wealth or poverty, education or ignorance in the conventional sense. It is a qualification of ripeness, of readiness, of a desperate sincerity that makes all other considerations secondary.

The ancient texts speak of four prerequisites, four qualities that must be cultivated like a garden before the seed of Self-knowledge can take root. First, the discrimination between the eternal and the ephemeral—the capacity to look at the ever-changing parade of phenomena and recognize that beneath the flux lies something unchanging, that beyond the temporal exists the timeless. This discrimination is not intellectual alone but existential, a knowing in the bones that no lasting satisfaction can be found in what inevitably passes away.

Second, the renunciation of fruits both here and hereafter—a profound dispassion that releases its grip on outcomes, on rewards, on the calculus of gain and loss. This is not the renunciation born of disappointment or defeat but the natural falling away of desire when the heart has glimpsed something infinitely more precious than any object desire might pursue. Like a child who drops a toy made of glass beads upon seeing a genuine jewel, the qualified aspirant no longer clutches at the small pleasures and pains that once seemed so significant.

Third, the cultivation of six treasures: tranquility of mind, control of the senses, withdrawal from external distractions, endurance in the face of opposites, faith in the teaching and the teacher, and one-pointed concentration. These are not mere virtues to be admired but practical tools, the equipment needed for the journey inward. A mind scattered among a thousand concerns cannot descend into the depths where truth resides. A heart buffeted by every wave of sensation cannot maintain the stillness in which the reflection of the Self becomes visible.

And fourth, the burning desire for liberation—not as one desire among many but as the consuming fire that makes all other desires seem like shadows. This is the spiritual thirst that turns the seeker into a finder, the longing that pulls one forward even through darkness, even through doubt, even through the terrifying dissolution of all that was familiar and safe.

When these qualifications ripen, the aspirant becomes like a dry forest waiting for lightning. The smallest spark of truth will ignite an unstoppable transformation. Without these qualifications, even the most profound teaching falls on stony ground, unable to take root, unable to transform.

The Necessity of the Guide

In the trackless wilderness of spiritual seeking, where paths circle back upon themselves and mirages promise water to the thirsty, the role of the Guru emerges as absolutely essential. Not the guru as authoritarian controller, not the teacher as one who creates dependency, but the guide who has traversed this territory and knows both its dangers and its destinations.

The qualification of this guide is specific and uncompromising: the Guru must be established in Brahman-knowledge, must be one in whom the distinction between knower and known has dissolved into the singular radiance of pure awareness. And equally important, this knower of Brahman must be an ocean of compassion—for without compassion, knowledge remains locked in the chamber of individual realization, unable to flow toward those who thirst.

Why is the Guru necessary? Cannot the texts themselves serve as guide? Cannot one's own reasoning suffice? The ancient teaching answers with a certainty born of countless generations of experience: the nature of Reality is too subtle, too prone to misinterpretation, too easily confused with states and experiences that resemble it but are not it. The mind, in its very structure, tends to objectify, to create distance between subject and object. But Brahman is not an object to be known by a subject. It is the very consciousness in which the distinction between subject and object arises and dissolves.

The true Guru does not give the student something new but removes the obstruction that prevents the student from recognizing what has always been present. Like a sculptor who sees the form within the marble and simply removes the excess stone, the Guru, through teaching, through presence, through the mysterious transmission that occurs in proximity to realized consciousness, helps the aspirant see through the layers of false identification.

The approach to such a teacher must be characterized by humility, by sincerity, by the willingness to have one's most cherished assumptions challenged and dissolved. The seeker comes not with demands but with openness, not with conclusions but with questions, not with the desire to have existing beliefs confirmed but with the courage to have them shattered if they stand between the seeker and truth.

Reasoning: The Illuminating Fire

The path that Sankara articulates is often misunderstood as anti-intellectual, as a rejection of the mind in favor of blind faith or emotional fervor. Nothing could be further from the truth. What is rejected is not reasoning itself but reasoning that operates in the service of ignorance, logic that builds elaborate structures on false foundations.

The reasoning that leads to liberation is of a different order entirely. It is Yukti—the penetrating insight that sees through appearances to essence, that follows a line of inquiry not to its logical conclusion but to the point where logic itself dissolves in direct recognition. This reasoning begins with the teachings heard from the Guru, reflected upon with total attention, applied to one's own experience with ruthless honesty.

"I am not the body"—this statement can be analyzed, its implications traced through the network of experience. The body changes constantly, from infancy to old age, yet there is a continuity of identity, of the sense of "I am." The body can be observed as an object, yet the observer cannot be the observed. In sleep, awareness of the body ceases, yet upon waking, there is no sense that the essential "I" was absent, only that its awareness of the body was interrupted.

"I am not the mind"—again, reasoning illuminates. Thoughts come and go, emotions rise and fall, yet something remains constant, something witnesses these modifications without being modified itself. The mind can be known as an object of awareness, therefore awareness cannot be the mind. In deep sleep, mental activity ceases, yet there is no sense of non-existence, no true void—only the absence of the remembering faculty that would create the sense of a continuous experience.

This reasoning is not merely intellectual gymnastics. It is the mind being used to transcend itself, like a fire that consumes its own fuel and, in consuming, reveals the space that was always there but seemed occupied. Each realization through reasoning loosens one more strand of the rope that binds consciousness to limited identification.

Time, Place, and Circumstance: The Supporting Conditions

There is a poetry in timing, in the way certain moments seem pregnant with possibility while others remain stubbornly opaque to insight. The teaching acknowledges this mysterious element while placing it in proper perspective. Time, place, the presence of a community of seekers, the support of a conducive environment—these are auxiliaries, helpful conditions, but not the essence.

A quiet hermitage in the mountains may provide fewer distractions than a bustling marketplace, but realization does not reside in geography. An auspicious planetary alignment may create a subtle energetic support, but the stars do not grant Self-knowledge. The company of other aspirants may encourage and inspire, but liberation is not a group achievement.

What matters supremely is the qualification of the aspirant, the ripeness of understanding, the intensity of the longing for truth. When these are present, revelation can occur anywhere—in a cave or a city, in youth or old age, in wealth or poverty. When these are absent, no configuration of external circumstances will compensate for their lack.

