Esoterism Academy: ΒΟΥΔΙΣΜΟΣ

Sunday, April 17, 2022

ΒΟΥΔΙΣΜΟΣ

Η «ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΗ» ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Προοίμιο

Ασαμσκρίτα

Σαμσάρα

Καμαβακάρα

«Σατβάρι Αρυάνι Σατυάνι»

Νιρβάνα

…..

Προοίμιο

"Υπάρχει, ω αδελφοί, μία σφαίρα ζωής όπου δεν υπάρχει ούτε γη, ούτε νερό, ούτε φωτιά, ούτε αέρας, ούτε η σφαίρα του ατέλειωτου χώρου, ούτε καν η σφαίρα της συνείδησης. Εκεί που σας λέω δεν υπάρχει πραγματικά ούτε αυτός εδώ ο κόσμος, ούτε ο άλλος κόσμος, ούτε η σφαίρα του απείρου διαστήματος, ούτε η σφαίρα της άπειρης συνείδησης, ούτε η σφαίρα της ανυπαρξίας του οτιδήποτε, ούτε η σφαίρα όπου δεν υπάρχει ούτε αντίληψη, ούτε μη αντίληψη. Μιά τέτοια κατάσταση , ω αδελφοί, εγώ θα την περιέγραφα έτσι: ούτε να έρχεσαι, ούτε να πηγαίνεις, ούτε να στέκεσαι, ούτε να γυρίζεις πίσω, ούτε να κατεβαίνεις, μα ούτε και να ανεβαίνεις. Είναι κάτι σαν μη γεννημένο, μη γινόμενο, μη δημιουργημένο, μη συνθεμένο: είναι το τέλος της οδύνης". Ουντάνα, VIII, I, 1ος αιώνας π.Χ.).

Ασαμσκρίτα

Η Έσχατη Πραγματικότητα στην Βουδιστική Διδασκαλία («Ασαμσκρίτα») δεν μπορεί ούτε να συνειδητοποιηθεί σαν ατομική εμπειρία, ούτε να προσδιορισθεί, ούτε να γίνει αντιληπτή, αισθητή, ή απτή. Η Έσχατη Πραγματικότητα μπορεί να γίνει αντιληπτή μόνο από «αυτόν» που «έφτασε» στο «Νιρβάνα» (από το αρνητικό μόριο «νιρ» και την ρίζα «βα» - πνέω), στο σβήσιμο του γίγνεσθαι (των διαδικασιών εξέλιξης). Έτσι η Έσχατη Πραγματικότητα Είναι Ταυτόσημη με το Νιρβάνα. Όποιος δεν έχει φτάσει στο Νιρβάνα βιώνει μια σχετική πραγματικότητα, ένα συνεχές γίγνεσθαι…

Έτσι λοιπόν η Βουδιστική Διδασκαλία δέχεται ότι υπάρχει Μια Πραγματικότητα που Είναι το Υπόβαθρο των πάντων. Αλλά εφ’ όσον είναι αδύνατον να προσδιορισθεί από κάποιον που δεν την βιώνει αποφεύγει συστηματικά να μιλήσει γι’ Αυτήν Την Πραγματικότητα. Αυτό για το οποίο μπορούμε να μιλήσουμε είναι το γίγνεσθαι. Το Νιρβάνα, το σβήσιμο του γίγνεσθαι, οδηγεί στην Πραγματικότητα, πέρα από το γίγνεσθαι.. Έτσι η Υπέρτατη Πραγματικότητα πρέπει να γίνεται «αντιληπτή» σαν το Απόλυτο κι όχι σαν ανυπαρξία.

Σαμσάρα

Το Σαμσάρα

Για την Βουδιστική Διδασκαλία το μόνο «πραγματικό» είναι η εξελικτική διαδικασία. Ό,τι εμφανίζεται, ό,τι γίνεται αντιληπτό, το φαινόμενο, είναι μια εξελικτική διαδικασία. Η «ύπαρξη» είναι μια εξελικτική διαδικασία, αλλά και οι κόσμοι και τα επιμέρους φαινόμενα, όλα, είναι εξελικτικές διαδικασίες. «Όλο αυτό» είναι το Σαμσάρα.

Η εξελικτική διαδικασία αναλύεται σε διαδοχικές, στιγμιαίες, καταστάσεις, που ονομάζονται «ντάρμα» (από την ρίζα «ντρι», στηρίζω, κρατώ). Τα ντάρμα λοιπόν είναι οι ύστατες πραγματικότητες που μπορούμε να αντιληφθούμε, το πρώτο συνθετικό των φαινομένων. Έτσι λοιπόν το γίγνεσθαι, η εξελικτική διαδικασία, εμφανίζεται σαν μια ροή αυτών των ντάρμα.

Τα ντάρμα είναι εξαρτημένες πραγματικότητες, είναι αποτέλεσμα των προηγούμενων ντάρμα κι είναι αυτά που προκαθορίζουν τα επόμενα ντάρμα, Όλη αυτή η ροή υπακούει σε αυστηρούς νόμους που μπορούν να αναχθούν τελικά στον Νόμο της Παγκόσμιας Αιτιότητας, «Κάρμα» (από την ρίζα «κρι», πράττειν). Το Κάρμα υποδηλώνει την δράση αλλά και το αποτέλεσμα της δράσης, υποδηλώνει έτσι την ευθύνη από την ίδια την δράση και την συμπεριφορά που μεταβιβάζεται μέσα στον χρόνο.

Τα ντάρμα είναι στιγμιαία και δεν διαρκούν παρά ελάχιστο χρόνο. Έτσι το μόνο πραγματικό είναι η ροή, η εξελικτική διαδικασία, το γίγνεσθαι. «Ό,τι υπάρχει είναι στιγμιαίο», όλα είναι παροδικά.