This teaching liberates the seeker from the tyranny of seeking the perfect conditions, the endless postponement that whispers "not yet, not here, not until this or that is achieved." The time is always now. The place is always here. The circumstances are always sufficient for one who is truly ready.

The Culmination: Beyond Words, Beyond Acts

As the teaching unfolds, as reasoning illuminates, as the grace of the Guru penetrates the defenses of the ego, something begins to shift in the very foundation of experience. The relentless identification with the limited, the constant contraction around a separate self, begins to relax its grip. Not through effort—for effort only strengthens the one who makes effort—but through seeing, through the direct recognition that what one sought was never absent.

The Reality that reveals itself is not a thing, not an experience in the conventional sense, not a state that comes and goes. It is the constant background of all states, the awareness in which waking, dreaming, and deep sleep appear and disappear, itself untouched, unchanged, eternal. It is the Self—not the small self of personality and history, but the infinite Self that is one with Brahman, the absolute reality that has no second.

To one established in this recognition, the world does not disappear—the colors remain vivid, sounds continue to echo, sensations arise and pass. But their significance has fundamentally transformed. They are no longer threats or promises, no longer sources of bondage or liberation, but simply the spontaneous play of consciousness, waves on the surface of an infinite ocean that is one's own true nature.

The peace that settles upon such a one is not the peace of retirement from life, not the quietude of withdrawal into some inner fortress. It is the peace of a question that has found its answer, a search that has reached its conclusion, a journey that has discovered it never left home. It is the peace beyond understanding, yet not divorced from understanding—the peace that comes when understanding has flowered into being, when knowledge has ripened into realization.

The Invitation: A Call Beyond Time

The teaching that flows from Sankara's wisdom is not a relic of the past but a living transmission, as relevant now as in the eighth century when he walked the length of India, reviving and clarifying the perennial philosophy. Every human being, in every era, faces the same fundamental questions: Who am I? What is real? Is there something beyond this cycle of pleasure and pain, birth and death?

The path of discrimination, of reasoning upon the truth heard from the wise, of approaching with humility and sincerity the one who knows—this path remains open, remains viable, remains the direct way to that which cannot be reached by indirect means. It demands nothing impossible, yet it demands everything—the willingness to question every assumption, to release every familiar identity, to stand naked before the truth.

For one who feels the stirring of this call, who senses beneath the surface of life a deeper reality waiting to be known, the invitation is simple: seek out the teaching, find the teacher, cultivate the qualifications, apply the reasoning, and discover for yourself what countless beings before have discovered—that you are not what you have believed yourself to be, that your true nature is infinite, eternal, free.

The serpent was always a rope. The bondage was always imaginary. The liberation sought is the very nature of the seeker. This is the message that echoes across centuries, waiting in the silence between thoughts, present in the space between breaths, ready to be recognized in the heart of anyone who turns attention inward with sincerity and courage.

May all beings realize their true nature. May the light of discrimination dawn in every mind. May the ocean of mercy that is the Guru's grace wash away the illusion of separation, revealing the one Self that has never been divided, never been bound, never truly needed liberation—for it alone is, was, and forever shall be.

…

Το Μονοπάτι Πέρα από την Πράξη: Ένα Ταξίδι προς τον Φωτεινό Εαυτό

Στον απέραντο καθεδρικό ναό της ανθρώπινης αναζήτησης, όπου αμέτρητες ψυχές έχουν περιπλανηθεί μέσα από διαδρόμους τελετουργιών και επαναλήψεων, αναδύεται μια αλήθεια αρχαία όσο και η ίδια η συνείδηση — μια αλήθεια που ψιθύρισε ο σοφός Σανκάρα μέσα από τους αιώνες σαν άνεμος μέσα από ορεινά περάσματα. Δεν μιλάει για συσσώρευση αλλά για αποκάλυψη, όχι για πράξη αλλά για όραση, όχι για την πολλαπλότητα των πράξεων αλλά για τη μοναδική φλόγα της διάκρισης που φωτίζει το αιώνιο.

Ο αναζητητής στέκεται στο κατώφλι ενός άπειρου μυστηρίου, κοιτάζοντας τον ορίζοντα όπου η γη συναντά τον ουρανό, όπου το πεπερασμένο φιλάει το άπειρο. Στα χέρια τραχιά από την προσπάθεια, σε μια καρδιά βαριά από πόθο, κατοικεί η ερώτηση που έχει τρέμει στα χείλη των ανθρώπων από την πρώτη αυγή: Πώς αγγίζει κανείς το ανέγγιχτο; Πώς επιστρέφει η σταγόνα στον ωκεανό της προέλευσής της; Και εδώ, σε αυτό το λιμενικό χώρο μεταξύ προσπάθειας και παράδοσης, η διδασκαλία κατεβαίνει σαν απαλή βροχή σε διψασμένο χώμα — η εργασία καθαρίζει, αλλά η εργασία δεν αποκαλύπτει. Η πράξη καθαρίζει τον καθρέφτη του νου, ωστόσο δεν είναι η πράξη που μας δείχνει το ίδιο μας το πρόσωπο στα βάθη αυτού του καθρέφτη.

Ο Καθαρισμός του Δοχείου

Σκεφτείτε το πήλινο δοχείο, φρέσκο από την όχθη του ποταμού, ακόμα φορτωμένο με το βάρος της γης και της υγρασίας. Τα χέρια του αγγειοπλάστη δουλεύουν ακούραστα, διαμορφώνοντας, λειαίνοντας, προετοιμάζοντας το δοχείο να κρατήσει αυτό που είναι πολύτιμο. Η φωτιά το σκληραίνει, το γυαλί το ομορφαίνει, ωστόσο αυτές οι εργασίες δεν δημιουργούν τον χώρο μέσα του — απλώς τον αποκαλύπτουν, τον προετοιμάζουν, τον κάνουν άξιο να δεχτεί. Έτσι και η εργασία της ζωής, τα ιερά καθήκοντα, οι ηθικές πράξεις, οι προσευχές που μετριούνται σαν χάντρες σε κορδόνι — αυτές προετοιμάζουν τον νου, τον γυαλίζουν, αφαιρούν τις χονδροειδείς εναποθέσεις του εγωισμού και της πλάνης. Αλλά ο χώρος μέσα, η απέραντη κενότητα που μπορεί να κρατήσει το άπειρο, ήταν πάντα εκεί, περιμένοντας όχι να δημιουργηθεί αλλά να αναγνωριστεί.

Δέκα εκατομμύρια πράξεις χύνονται μέσα από μια ζωή σαν βροχή στον ωκεανό — κάθε σταγόνα ξεχωριστή, κάθε μία κάνει το μικρό της πιτσίλισμα, ωστόσο καμία δεν αλλάζει τη θεμελιώδη φύση των νερών. Ο νους που ασχολείται με δίκαιη πράξη γίνεται πιο ήσυχος, πιο καθαρός, σαν λίμνη όταν ο άνεμος παύει να την ταράζει. Αλλά αυτή η σαφήνεια, αυτή η ηρεμία, δεν είναι η ίδια η όραση της Πραγματικότητας. Είναι η συνθήκη στην οποία η όραση γίνεται δυνατή, σαν ένας ανέφελος νυχτερινός ουρανός δεν είναι τα αστέρια τα ίδια αλλά το σκοτάδι στο οποίο το φως τους μπορεί τελικά να φανεί.

Ο υποψήφιος που μπερδεύει την καθαρισμό με την πραγματοποίηση είναι σαν αυτόν που γυαλίζει ένα παράθυρο ατέλειωτα, πιστεύοντας ότι η τελειότητα του γυαλιού θα δημιουργήσει από μόνη της το τοπίο πέρα από αυτό. Ωστόσο κανένα γυάλισμα δεν φέρνει τα βουνά στην ύπαρξη, καμία καθαρότητα επιφάνειας δεν γεννά τα δάση, τα ποτάμια, τον απέραντο ουρανό. Αυτά υπάρχουν ανεξάρτητα, αιώνια, περιμένοντας μόνο να αφαιρεθεί η θολή μεμβράνη ώστε να μπορούν να θεαθούν στην αμετάβλητη μεγαλοπρέπειά τους.

Το Σκοινί και το Φίδι: Μια Παραβολή της Αφύπνισης

Στο ημίφως του σούρουπου, σε ένα μονοπάτι μισοσκιερό από κρεμαστά δέντρα, ένας ταξιδιώτης ξαφνικά παγώνει, η καρδιά του χτυπάει στα πλευρά σαν παγιδευμένο πουλί που απελπισμένα λαχταράει να δραπετεύσει. Εκεί, κουλουριασμένο στη σκόνη, κείτεται αυτό που φαίνεται να είναι ένα φίδι — θανατηφόρο, έτοιμο, η μορφή του ελικοειδής και απειλητική. Ο τρόμος πλημμυρίζει την ύπαρξη του ταξιδιώτη. Ιδρώτας στάζει στο μέτωπο, οι μύες τεντώνονται για φυγή, ο νους κατασκευάζει σενάρια δηλητηρίου και θανάτου. Ολόκληρος ο κόσμος συρρικνώνεται σε αυτό το μοναδικό σημείο φόβου.

Αλλά τότε — φέρνουν ένα λυχνάρι, ή η γωνία του φωτός που σβήνει αλλάζει, ή ένας σύντροφος μιλάει με ήρεμη αυθεντία — και ξαφνικά, σαν να σπάει ένα ξόρκι, το φίδι εξαφανίζεται. Δεν ήταν ποτέ εκεί. Στη θέση του κείτεται ένα σκοινί, ακίνδυνο, άψυχο, ακριβώς όπως κείτονταν από τότε που το άφησε κάποιος περαστικός έμπορος ώρες πριν. Η ανακούφιση που πλημμυρίζει τον ταξιδιώτη δεν είναι αποτέλεσμα αλλαγής οτιδήποτε στον εξωτερικό κόσμο. Το σκοινί δεν έχει μεταμορφωθεί. Ο κίνδυνος δεν έχει απομακρυνθεί. Αυτό που έχει αλλάξει είναι η κατανόηση, η αντίληψη, η ίδια η δομή της γνώσης.

Αυτή η αρχαία μεταφορά, λειασμένη από αιώνες στοχασμού, αποκαλύπτει τον μηχανισμό της πνευματικής αφύπνισης με εκπληκτική ακρίβεια. Ο πόνος, ο φόβος, ολόκληρο το οικοδόμημα της δυστυχίας κατασκευάστηκε πάνω σε μια λανθασμένη ταύτιση, μια αποτυχία διάκρισης. Και η διάλυσή του ήρθε όχι μέσω πράξης — όχι χτυπώντας το φανταστικό φίδι, όχι φεύγοντας από αυτό, όχι εκτελώντας τελετουργίες για να αποτρέψεις το δηλητήριό του — αλλά μέσω του καθαρού φωτός της διακριτικής σοφίας.

Πόσα φίδια κουλουριάζονται στο τοπίο της ανθρώπινης συνείδησης; Πόσες απειλές, απώλειες, θανάτους κατασκευάζει ο νους από το ουδέτερο υλικό της ύπαρξης; Το σώμα ταυτίζεται λανθασμένα με τον Εαυτό, και έτσι όλες οι απειλές στη σάρκα γίνονται υπαρξιακοί τρόμοι. Οι κατοχές μπερδεύονται με ασφάλεια, και η απώλειά τους γίνεται μια μορφή εξόντωσης. Οι ρόλοι που παίζουμε, τα ονόματα που φέρουμε, οι ιστορίες που κουβαλάμε — αυτά γίνονται φίδια που δένουν και απειλούν, μέχρι το λυχνάρι της διάκρισης να αποκαλύψει ότι είναι σκοινιά, κατασκευές, αθώα σκηνικά ενός θεάτρου που το μπερδέψαμε με την απόλυτη πραγματικότητα.