Η εξελικτική διαδικασία εμφανίζεται με διάφορες μορφές. Σαν βιτζνάνα, συνειδησιακή διαδικασία, διαδοχή συνειδησιακών καταστάσεων, σαν σαμσκάρα, νοητική διαδικασία, διαδοχή στιγμιαίων νοητικών καταστάσεων, σαν σάμτζνα, αντιληπτική διαδικασία, διαδοχή αντιληπτικών καταστάσεων, σαν βεντάνα, αισθησιακή διαδικασία, διαδοχή αισθησιακών καταστάσεων, σαν ρούπα, υλική, οργανική διαδικασία, διαδοχή οργανικών δομών. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μία και μόνη διαδικασία που εμφανίζεται με διάφορες μορφές. Δεν υπάρχει ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στην συνείδηση και την υλική μορφή, είναι η ίδια διαδικασία σε διαφορετική συχνότητα. Η διαδικασία εμφανίζεται άλλοτε σαν συνείδηση, άλλοτε σαν νόηση, άλλοτε σαν αντίληψη, άλλοτε σαν αίσθηση, άλλοτε σαν μορφή. Πρόκειται όμως για την ίδια διαδικασία πάντα. Έτσι το γίγνεσθαι αποτελεί μια συνέχεια (μέσα στους χωροχρόνους και μέσα στον τοπικό χρόνο). Το «ον» δεν είναι παρά ένας συνδυασμός από εξελικτικές διαδικασίες, ροές από ντάρμας ( «σκάντας») που συνεργάζονται αρμονικά μεταξύ τους.

Οι Περιοχές του Σαμσάρα

Το Σαμσάρα (γίγνεσθαι) διαιρείται σε τρεις Περιοχές, «Βακάρα» (κατάσταση του γίγνεσθαι κι όχι αντικειμενική, σταθερή περιοχή). Οι Περιοχές, καταστάσεις, του γίγνεσθαι είναι: α) Το Αρούπαβακάρα (περιοχή χωρίς μορφή), η κατάσταση της υπερνοητικής διαδικασίας, της διαδοχής στιγμιαίων υπερνοητικών διαδικασιών. β) Το Ρούπαβακάρα (περιοχή με μορφή), η κατάσταση της αντιληπτικής διαδικασίας, της διαδοχής στιγμιαίων αντιληπτικών καταστάσεων. γ) Το Κάμαβακάρα (περιοχή της επιθυμίας και της αισθητηριακής ευχαρίστησης), η κατάσταση της υλικής μορφής, της διαδοχής στιγμιαίων υλικών καταστάσεων.

Ό,τι ονομάζουμε «ον» είναι στην πραγματικότητα ένα γίγνεσθαι, ένα ρεύμα από ντάρμα. Στο Αρούπαβακάρα αυτό το ον είναι ένα ρεύμα από «ντάρμα χωρίς μορφή», Βιτζνάνα, συνείδηση, αυτοσυνείδηση, Σαμσκάρα, βούληση, νοητικά αποτυπώματα που υποκινούν επιθυμίες, Σάμτζνα, αντίληψη, νοητική αντίληψη. Η διαφορά αυτών των κατηγοριών ντάρμα είναι πολύ λεπτή. Το ον αποτελεί μια παρουσία, μια ύπαρξη, χωρίς συγκεκριμένη μορφή, μια νοητική ύπαρξη

Το Αρούπαβακάρα διαιρείται σε Τέσσερις Ουρανούς, καταστάσεις που είναι (απαριθμώντας από τον ανώτερο προς τον κατώτερο): 1) Ναϊβασάμτζνα Σαμγκνιαγιάτανα (περιοχή όπου δεν υπάρχει ούτε αντίληψη ούτε μη-αντίληψη και που στην πραγματικότητα υπερβαίνει το Αρούπαβακάρα και απλώνεται στο Απόλυτο). 2) Ακιντσανιαγιάτανα (περιοχή όπου η συνείδηση υπάρχει μέσα στην ανυπαρξία του οτιδήποτε). 3) Βιγκιαναναντιαγιάτανα (περιοχή όπου η συνείδηση υπάρχει στην άπειρη κατάσταση της συνείδησης). 4) Ακασαναντιαγιάτανα (περιοχή όπου η συνείδηση υπάρχει στο άπειρο διάστημα).

Είναι φανερό ότι υπάρχει πλήρης αντιστοιχία ανάμεσα στις καταστάσεις που βιώνει το ον, το επίπεδο στο οποίο λειτουργεί το ον (Βιτζνάνα, Σαμσκάρα, Σάμτζνα) και τους «ουρανούς».

Στο Ρούπαβακάρα το ον είναι νοητικότητα (ρεύμα από ντάρμα χωρίς μορφή) που εκφράζεται στο πεδίο της «αίσθησης». Δημιουργείται έτσι μια νέα κατηγορία ντάρμα, («Βεντάνα», αισθητικότητα), ένα ρεύμα από ντάρμα με μορφή, μια διαδοχή στιγμιαίων αισθητηριακών καταστάσεων. Εδώ τα ντάρμα χωρίς μορφή (νοητικότητα) δεν έχουν ην ίδια λειτουργία όπως στο Αρούπαβακάρα. Η λειτουργία τους είναι προσαρμοσμένη στο Ρούπαβακάρα, υποβαθμισμένη. Κυριαρχούν τα ντάρμα με μορφή. Το ον εδώ είναι μια νοητικότητα που έχει μία εσωτερική διάσταση που κατάγεται από το Αρούπαβακάρα και μία εξωτερική δραστηριότητα που φέρνει το «ον» σε επαφή με τον κόσμο των μορφών. Το «ον» εκφράζεται μέσα από ένα λεπτό σώμα (που είναι ένα ρεύμα από αισθητηριακές καταστάσεις δομημένες με τέτοιο τρόπο που εμφανίζονται σαν μια μορφή). Είναι μια ύπαρξη αιθέρια που καταλαμβάνει ωρισμένο χώρο, κλπ.

Το Ρούπαβακάρα διαιρείται σε Δεκαέξη Ουρανούς τακτοποιημένους σε τέσσερα επίπεδα.

Είναι φανερό ότι υπάρχει πλήρης αντιστοιχία ανάμεσα στις καταστάσεις που βιώνει το ον, το επίπεδο στο οποίο λειτουργεί το ον (Βιτζνάνα, Σαμσκάρα, Σάμτζνα προσαρμοσμένα σο Ρούπαβακάρα) και τα «τέσσερα επίπεδα».

Στο Καμαβακάρα το ον είναι αιθέρια ύπαρξη που εκφράζεται στο πεδίο της «ύλης». Δημιουργείται έτσι μια νέα καηγορία από ντάρμα («Ρούπα», σώμα, ένα γίγνεσθαι της ύλης δομημένο με τέτοιο τρόπο που εμφανίζεται σαν στέρεη μορφή), ένα ρεύμα από ντάρμα υλικής μορφής (μια διαδοχή στιγμιαίων καταστάσεων της ύλης που είναι δομημένες έτσι που εμφανίζονται σαν το υλικό σώμα που γνωρίζουμε. Εδώ τα ντάρμα χωρίς μορφή (νοητικότητα) και τα ντάρμα με μορφή (αισθητικότητα) δεν έχουν την ίδια λειτουργία όπως στα ανώτερα πεδία, η λειτουργία τους είναι προσαρμοσμένη στο Κάμαβακάρα, υποβαθμισμένη. Κυριαρχούν τα ντάρμα της υλικής μορφής. Έτσι οι νοητικές λειτουργίες του «όντος» στο Κάμαβακάρα έχουν μία ανώτερη διάσταση που κατάγεται από το Αρούπαβακάρα, μία εσωτερική διάσταση που κατάγεται από το Ρούπαβακάρα και μία εξωτερική δραστηριότητα που φέρνει το «ον» σε επαφή με τον κόσμο των μορφών.

Διαθέτει επίσης την «αισθητικότητα» που έχει μία εσωτερική διάσταση που κατάγεται από το Ρούπαβακάρα -διαίσθηση- και μία εξωτερική δραστηριότητα που υποβοηθεί την νοητικότητα στην αντίληψη του Κάμαβακάρα –αισθητικότητα-. Στο Κάμαβακάρα το ον είναι αιθέρια ύπαρξη που εκφράζεται μέσα από ένα υλικό, χονδροειδές σώμα.

Το Κάμαβακάρα διαιρείται σε Τρεις Περιοχές, τον Ουρανό, την γη και τον κάτω κόσμο. Ο Ουρανός είναι ο κόσμος των ντέβας. Η γη είναι ο κόσμος των ανθρώπων, των ασούρας (δαίμονες), των πρέτας (φαντάσματα) και των ζώων. Ο κάτω κόσμος είναι ο κόσμος των κολασμένων.

Είναι φανερό ότι υπάρχει πλήρης αντιστοιχία ανάμεσα στις καταστάσεις που βιώνει το ον, το επίπεδο στο οποίο λειτουργεί το ον (Βιτζνάνα, Σαμσκάρα, Σάμτζνα προσαρμοσμένα σο Κάμαβακάρα) και τις «τρεις περιοχές».

Η ζωή στο Σαμσάρα

Το γίγνεσθαι είναι μια ροή, μια διαδοχή στιγμιαίων καταστάσεων κι αποτελεί μια συνέχεια.. Ουσιαστικά δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην νοητικότητα, την αισθητικότητα, ή το βιολογικό γίγνεσθαι. Πρόκειται για διαφορετικές καταστάσεις του γίγνεσθαι, το γίγνεσθαι είναι μια συνέχεια. Το ον είναι ένα γίγνεσθαι, ένα ρεύμα στιγμιαίων καταστάσεων. Βρίσκεται μέσα στο χώρο του γίγνεσθαι, σε μια από τις τρεις καταστάσεις του γίγνεσθαι. Όταν το ον, σε μια συγκεκριμένη Περιοχή, κλείσει τον κύκλο της εξέλιξής του (ζωή) επέρχεται διάλυση της σύνθεσης (θάνατος). Εφ’ όσον το ον, κατά την διάρκεια της «ζωής» του έφτασε σε ένα ξεπέρασμα του γίγνεσθαι, σε ένα σβήσιμο των ντάρμα της Περιοχής του γίγνεσθαι μέσα στην οποία εξελισσόταν, τότε το ον απελευθερώνεται και μετά τον θάνατο μεταβαίνει σε μια ανώτερη κατάσταση ύπαρξης. Εφ’ όσον όμως το ον κατά την διάρκεια της ζωής παρέμεινε μέσα στο γίγνεσθαι (απορροφημένο στην συνεχή διαδοχή των ντάρμα της Περιοχής του γίγνεσθαι μέσα στην οποία εξελισσόταν) τότε το ον μετά τον θάνατο δεν απελευθερώνεται για να μεταβεί σε ανώτερη κατάσταση ύπαρξης αλλά κάτω από την πίεση των προσκολλήσεων παραμένει ένας «πυρήνας γίγνεσθαι» που οδηγεί αργά ή γρήγορα σε μια νέα σύνθεση από ντάρμα μέσα στην Πριοχή του γίγνεσθαι που εξελισσόταν στην προηγούμενη ζωή το ον, σε μια νέα ενσάρκωση. Έτσι το ον κινείται μέσα στο γίγνεσθαι, στις Περιοχές του γίγνεσθαι. Είναι ένα συνεχές ρεύμα που μεταβαίνει από ύπαρξη σε ύπαρξη, χωρίς σταμάτημα.