Η Αλχημεία της Κατανόησης

Στη ιερή γεωγραφία της Ινδίας, ποτάμια κυλούν σαν ασημένιες κλωστές μέσα από την σκονισμένη πεδιάδα, τα νερά τους πιστεύεται ότι φέρουν τη δύναμη της καθαρισμού. Προσκυνητές ταξιδεύουν μήνες για να βυθιστούν σε αυτά τα ιερά ρεύματα, προσφέροντας προσευχές και δώρα, μετρώντας τις μετάνοιές τους σαν έμπορος που μετράει νομίσματα. Η ειλικρίνεια τέτοιας αφοσίωσης είναι πέρα από αμφισβήτηση, η αφοσίωση αξιοθαύμαστη, η φυσική πειθαρχία απαιτητική. Ωστόσο ο σοφός μιλάει με μια βεβαιότητα που κόβει μέσα από συναισθήματα και παράδοση: αυτές οι πράξεις, όσο ιερές κι αν είναι, δεν γεννούν από μόνες τους την πραγματοποίηση της Αλήθειας.

Η σύγχυση είναι κατανοητή, ακόμα και αναπόφευκτη. Ο ανθρώπινος νους, προσανατολισμένος προς την αιτιότητα, προς τη σχέση μεταξύ προσπάθειας και αποτελέσματος, φυσικά υποθέτει ότι η πνευματική επίτευξη ακολουθεί τους ίδιους νόμους με την κοσμική επιτυχία. Φυτέψτε σπόρο, θερίστε σιτάρι. Χτίστε σπίτι, βρείτε καταφύγιο. Εξασκηθείτε σε δεξιότητα, αποκτήστε μαεστρία. Αλλά η λογική που διέπει το υλικό βασίλειο συναντά μια παράξενη αναστροφή στη πνευματική διάσταση. Εδώ, η μεγαλύτερη επίτευξη είναι η αναγνώριση αυτού που ποτέ δεν χάθηκε. Η απόλυτη απόκτηση είναι η πραγματοποίηση ότι ποτέ δεν υπήρχε πραγματικά κάποιος να αποκτήσει οτιδήποτε.

Εκατό Πραναγιάμα, η αναπνοή ελεγχόμενη και μετρημένη με σχολαστική ακρίβεια, μπορούν σίγουρα να ησυχάσουν τον ταραγμένο νου, να δημιουργήσουν καταστάσεις βαθιάς ειρήνης και μονόκεντρης συγκέντρωσης. Αυτές δεν πρέπει να απορριφθούν ή να υποτιμηθούν. Προετοιμάζουν το έδαφος. Αλλά δεν φυτεύουν τον σπόρο της Γνώσης του Εαυτού, γιατί αυτός ο σπόρος φυτεύτηκε πριν την αρχή του χρόνου, είναι φυτεμένος στην ίδια τη δομή της συνείδησης. Αυτό που χρειάζεται δεν είναι η προσθήκη κάτι νέου αλλά η αφαίρεση της άγνοιας για αυτό που ήδη υπάρχει.

Η διδασκαλία που αναδύεται από τα χείλη των σοφών — αυτών που έχουν διασχίσει τον ωκεανό του γίγνεσθαι και επέστρεψαν ως οδηγοί για όσους ακόμα πλοηγούνται στις καταιγίδες του — φέρει μια μοναδική δύναμη. Δεν είναι η συσσώρευση πληροφοριών, όχι δεδομένα που μεταφέρονται από νου σε νου σαν νερό που χύνεται μεταξύ δοχείων. Μάλλον, είναι σαν ένα λυχνάρι να ανάβει ένα άλλο: η φλόγα που εμφανίζεται στο δεύτερο λυχνάρι δεν είναι λιγότερη από τη φλόγα στο πρώτο. Είναι η ίδια η φωτιά, η ίδια υπόσταση, η ίδια ουσία, απλώς εμφανίζεται σε νέα τοποθεσία.

Όταν τέτοια διδασκαλία πέφτει σε νου προετοιμασμένο από πειθαρχία, καθαρισμένο από ηθική ζωή, σταθεροποιημένο από διαλογισμό, κάτι θαυματουργό συμβαίνει. Όχι το θαύμα της επέμβασης από έξω, αλλά το θαύμα της αναγνώρισης από μέσα. Τα λόγια του δασκάλου λειτουργούν ως καταλύτης, επιταχύνοντας μια αντίδραση που ήταν πάντα χημικά δυνατή, περιμένοντας μόνο τις ακριβείς συνθήκες για να εκδηλωθεί. Σε εκείνη τη στιγμή, η λογική — όχι η ξερή λογική της συζήτησης αλλά η φωτισμένη νοημοσύνη που βλέπει στην καρδιά των πραγμάτων — αποκαλύπτει αυτό που ήταν πάντα αληθινό: ο Εαυτός δεν είναι ξεχωριστός από το Μπράχμαν, το ατομικό κύμα δεν είναι άλλο από τον ωκεανό, ο χώρος μέσα στο δοχείο δεν είναι διαφορετικός από τον χώρο που περιέχει όλα τα δοχεία.

Το Πιστοποιημένο Δοχείο: Προαπαιτούμενα για το Ταξίδι

Κάθε στιγμή δεν είναι ώριμη για αποκάλυψη. Κάθε ψυχή δεν είναι προετοιμασμένη, σε οποιαδήποτε δεδομένη στιγμή, να δεχτεί τη διδασκαλία που διαλύει όλες τις ερωτήσεις στο φως της άμεσης γνώσης. Υπάρχει μια ποιότητα που απαιτείται από τον υποψήφιο, ένα προσόν που δεν έχει καμία σχέση με κάστα ή πίστη, πλούτο ή φτώχεια, εκπαίδευση ή άγνοια με την συμβατική έννοια. Είναι προσόν ωριμότητας, ετοιμότητας, μιας απελπισμένης ειλικρίνειας που κάνει όλες τις άλλες σκέψεις δευτερεύουσες.