Πρέπει να σημειώσουμε ότι η προηγούμενη εξέλιξη (ζωή) μέσα σε μια κατάσταση του γίγνεσθαι και η επόμενη εξέλιξη (ζωή) μέσα στην ίδια κατάσταση του γίγνεσθαι αν κι αποτελούν συνέχεια εν τούτοις φαίνεται σαν να είναι διαφορετικές. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια νέα σύνθεση ντάρμα αλλά η δομή της εξαρτάται απόλυτα από την ύπαρξη που προηγήθηκε. Εδώ ακριβώς φαίνεται η λειτουργία του Κάρμα, του Νόμου της Αιτιότητας. Το ον αποτελεί ένα συνεχές ρεύμα που μεταβαίνει από ζωή σε ζωή ασταμάτητα. Αυτός είναι ο κύκλος της μετενσάρκωσης. Το ον εξαφανίζεται εδώ, εμφανίζεται εκεί, συνέχεια. Αυτή η εξέλιξη υπακούει αυστηρά στο Νόμο του Κάρμα. Όποια είναι η δράση, αυτό είναι το αποτέλεσμα. Έτσι το ον με την εξέλιξη δημιουργεί τον εαυτό του. Κάθε ον φέρνει ακέραιη την ευθύνη της εξέλιξής του. Το όντα πορεύονται σύμφωνα με τον Νόμο του Κάρμα. Κανένα ον δεν μπορεί να ξεφύγει από τον τροχό της εξέλιξης. Η μόνη διέξοδος είναι η απελευθέρωση.

Έτσι τα όντα είναι παγιδευμένα μέσα στο γίγνεσθαι, στις τρεις Περιοχές του γίγνεσθαι. Επομένως ένα ον, στην πορεία του, έχει να ξεπεράσει τρεις βαθμίδες (που αντιστοιχούν στις τρεις Περιοχές του γίγνεσθαι) μέχρι την τελική απελευθέρωση. Το Νιρβάνα που πετυχαίνεται με το ολοκληρωτικό σβήσιμο κάθε γίγνεσθαι είναι το Αληθινό Νιρβάνα.

Καμαβακάρα

Την στιγμή που ένα ον ξεκινά την ύπαρξή του μέσα στο Καμαβακάρα είναι ήδη αποτέλεσμα ενός προηγούμενου γίγνεσθαι. Το γεγονός ότι αυτό το ον τείνει να εκδηλωθεί στο Καμαβακάρα σημαίνει ότι υπάρχει ήδη μια τάση, μια ώθηση, μέσα του που το οδηγεί στην εκδήλωση στο Κάμαβακάρα. Είναι νοητικότητα (στην Περιοχή του Ρούπαβακάρα) προσανατολισμένη προς τον υλικό κόσμο (μια συσώρευση νοητικών εντυπωμάτων που έχουν εισέλθει από την αντίληψη και σχετίζονται με τον υλικό κόσμο), με μνήμες από τις αισθήσεις, που νοιώθει την ανάγκη να εκδηλωθεί και πάλι μέσα από ντάρμα υλικής υφής, μέσα από ένα σώμα.

Το ον που εκδηλώνεται στο Κάμαβακάρα είναι μια νέα, ολοκληρωμένη, σύνθεση όλων αυτών των ντάρμα, μια ροή αυτών των ντάρμα: Βιτζνάνα, Σαμσκάρα, Σάμτζνα (αυτά τα τρία συνιστούν την νοητικότητα που έχει μία ανώτερη διάσταση που κατάγεται από το Αρούπαβακάρα, μία εσωτερική διάσταση που κατάγεται από το Ρούπαβακάρα και μία εξωτερική δραστηριότητα που φέρνει το «ον» σε επαφή με τον κόσμο των μορφών), Βεντάνα (αισθητικότητα που έχει μία εσωτερική διάσταση που κατάγεται από το Ρούπαβακάρα και μία εξωτερική δραστηριότητα που φέρνει το «ον» σε επαφή με τον κόσμο των μορφών), Ρούπα (σώμα, βιολογικό γίγνεσθαι). Η σχέση μεταξύ αυτών των κατηγοριών ντάρμα είναι σαφώς καθορισμένη. Η νοητικότητα είναι η αυτοσυνείδηση που χρησιμοποιεί την αισθητικότητα και το σώμα σαν φορέα μέσα στο Κάμαβακάρα.

Έτσι το «ον» στο Κάμαβακάρα μπορεί (και βιώνει) τις ακόλουθες δραστηριότητες, καταστάσεις.

1) Νιρβάνα

2) Τέσσερις ανώτερες καταστάσεις, Νάϊβασάμτζνα-Σάμτζνιαγιάτανα, Ακιντσάνιαγιάτανα. Βιτζνάνανάντιαγιάτανα, Ακάσανάντιαγιάτανα.

3) Τρεις νοητικές καταστάσεις, βιτζνάνα, σαμσκάρα, σαμτζνα, που έχουν μία εσωτερική λειτουργία και μία εξωτερική δραστηριότητα.

4) Η δραστηριότητα των αισθήσεων, βεντάνα, που έχει μία εσωτερική λειτουργία και μία εξωτερική δραστηριότητα.

5) Μία εξωτερική υλική δραστηριότητα, ρούπα.

Το ον σαν σύνολο δρα, εξελίσσεται, πορεύεται μέσα στην ζωή. Το Νιρβάνα (στο Κάμαβακάρα) σημαίνει την υπέρβαση του γίγνεσθαι στο Κάμαβακάρα. Η υπέρβαση του βιολογικού γίγνεσθαι σημαίνει την υπέρβαση της προσκόλλησης στο σώμα και τα υλικά πράγματα. Η υπέρβαση του αισθησιοκινητικού γίγνεσθαι σημαίνει την υπέρβαση των παθών, έμμονων επιθυμιών, κλπ. Η υπέρβαση του νοητικού γίγνεσθαι έχει τρία στάδια με τρεις βαθμίδες το καθένα. Πρέπει καταρχήν να ξεπερασθεί η εξωτερική νοητικότητα που συνδέεται με την αισθητικότητα (τρεις βαθμίδες). Μετά πρέπει να ξεπερασθούν οι εσωτερικές διεργασίες (τρεις βαθμίδες του ντυάνα και μία τέταρτη βαθμίδα που έχει τον χαρακτήρα της συγκομιδής και οριοθετεί το πέρασμα σε μία ανώτερη κατάσταση). Υπάρχει τέλος ακόμα ένα πιό εσωτερική διαδικασία (τρεις ανώτερες καταστάσεις και μία τέταρτη που είναι το Νιρβάνα). Το Νιρβάνα (στο Κάμαβακάρα) σημαίνει το πέρασμα πέρα από κάθε γίγνεσθαι. Δεν είναι η πραγματοποίηση κάποιας κατάστασης. Δεν υπάρχει η αντίληψη ότι έχει πραγματοποιηθεί κάποια κατάσταση γιατί όσο υπάρχει οποιαδήποτε αντίληψη μιάς πραγματοποίησης το ον είναι ακόμα μέσα στο γίγνεσθαι και δεν έχει περάσει πέρα.

Όταν το ον φτάσει στο Νιρβάνα, πέρα από κάθε γίγνεσθαι τότε έχει απελευθερωθεί από την ζωή στο Κάμαβακάρα κι όταν επέλθει ο θάνατος (όταν εξαντληθούν οι αιτίες που δημιούργησαν αυτή την ζωή) τότε το ον απελευθερώνεται και δεν ξαναγυρνά στο Κάμαβακάρα, μεταβαίνει σε μια ανώτερη κατάσταση ύπαρξης, στο Ρύπαβακάρα.

Πρέπει να σημειώσουμε ότι το Νιρβάνα στο Κάμαβακάρα δεν είναι αυτό καθεαυτό το Απόλυτο. Αυτό που έχει εξαλειφθεί είναι το γίγνεσθαι στο Κάμαβακάρα, έχουν εξαλειφθεί οι αιτίες που θα οδηγούσαν σε μια νέα ενσάρκωση μέσα στο Κάμαβακάρα. Το Νιρβάνα στο Κάμαβακάρα αν και είναι το Απόλυτο σε σχέση με το γίγνεσθαι στο Κάμαβακάρα και δεν μπορεί να προσδιορισθεί με νοητικούς όρους όμως αποτελεί μια κατάσταση ύπαρξης (στο Ρούπαβακάρα), ένα γίγνεσθαι σε μια ανώτερη διάσταση. Υπάρχει νοητικότητα άλλου είδους και αισθητικότητα σαν φορέας σε αυτή την νέα κατάσταση ύπαρξης. Έτσι το Νιρβάνα στο Κάμαβακάρα είναι η κοινή ύπαρξη σε μια ανώτερη κατάσταση ύπαρξης (στο Ρούπαβακάρα).

Όταν το ον δεν επιτύχει το Νιρβάνα παραμένει μέσα στο γίγνεσθαι κι είναι καταδικασμένο (σύμφωνα με το Νόμο του Κάρμα) μετά τον θάνατο να ξαναγυρίσει στο Κάμαβακάρα.

Όλη αυτή η πορεία του όντος μέσα στο γίγνεσθαι (στο Κάμαβακάρα) περιγράφεται στην βουδιστική γραμματολογία στην «θεωρία της εξαρτώμενης γέννησης των φαινομένων («Πρατίγια Σαμουτπάντα») ή «αλυσίδα των Δώδεκα Αιτιών» («Νιντάνα») ως εξής:

(Προηγούμενη ζωή)

1) Η αβιντίγια (άγνοια, μη-απελευθέρωση, παραμονή μέσα στο γίγνεσθαι) δημιουργεί τα σαμσκάρα (νοητικά εντυπώματα, κατάλοιπα του προηγούμενου γίγνεσθαι).

2) Τα σαμσκάρα δημιουργούν το βιτζνάνα (συνείδηση, αρχικός νοητικός πυρήνας που θα αποτελέσει την βάση του νέου γίγνεσθαι)

(Παρούσα ζωή)

3) Το βιτζνάνα δημιουργεί το νάμα-ρούπα (όνομα και μορφή, σύνθεση των διαφόρων κατηγοριών ντάρμα – βιτζνάνα, σαμσκάρα, σάμτζνα, βεντάνα, ρούπα).

4) Το νάμα-ρούπα δημιουργεί τα σανταγιάτανα (αισθητήρια όργανα, μέσω των οποίων το ον έρχεται σε επαφή με τον κόσμο).

5) Τα σανταγιάτανα δημιουργούν το σπάρσα (επαφή, μεταξύ του όντος και του κόσμου).

6) Το σπάρσα δημιουγεί το βεντάνα (αίσθηση, το συγκεκριμένο γεγονός της αίσθησης).

7) Το βεντάνα δημιουργεί το τρίσνα (δίψα για ζωή, στο Κάμαβακάρα).

8) Το τρίσνα δημιουργεί το ουπαντάνα (προσήλωση στην ζωή, εντατική δίψα, κατάκτηση του κόσμου των αισθήσεων, που συγκρίνεται με την φλόγα που κατατρώει την καύσιμη ύλη).

9) Το ουπαντάνα δημιουργεί το μπχάβα (μέλλον, το κάρμα που παράγεται στην διάρκεια της ζωής στο Κάμαβακάρα, τα σαμσκάρα που θα προκαλέσουν μια νέα ζωή στο Κάμαβακάρα).

10) Το μπχάβα δημιουργεί το ζάτι (γέννηση, ένα νέο γίγνεσθαι μέσα στο Κάμαβακάρα).