Τα αρχαία κείμενα μιλούν για τέσσερα προαπαιτούμενα, τέσσερις ποιότητες που πρέπει να καλλιεργηθούν σαν κήπος πριν ο σπόρος της Γνώσης του Εαυτού μπορέσει να ριζώσει. Πρώτον, η διάκριση μεταξύ του αιώνιου και του εφήμερου — η ικανότητα να κοιτάζει κανείς την ασταμάτητη παρέλαση των φαινομένων και να αναγνωρίζει ότι κάτω από τη ροή υπάρχει κάτι αμετάβλητο, ότι πέρα από το χρονικό υπάρχει το άχρονο. Αυτή η διάκριση δεν είναι μόνο διανοητική αλλά υπαρξιακή, μια γνώση στα κόκαλα ότι καμία διαρκής ικανοποίηση δεν μπορεί να βρεθεί σε αυτό που αναπόφευκτα παρέρχεται.

Δεύτερον, η αποκήρυξη των καρπών τόσο εδώ όσο και στο επέκεινα — μια βαθιά απάθεια που απελευθερώνει την λαβή της από αποτελέσματα, από ανταμοιβές, από τον υπολογισμό κέρδους και απώλειας. Αυτή δεν είναι η αποκήρυξη που γεννιέται από απογοήτευση ή ήττα αλλά η φυσική πτώση της επιθυμίας όταν η καρδιά έχει ρίξει μια ματιά σε κάτι απείρως πιο πολύτιμο από οποιοδήποτε αντικείμενο που η επιθυμία μπορεί να κυνηγήσει. Σαν παιδί που αφήνει ένα παιχνίδι από γυάλινες χάντρες βλέποντας ένα γνήσιο πολύτιμο λίθο, ο προσοντούχος υποψήφιος δεν προσκολλάται πλέον στις μικρές απολαύσεις και πόνους που κάποτε φαίνονταν τόσο σημαντικοί.

Τρίτον, η καλλιέργεια έξι θησαυρών: ηρεμία του νου, έλεγχος των αισθήσεων, απόσυρση από εξωτερικούς περισπασμούς, αντοχή απέναντι στα αντίθετα, πίστη στη διδασκαλία και τον δάσκαλο, και μονόκεντρη συγκέντρωση. Αυτές δεν είναι απλές αρετές για να θαυμάζονται αλλά πρακτικά εργαλεία, ο εξοπλισμός που χρειάζεται για το ταξίδι προς τα μέσα. Ένας νους διασκορπισμένος σε χίλιες ανησυχίες δεν μπορεί να κατέβει στα βάθη όπου κατοικεί η αλήθεια. Μια καρδιά που χτυπιέται από κάθε κύμα αίσθησης δεν μπορεί να διατηρήσει την ηρεμία στην οποία η αντανάκλαση του Εαυτού γίνεται ορατή.

Και τέταρτον, η φλεγόμενη επιθυμία για απελευθέρωση — όχι ως μία επιθυμία ανάμεσα σε πολλές αλλά ως η καταναλωτική φωτιά που κάνει όλες τις άλλες επιθυμίες να φαίνονται σκιές. Αυτή είναι η πνευματική δίψα που μετατρέπει τον αναζητητή σε ευρέτη, ο πόθος που τραβάει μπροστά ακόμα και μέσα από σκοτάδι, ακόμα και μέσα από αμφιβολία, ακόμα και μέσα από την τρομακτική διάλυση όλων όσων ήταν οικεία και ασφαλή.

Όταν αυτά τα προσόντα ωριμάσουν, ο υποψήφιος γίνεται σαν ξερό δάσος που περιμένει αστραπή. Η μικρότερη σπίθα αλήθειας θα ανάψει μια ασταμάτητη μεταμόρφωση. Χωρίς αυτά τα προσόντα, ακόμα και η πιο βαθιά διδασκαλία πέφτει σε πέτρινο έδαφος, ανίκανο να ριζώσει, ανίκανο να μεταμορφώσει.

Η Αναγκαιότητα του Οδηγού

Στην άβατη έρημο της πνευματικής αναζήτησης, όπου μονοπάτια γυρίζουν πίσω στον εαυτό τους και οφθαλμαπάτες υπόσχονται νερό στον διψασμένο, ο ρόλος του Γκουρού αναδύεται ως απολύτως απαραίτητος. Όχι ο γκουρού ως αυταρχικός ελεγκτής, όχι ο δάσκαλος ως αυτός που δημιουργεί εξάρτηση, αλλά ο οδηγός που έχει διασχίσει αυτή την περιοχή και γνωρίζει τόσο τους κινδύνους όσο και τους προορισμούς της.

Το προσόν αυτού του οδηγού είναι συγκεκριμένο και αμείλικτο: Ο Γκουρού πρέπει να είναι εδραιωμένος στη Γνώση του Μπράχμαν, πρέπει να είναι ένας στον οποίο η διάκριση μεταξύ γνωρίζοντος και γνωστού έχει διαλυθεί στη μοναδική ακτινοβολία της καθαρής επίγνωσης. Και εξίσου σημαντικό, αυτός ο γνωρίζων του Μπράχμαν πρέπει να είναι ωκεανός συμπόνιας — γιατί χωρίς συμπόνια, η γνώση παραμένει κλειδωμένη στο θάλαμο της ατομικής πραγματοποίησης, ανίκανη να ρέει προς αυτούς που διψούν.

Γιατί είναι απαραίτητος ο Γκουρού; Δεν μπορούν τα κείμενα από μόνα τους να χρησιμεύσουν ως οδηγοί; Δεν αρκεί η δική μας λογική; Η αρχαία διδασκαλία απαντά με βεβαιότητα γεννημένη από αμέτρητες γενιές εμπειρίας: η φύση της Πραγματικότητας είναι πολύ λεπτή, πολύ επιρρεπής σε παρερμηνεία, πολύ εύκολα μπερδεμένη με καταστάσεις και εμπειρίες που μοιάζουν με αυτή αλλά δεν είναι. Ο νους, στη δομή του, τείνει να αντικειμενοποιεί, να δημιουργεί απόσταση μεταξύ υποκειμένου και αντικειμένου. Αλλά το Μπράχμαν δεν είναι αντικείμενο για να γνωριστεί από υποκείμενο. Είναι η ίδια η συνείδηση στην οποία η διάκριση μεταξύ υποκειμένου και αντικειμένου αναδύεται και διαλύεται.