(Μέλλουσα ζωή)

11) Το ζάτι δημιουργεί το σμπαμαράνα (γεράματα, μια νέα ύπαρξη που συνοδεύεται από όλα τα χαρακτηριστικά της ύπαρξης στο Κάμαβακάρα, φθορά, πόνο, κλπ.).

12) Το σμπαμαράνα είναι ένας νέος κρίκος στην αλυσίδα του Σαμσάρα.

Σατβάρι Αρυάνι Σατυάνι

Οι Τέσσερις Ευγενείς Αλήθειες

Το ον είναι ένα γίγνεσθαι, που μεταβαίνει από ζωή σε ζωή μέσα στο Κάμαβακάρα χωρίς σταματημό. Δεν υπάρχει τίποτα σταθερό, τίποτα αιώνιο, όλα είναι παροδικά, μια αδιάκοπη ροή καταστάσεων. Κι είναι αυτή ακριβώς η Παροδικότητα που προκαλεί οδύνη (ντούκχα). «Σάρβαμ ντούκχαμ, σάρβαμ ανίτυαμ» (όλα είναι οδύνη, όλα είναι παροδικά). Έτσι ολόκληρη η ύπαρξη, το ίδιο το γίγνεσθαι σε κάθε στιγμή του είναι οδύνη. Η παραμονή μέσα στο γίγνεσθαι, η εμμονή στο γίγνεσθαι, ονομάζεται «τρίσνα» (δίψα για ζωή στο Κάμαβακάρα). Όσο υπάρχει αυτή η δίψα το γίγνεσθαι τροφοδοτείται και η πορεία συνεχίζεται. Επομένως είναι η δίψα για ζωή στο Κάμαβακάρα που κρατά το ον δεμένο μέσα στο γίγνεσθαι, στην συνεχή αναγέννηση μέσα στο Κάμαβακάρα.

Ο ίδιος ο Βούδας διατυπώνοντας τις Τέσσερις Ευγενείς Αλήθειες (Σατβάρι Αρυάνι Σατυάνι) προσδιόρισε:

1) Με την Πρώτη Αλήθεια το γίγνεσθαι και την οδύνη του γίγνεσθαι.

2) Με την Δεύτερη Αλήθεια το αίτιο του γίγνεσθαι που είναι η εμμονή στο γίγνεσθαι (η δίψα για ζωή στο Κάμαβακάρα).

3) Με την Τρίτη Αλήθεια την εξάλειψη του γίγνεσθαι

4) Με την Τέταρτη Αλήθεια την Ατραπό για το Νιρβάνα που είναι ακριβώς:

α) η αντίληψη του γίγνεσθαι, της οδύνης,

β) η συνειδητοποίηση του αιτίου του γίγνεσθαι,

γ) η εξάλειψη του γίγνεσθαι

δ) το Νιρβάνα

Ο δρόμος που οδηγεί στο Νιρβάνα είναι γνωστός σαν «Αρύα Αστάνγκα Μάργκα» (Ευγενής Οκταπλή Ατραπός) και περιλαμβάνει:

Σαμυάκ ντρίστι (ορθή αντίληψη),

Σαμυάκ σανκάλπα (ορθή απόφαση),

Σαμυάκ βακ (ορθή ομιλία),

Σαμυάκ καρμάντα (ορθή συμπεριφορά),

Σαμυάκ ατζίβα (ορθή ζωή),

Σαμυάκ βινυάμα (ορθή προσπάθεια),

Σαμυάκ σμρίτι (ορθή σκέψη),

Σαμυάκ Σαμάντι (ορθός διαλογισμός, τέλεια συγκέντρωση της συνείδησης).

Ειδικότερα η Ατραπός που οδηγεί στο Νιρβάνα, στην Πραγματικότητα, έχει Τρία Στάδια.

Το Πρώτο Στάδιο ονομάζεται Πράτζνα (Γνώση) και περιλαμβάνει την Ορθή Αντίληψη και την Ορθή Διάθεση. Με την είσοδο στο Σάνγκα (Βουδιστική Αδελφότητα) ήδη ο άνθρωπος έχει κάνει ένα βήμα πέρα από τον κόσμο: απαρνιέται όλα τα υλικά πράγματα για να βαδίσει προς το Νιρβάνα. Αυτή η απάρνηση δεν είναι μια τυπική, εξωτερική, αποχή: είναι εσωτερική αποκόλληση, σβήσιμο κάθε ενδιαφέροντος για τα υλικά πράγματα. Αυτό είναι το Στάδιο της καταστροφής των υλικών ντάρμα (ρούπα): υπονοείται εδώ η καταστροφή της προσκόλλησης στα υλικά ντάρμα, η εξουδετέρωσή τους (τα υλικά ντάρμα θα εξακολουθούν να υφίστανται μέχρις ότου εκλείψουν οι αιτίες που τα προκάλεσαν, μέχρι δηλαδή τον θάνατο του υλικού σώματος). Αυτό είναι ένα Προκαταρκτικό Στάδιο και δεν είναι ακόμα η Κύρια Άσκηση.

Το Δεύτερο Στάδιο ονομάζεται Σίλα (Ηθικότητα) και περιλαμβάνει την Ορθή Ομιλία, την Ορθή Συμπεριφορά, την Ορθή Ζωή. Πριν ο βουδιστής μπορέσει να μπει πραγματικά στην Ατραπό χρειάζεται να περάσει από ένα Στάδιο Εσωτερικής Τελειοποίησης, να απαλαχτεί από τα διάφορα πάθη που αποτελούν εμπόδια στην Ατραπό. Πρέπει να ακήσει αυτό που ονομάζεται Πάνκα Σίλα (Πενταπλή Πειθαρχία) που συγκροτείται από πέντε απαγορεύσεις: να μην σκοτώνεις, να μην κλέβεις, να μην έρχεσαι σε σεξουαλική επαφή με άλλο πρόσωπο, να μην ψεύδεσαι, να μην πίνεις οινόπνευμα. Αυτές είναι οι κυριότερες απαγορεύσεις αλλά υπονοείται ότι πρέπει να εξαλειφθούν όλα τα πάθη. Αυτή η κάθαρση από τα πάθη δεν πρέπει να είναι απλή, εξωτερική, αποχή αλλά εσωτερική στάση. Αυτό είναι το Στάδιο της καταστροφής των μορφικών ντάρμα (βεντάνα): υπονοείται εδώ η καταστροφή της προσκόλλησης στα μορφικά ντάρμα, η εξουδετέρωσή τους (ο βουδιστής αισθάνεται τα πάντα αλλά δεν δεσμεύεται πιά).

Το Τρίτο Στάδιο ονομάζεται Σαμάντι (Θεωρία) και περιλαμβάνει την Ορθή Προσπάθεια, την Ορθή Σκέψη, την Ορθή Συγκέντρωση (Σαμάντι). Η Πραγματική Πορεία Προς το Νιρβάνα αρχίζει με την Είσοδο στο Τρίτο Στάδιο. Αυτό είναι το Στάδιο της καταστροφής των ντάρμα χωρίς μορφή (σάμτζνα, σαμσκάρα, βιτζνάνα): υπονοείται εδώ η καταστροφή της προσκόλλησης σε αυτά τα ντάρμα, η εξουδετέρωσή τους. Η Πραγματοποίηση εδώ δεν πρέπει να υπονοείται σαν πνευματική εξέλιξη αλλά σαν προοδευτική καταστροφή του γίγνεσθαι.

Η Ορθή Προσπάθεια αντιστοιχεί στην Βίωση της Πρώτης Ευγενούς Αλήθειας (αντίληψη του γίγνεσθαι, της οδύνης), στην καταστροφή της εξωτερικής δραστηριότητας της νοητικότητας κι έχει τέσσερις βαθμίδες, τρεις βαθμίδες που αντιστοιχούν στην καταστροφή της εξωτερικής δραστηριότητας των σάμτζνα, σαμσκάρα, βιτζνάνα και μία τέταρτη βαθμίδα που αποτελεί την συγκομιδή της όλης προσπάθειας και σηματοδοτεί το πέρασμα στην ανώτερη κατάσταση.

Η Ορθή Σκέψη αντιστοιχεί στην Βίωση της Δεύτερης Ευγενούς Αλήθειας (συνειδητοποίηση του αιτίου του γίγνεσθαι), στην καταστροφή της εσωτερικής δραστηριότητας της νοητικότητας κι έχει τέσσερις βαθμίδες που αντιστοιχούν στην καταστροφή της εσωτερικής δραστηριότητας των σάμτζνα, σαμσκάρα, βιτζνάνα και την συγκομιδή της όλης προσπάθειας που σηματοδοτεί το πέρασμα στην ανώτερη κατάσταση. Ο τεχνικός όρος που χρησιμοποιείται στην Βουδιστική Διδασκαλία για την Άσκηση σε αυτό το στάδιο είναι «Ρούπα Ντυάνα». Ο όρος μεταφράζεται σαν Διαλογισμός, όμως η λέξη δεν είναι ακριβώς η αντίστοιχη και χρειάζεται διευκρινήσεις. Ρούπα Ντυάνα λοιπόν σημαίνει για τους βουδιστές καταστροφή της εσωτερικής δραστηριότητας της νοητικότητας. Υπάρχουν Τρεις Βαθμίδες Ρούπα Ντυάνα και μαζί με την Βαθμίδα Πραγμάτωσης αποτελούν τις Τέσσερις Βαθμίδες της Πραγματοποίησης σε αυτό το στάδιο.

Αναλυτικά τα τέσσερα Ρούπα Ντυάνα:

1) Εξάλειψη του σάμτζνα, της αντίληψης του εξωτερικού κόσμου.

2) Εξάλειψη του σαμσκάρα, της διανόησης που έχει αντικείμενο τα εξωτερικά φαινόμενα.

3) Εξάλειψη της βιτζνάνα, της συνείδησης, της ατομικής ύπαρξης, του εγώ που είναι περιορισμένο στο χώρο, στο σώμα.

4) Όταν εξαλειφθεί το βιτζνάνα φτάνουμε σε μία κατάσταση όπου η συνείδηση ξεπερνά τα όρια του χώρου (του σώματος) κι επεκτείνεται στο άπειρο, σε όλο τον χώρο.

Η Ορθή Συγκέντρωση αντιστοιχεί στην Βίωση της Τρίτης Ευγενούς Αλήθειας (εξάλειψη του γίγνεσθαι), στην καταστροφή της ανώτερης δραστηριότητας της νοητικότητας κι έχει τέσσερις βαθμίδες που αντιστοιχούν στην καταστροφή της ανώτερης δραστηριότητας των σάμτζνα, σαμσκάρα, βιτζνάνα και την συγκομιδή της όλης προσπάθειας που σηματοδοτεί το πέρασμα στην ανώτερη κατάσταση. Ο τεχνικός όρος που χρησιμοποιείται στην Βουδιστική Διδασκαλία για την Άσκηση σε αυτό το στάδιο είναι «Αρούπα Ντυάνα» ή Σαμαπάττι (επιτεύγματα) - διαλογισμοί χωρίς μορφή. Αρούπα Ντυάνα ή Σαμαπάττι σημαίνει την καταστροφή της ανώτερης δραστηριότητας της νοητικότητας. Υπάρχουν Τρεις Βαθμίδες Αρούπα Ντυάνα ή Σαμαπάττι και μαζί με την Βαθμίδα Πραγμάτωσης αποτελούν τις Τέσσερις Βαθμίδες της Πραγματοποίησης σε αυτό το στάδιο.