Ο αληθινός Γκουρού δεν δίνει στον μαθητή κάτι νέο αλλά αφαιρεί το εμπόδιο που εμποδίζει τον μαθητή να αναγνωρίσει αυτό που ήταν πάντα παρόν. Σαν γλύπτης που βλέπει τη μορφή μέσα στο μάρμαρο και απλώς αφαιρεί την περίσσια πέτρα, ο Γκουρού, μέσω διδασκαλίας, μέσω παρουσίας, μέσω της μυστηριώδους μετάδοσης που συμβαίνει σε εγγύτητα με εδραιωμένη συνείδηση, βοηθά τον υποψήφιο να δει μέσα από τα στρώματα ψευδούς ταύτισης.

Η προσέγγιση σε τέτοιο δάσκαλο πρέπει να χαρακτηρίζεται από ταπείνωση, από ειλικρίνεια, από την προθυμία να αμφισβητηθούν και να διαλυθούν οι πιο αγαπημένες υποθέσεις. Ο αναζητητής έρχεται όχι με απαιτήσεις αλλά με ανοιχτότητα, όχι με συμπεράσματα αλλά με ερωτήσεις, όχι με την επιθυμία να επιβεβαιωθούν υπάρχουσες πεποιθήσεις αλλά με το θάρρος να σπάσουν αν στέκονται μεταξύ του αναζητητή και της αλήθειας.

Η Λογική: Η Φωτίζουσα Φωτιά

Το μονοπάτι που διατυπώνει ο Σανκάρα συχνά παρερμηνεύεται ως αντιδιανοητικό, ως απόρριψη του νου υπέρ τυφλής πίστης ή συναισθηματικής έξαρσης. Τίποτα δεν θα μπορούσε να είναι πιο μακριά από την αλήθεια. Αυτό που απορρίπτεται δεν είναι η λογική η ίδια αλλά η λογική που λειτουργεί στην υπηρεσία της άγνοιας, η λογική που χτίζει περίτεχνα οικοδομήματα σε ψευδείς βάσεις.

Η λογική που οδηγεί σε απελευθέρωση είναι διαφορετικής τάξης εντελώς. Είναι η Γιούκτι — η διεισδυτική διορατικότητα που βλέπει μέσα από τις εμφανίσεις στην ουσία, που ακολουθεί μια γραμμή έρευνας όχι στο λογικό της συμπέρασμα αλλά στο σημείο όπου η λογική η ίδια διαλύεται σε άμεση αναγνώριση. Αυτή η λογική αρχίζει με τις διδασκαλίες που ακούγονται από τον Γκουρού, στοχάζεται με απόλυτη προσοχή, εφαρμόζεται στην ίδια την εμπειρία με αδυσώπητη ειλικρίνεια.

«Δεν είμαι το σώμα» — αυτή η δήλωση μπορεί να αναλυθεί, οι συνέπειές της να εντοπιστούν μέσα από το δίκτυο της εμπειρίας. Το σώμα αλλάζει συνεχώς, από την βρεφική ηλικία στα γηρατειά, ωστόσο υπάρχει συνέχεια ταυτότητας, της αίσθησης «είμαι». Το σώμα μπορεί να παρατηρηθεί ως αντικείμενο, ωστόσο ο παρατηρητής δεν μπορεί να είναι το παρατηρούμενο. Στον ύπνο, η επίγνωση του σώματος παύει, ωστόσο κατά το ξύπνημα, δεν υπάρχει αίσθηση ότι το ουσιώδες «εγώ» ήταν απόν, μόνο ότι η επίγνωσή του για το σώμα διακόπηκε.

«Δεν είμαι ο νους» — πάλι, η λογική φωτίζει. Οι σκέψεις έρχονται και φεύγουν, τα συναισθήματα ανεβαίνουν και πέφτουν, ωστόσο κάτι παραμένει σταθερό, κάτι μαρτυρά αυτές τις τροποποιήσεις χωρίς να τροποποιείται το ίδιο. Ο νους μπορεί να γνωριστεί ως αντικείμενο επίγνωσης, επομένως η επίγνωση δεν μπορεί να είναι ο νους. Στον βαθύ ύπνο, η νοητική δραστηριότητα παύει, ωστόσο δεν υπάρχει αίσθηση μη-ύπαρξης, κανένα αληθινό κενό — μόνο η απουσία της μνημονικής ικανότητας που θα δημιουργούσε την αίσθηση συνεχούς εμπειρίας.

Αυτή η λογική δεν είναι απλώς διανοητική γυμναστική. Είναι ο νους που χρησιμοποιείται για να υπερβεί τον εαυτό του, σαν φωτιά που καταναλώνει το δικό της καύσιμο και, καταναλώνοντας, αποκαλύπτει τον χώρο που ήταν πάντα εκεί αλλά φαινόταν κατειλημμένος. Κάθε πραγματοποίηση μέσω λογικής χαλαρώνει ακόμα μία κλωστή από το σκοινί που δένει τη συνείδηση σε περιορισμένη ταύτιση.

Χρόνος, Τόπος και Συνθήκες: Οι Υποστηρικτικές Συνθήκες

Υπάρχει ποίηση στον συγχρονισμό, στον τρόπο που ορισμένες στιγμές φαίνονται έγκυες με δυνατότητα ενώ άλλες παραμένουν πεισματικά αδιαφανείς σε διορατικότητα. Η διδασκαλία αναγνωρίζει αυτό το μυστηριώδες στοιχείο ενώ το τοποθετεί σε σωστή προοπτική. Χρόνος, τόπος, η παρουσία κοινότητας αναζητητών, η υποστήριξη ευνοϊκού περιβάλλοντος — αυτά είναι βοηθητικά, χρήσιμες συνθήκες, αλλά όχι η ουσία.

Ένα ήσυχο ερημητήριο στα βουνά μπορεί να παρέχει λιγότερους περισπασμούς από μια πολυσύχναστη αγορά, αλλά η πραγματοποίηση δεν κατοικεί στη γεωγραφία. Μια ευνοϊκή πλανητική ευθυγράμμιση μπορεί να δημιουργήσει λεπτή ενεργειακή υποστήριξη, αλλά τα αστέρια δεν χορηγούν Γνώση του Εαυτού. Η παρέα άλλων υποψηφίων μπορεί να ενθαρρύνει και να εμπνεύσει, αλλά η απελευθέρωση δεν είναι ομαδική επίτευξη.

Αυτό που μετράει υπέρτατα είναι το προσόν του υποψηφίου, η ωριμότητα της κατανόησης, η ένταση του πόθου για αλήθεια. Όταν αυτά είναι παρόντα, η αποκάλυψη μπορεί να συμβεί οπουδήποτε — σε σπηλιά ή πόλη, σε νεότητα ή γηρατειά, σε πλούτο ή φτώχεια. Όταν αυτά απουσιάζουν, καμία διαμόρφωση εξωτερικών συνθηκών δεν θα αντισταθμίσει την έλλειψή τους.

Αυτή η διδασκαλία απελευθερώνει τον αναζητητή από την τυραννία της αναζήτησης τέλειων συνθηκών, την ατέλειωτη αναβολή που ψιθυρίζει «όχι ακόμα, όχι εδώ, όχι μέχρι να επιτευχθεί αυτό ή εκείνο». Ο χρόνος είναι πάντα τώρα. Ο τόπος είναι πάντα εδώ. Οι συνθήκες είναι πάντα αρκετές για αυτόν που είναι πραγματικά έτοιμος.

Η Κορύφωση: Πέρα από Λόγια, Πέρα από Πράξεις

Καθώς η διδασκαλία ξεδιπλώνεται, καθώς η λογική φωτίζει, καθώς η χάρη του Γκουρού διεισδύει στις άμυνες του εγώ, κάτι αρχίζει να αλλάζει στη θεμελιώδη βάση της εμπειρίας. Η ασταμάτητη ταύτιση με το περιορισμένο, η συνεχής συστολή γύρω από ξεχωριστό εαυτό, αρχίζει να χαλαρώνει τη λαβή της. Όχι μέσω προσπάθειας — γιατί η προσπάθεια μόνο ενισχύει αυτόν που κάνει την προσπάθεια — αλλά μέσω όρασης, μέσω της άμεσης αναγνώρισης ότι αυτό που αναζητούσε ποτέ δεν έλειπε.

Η Πραγματικότητα που αποκαλύπτεται δεν είναι πράγμα, δεν είναι εμπειρία με την συμβατική έννοια, δεν είναι κατάσταση που έρχεται και φεύγει. Είναι το σταθερό υπόβαθρο όλων των καταστάσεων, η επίγνωση στην οποία ξύπνημα, όνειρο και βαθύς ύπνος εμφανίζονται και εξαφανίζονται, η ίδια ανέγγιχτη, αμετάβλητη, αιώνια. Είναι ο Εαυτός — όχι ο μικρός εαυτός της προσωπικότητας και ιστορίας, αλλά ο άπειρος Εαυτός που είναι ένα με το Μπράχμαν, η απόλυτη πραγματικότητα που δεν έχει δεύτερο.

Για αυτόν που είναι εδραιωμένος σε αυτή την αναγνώριση, ο κόσμος δεν εξαφανίζεται — τα χρώματα παραμένουν ζωντανά, οι ήχοι συνεχίζουν να αντηχούν, οι αισθήσεις αναδύονται και παρέρχονται. Αλλά η σημασία τους έχει θεμελιωδώς μεταμορφωθεί. Δεν είναι πλέον απειλές ή υποσχέσεις, δεν είναι πλέον πηγές δέσμευσης ή απελευθέρωσης, αλλά απλώς το αυθόρμητο παιχνίδι της συνείδησης, κύματα στην επιφάνεια ενός άπειρου ωκεανού που είναι η ίδια η αληθινή φύση του.

Η ειρήνη που εγκαθίσταται σε τέτοιο ον δεν είναι η ειρήνη της αποχώρησης από τη ζωή, όχι η ησυχία της απόσυρσης σε κάποιο εσωτερικό φρούριο. Είναι η ειρήνη μιας ερώτησης που βρήκε την απάντησή της, μιας αναζήτησης που έφτασε στο συμπέρασμά της, ενός ταξιδιού που ανακάλυψε ότι ποτέ δεν έφυγε από το σπίτι. Είναι η ειρήνη πέρα από κατανόηση, ωστόσο όχι αποκομμένη από κατανόηση — η ειρήνη που έρχεται όταν η κατανόηση έχει ανθίσει σε ύπαρξη, όταν η γνώση έχει ωριμάσει σε πραγματοποίηση.

Η Πρόσκληση: Μια Κλήση Πέρα από τον Χρόνο

Η διδασκαλία που ρέει από τη σοφία του Σανκάρα δεν είναι λείψανο του παρελθόντος αλλά ζωντανή μετάδοση, εξίσου σχετική τώρα όσο και στον όγδοο αιώνα όταν περπατούσε το μήκος της Ινδίας, αναβιώνοντας και διευκρινίζοντας την αιώνια φιλοσοφία. Κάθε ανθρώπινο ον, σε κάθε εποχή, αντιμετωπίζει τις ίδιες θεμελιώδεις ερωτήσεις: Ποιος είμαι; Τι είναι πραγματικό; Υπάρχει κάτι πέρα από αυτόν τον κύκλο ηδονής και πόνου, γέννησης και θανάτου;

Το μονοπάτι της διάκρισης, της λογικής πάνω στην αλήθεια που ακούγεται από τους σοφούς, της προσέγγισης με ταπείνωση και ειλικρίνεια αυτού που γνωρίζει — αυτό το μονοπάτι παραμένει ανοιχτό, βιώσιμο, ο άμεσος δρόμος προς αυτό που δεν μπορεί να φτάσει με έμμεσα μέσα. Δεν απαιτεί τίποτα αδύνατο, ωστόσο απαιτεί τα πάντα — την προθυμία να αμφισβητηθεί κάθε υπόθεση, να απελευθερωθεί κάθε οικεία ταυτότητα, να σταθεί γυμνός μπροστά στην αλήθεια.

Για αυτόν που νιώθει την ανάδευση αυτής της κλήσης, που αισθάνεται κάτω από την επιφάνεια της ζωής μια βαθύτερη πραγματικότητα που περιμένει να γνωριστεί, η πρόσκληση είναι απλή: αναζητήστε τη διδασκαλία, βρείτε τον δάσκαλο, καλλιεργήστε τα προσόντα, εφαρμόστε τη λογική, και ανακαλύψτε μόνοι σας αυτό που αμέτρητα όντα πριν έχουν ανακαλύψει — ότι δεν είστε αυτό που πιστεύατε ότι είστε, ότι η αληθινή σας φύση είναι άπειρη, αιώνια, ελεύθερη.

Το φίδι ήταν πάντα σκοινί. Η δέσμευση ήταν πάντα φανταστική. Η απελευθέρωση που αναζητείται είναι η ίδια η φύση του αναζητητή. Αυτό είναι το μήνυμα που αντηχεί μέσα από αιώνες, περιμένοντας στη σιωπή μεταξύ σκέψεων, παρόν στο χώρο μεταξύ αναπνοών, έτοιμο να αναγνωριστεί στην καρδιά οποιουδήποτε στρέφει την προσοχή προς τα μέσα με ειλικρίνεια και θάρρος.

Είθε όλα τα όντα να πραγματοποιήσουν την αληθινή τους φύση. Είθε το φως της διάκρισης να ανατείλει σε κάθε νου. Είθε ο ωκεανός ελέους που είναι η χάρη του Γκουρού να ξεπλύνει την ψευδαίσθηση του χωρισμού, αποκαλύπτοντας τον ένα Εαυτό που ποτέ δεν διαιρέθηκε, ποτέ δεν δέθηκε, ποτέ δεν χρειαζόταν πραγματικά απελευθέρωση — γιατί αυτός μόνος είναι, ήταν και για πάντα θα είναι.

Intellectual property rights

The entire content of our website, including, but not limited to, texts, news, graphics, photographs, diagrams, illustrations, services provided and generally any kind of files, is subject to intellectual property (copyright) and is governed by the national and international provisions on Intellectual Property, with the exception of the expressly recognized rights of third parties.
Therefore, it is expressly prohibited to reproduce, republish, copy, store, sell, transmit, distribute, publish, perform, "download", translate, modify in any way, in part or in summary, without the express prior written consent of the Foundation. It is known that in case the Foundation consents, the applicant is obliged to explicitly refer via links (hyperlinks) to the relevant content of the Foundation's website. This obligation of the applicant exists even if it is not explicitly stated in the written consent of the Foundation.
Exceptionally, it is permitted to individually store and copy parts of the content on a simple personal computer for strictly personal use (private study or research, educational purposes), without the intention of commercial or other exploitation and always under the condition of indicating the source of its origin, without this in any way implies a grant of intellectual property rights.
It is also permitted to republish material for purposes of promoting the events and activities of the Foundation, provided that the source is mentioned and that no intellectual property rights are infringed, no trademarks are modified, altered or deleted.
Everything else that is included on the electronic pages of our website and constitutes registered trademarks and intellectual property products of third parties is their own sphere of responsibility and has nothing to do with the website of the Foundation.

Δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας

Το σύνολο του περιεχομένου του Δικτυακού μας τόπου, συμπεριλαμβανομένων, ενδεικτικά αλλά όχι περιοριστικά, των κειμένων, ειδήσεων, γραφικών, φωτογραφιών, σχεδιαγραμμάτων, απεικονίσεων, παρεχόμενων υπηρεσιών και γενικά κάθε είδους αρχείων, αποτελεί αντικείμενο πνευματικής ιδιοκτησίας (copyright) και διέπεται από τις εθνικές και διεθνείς διατάξεις περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας, με εξαίρεση τα ρητώς αναγνωρισμένα δικαιώματα τρίτων.

Συνεπώς, απαγορεύεται ρητά η αναπαραγωγή, αναδημοσίευση, αντιγραφή, αποθήκευση, πώληση, μετάδοση, διανομή, έκδοση, εκτέλεση, «λήψη» (download), μετάφραση, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά η περιληπτικά χωρίς τη ρητή προηγούμενη έγγραφη συναίνεση του Ιδρύματος. Γίνεται γνωστό ότι σε περίπτωση κατά την οποία το Ίδρυμα συναινέσει, ο αιτών υποχρεούται για την ρητή παραπομπή μέσω συνδέσμων (hyperlinks) στο σχετικό περιεχόμενο του Δικτυακού τόπου του Ιδρύματος. Η υποχρέωση αυτή του αιτούντος υφίσταται ακόμα και αν δεν αναγραφεί ρητά στην έγγραφη συναίνεση του Ιδρύματος.

Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται η μεμονωμένη αποθήκευση και αντιγραφή τμημάτων του περιεχομένου σε απλό προσωπικό υπολογιστή για αυστηρά προσωπική χρήση (ιδιωτική μελέτη ή έρευνα, εκπαιδευτικούς σκοπούς), χωρίς πρόθεση εμπορικής ή άλλης εκμετάλλευσης και πάντα υπό την προϋπόθεση της αναγραφής της πηγής προέλευσής του, χωρίς αυτό να σημαίνει καθ’ οιονδήποτε τρόπο παραχώρηση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.

Επίσης, επιτρέπεται η αναδημοσίευση υλικού για λόγους προβολής των γεγονότων και δραστηριοτήτων του Ιδρύματος, με την προϋπόθεση ότι θα αναφέρεται η πηγή και δεν θα θίγονται δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, δεν θα τροποποιούνται, αλλοιώνονται ή διαγράφονται εμπορικά σήματα.

Ό,τι άλλο περιλαμβάνεται στις ηλεκτρονικές σελίδες του Δικτυακού μας τόπου και αποτελεί κατοχυρωμένα σήματα και προϊόντα πνευματικής ιδιοκτησίας τρίτων ανάγεται στη δική τους σφαίρα ευθύνης και ουδόλως έχει να κάνει με τον Δικτυακό τόπο του Ιδρύματος.

Esoterism Academy

CIRCLE OF LIGHT

ESOTERISM STUDIES