Αναλυτικά τα τέσσερα Αρούπα Ντυάνα ή Σαμαπάττι:

1) Ακάσα-νάντι-αγιάτανα (Περιοχή του απείρου διαστήματος, περιοχή όπου η συνείδηση υπάρχει στο απέραντο διάστημα). Η συνείδηση (αν και εντοπίζει τον εαυτό της, σαν ένα κέντρο, σε ένα χώρο) επεκτείνεται σε όλο τον χώρο, είναι ένα ευρύτερο, ανώτερο εγώ. (Υπάρχει διάκριση ανάμεσα στην συνείδηση και το περιβάλλον, ανάμεσα στο υποκείμενο και το αντικείμενο). Αυτή η αντίληψη ενός κέντρου που σχετίζεται με την εσωτερική λειτουργία του σάμτζνα πρέπει να ξεπερασθεί.

2) Βιτζνάνα-νάντι-αγιάτανα (Περιοχή της άπειρης συνείδησης, περιοχή όπου η συνείδηση υπάρχει στην άπειρη κατάσταση της συνείδησης). Η συνείδηση απορρίπτει την αντίληψη ενός κέντρου, μπορεί να βρίσκεται οπουδήποτε, σε όλο τον χώρο - έτσι δημιουργείται η αντίληψη ότι η συνείδηση είναι άπειρη. (Δεν υπάρχει πιά διάκριση ανάμεσα στην συνείδηση και το περιβάλλον, ανάμεσα στο υποκείμενο και το αντικείμενο). Η επίτευξη αυτή σχετίζεται με το ξεπέρασμα της εσωτερικής λειτουργίας του σαμσκάρα.

3) Ακιντσάνι-αγιάτανα (Περιοχή ανυπαρξίας, περιοχή όπου η συνείδηση υπάρχει μέσα στην ανυπαρξία του οτιδήποτε). Η συνείδηση δεν μπορεί να αποδώσει στην ύπαρξή της κανένα ιδίωμα. Η συνείδηση αντιλαμβάνεται ότι η ύπαρξή της είναι κενή. Η ύπαρξη είναι «ανυπαρξία», από την σχετική πλευρά. Η επίτευξη αυτή σχετίζεται με το ξεπέρασμα της εσωτερικής λειτουργίας του βιτζνάνα.

4) Νάϊβασάμτζνα-Σάμτζνι-αγιάτανα (Περιοχή της ούτε αντίληψης, ούτε της μη-αντίληψης, περιοχή όπου δεν υπάρχει ούτε αντίληψη, ούτε μη αντίληψη). Με το ξεπέρασμα της εσωτερικής λειτουργίας της βιτζνάνα, φτάνουμε σε μία κατάσταση όπου απουσιάζει οποιαδήποτε διαδικασία ύπαρξης. Αυτό είναι το Νιρβάνα

Στην πραγματικότητα η επίτευξη του τέταρτου σαμαπάττι αντιστοιχεί σε μία Κατάσταση πέραν της σχετικής ύπαρξης, είναι το Ασαμσκρίτα.

Βέβαια, στο Βουδιστικό Ντυάνα χρησιμοποιείται η Ασάνα, η Στάση του Διαλογισμού και άλλα εξωτερικά στοιχεία αλλά η Ουσία του Ντυάνα συνίσταται στην «εσωτερική μεταμόρφωση» κι αυτό είναι που ενδιαφέρει εδώ. Εξ’ άλλου το Ντυάνα δεν είναι κάτι που μπορεί να μπει στον χρόνο. Όταν εισερχόμαστε στην Ατραπό, ασκούμε Ντυάνα όλες τις ώρες, ό,τι κι αν κάνουμε κι όχι μόνο τις ώρες που καθόμαστε σε Ασάνα: το Ντυάνα είναι συνεχές. Με αυτή την έννοια πρέπει να νοείται. Γιατί όπως ήδη είπαμε η Ουσία του Ντυάνα είναι η Βίωση των Ευγενών Αληθειών κι όταν βιώνουμε κάτι το βιώνουμε συνεχώς κι όχι ορισμένες ώρες: Έτσι όλος ο χρόνος είναι Ντυάνα και δεν μπορούμε να χωρίσουμε τον χρόνο σε ώρες Ντυάνα και ώρες που δεν ασκούμε Ντυάνα.

Η Συγκομιδή του καρπού της όλης προσπάθειας είναι το Νιρβάνα. Πρέπει να σημειώσουμε ότι όταν μιλάμε για Πραγματοποίηση των Τριών Αληθειών, δεν εννοούμε καθόλου την διανοητική σύλληψη αυτών των Αληθειών αλλά την Πραγματοποίηση αυτών που υπονοούν οι λέξεις, στην ουσία την «υπέρβαση του γίγνεσθαι»: πρόκειται για βίωμα).

Η υπερβατική εξέλιξη του όντος

Ο άνθρωπος που Πραγματοποίησε το Πρώτο Σαμαπάττι βρίσκεται στην Πρώτη Βαθμίδα της Ατραπού των Ευγενών (Αρύα Μάργκα): στην Βαθμίδα του Σροτοπάνα (αυτού που «έχει εισέλθει στο ρεύμα» για να περάσει στην άλλη όχθη, στο Νιρβάνα).

Ο άνθρωπος που Πραγματοποίησε το Δεύτερο Σαμαπάττι βρίσκεται στην Δεύτερη Βαθμίδα της Ατραπού των Ευγενών: στην Βαθμίδα του Σάκριταγκαμίν (αυτού που θα επιστρέψει μόνο μια φορά ακόμα στο Κάμαβακάρα).

Ο άνθρωπος που Πραγματοποίησε το Τρίτο Σαμαπάττι βρίσκεται στην Τρίτη Βαθμίδα της Ατραπού των Ευγενών: στην Βαθμίδα του Αναγκαμίν (αυτού που δεν επιστρέφει, που ζει την τελευταία του ενσάρκωση στο Κάμαβακάρα και δεν είναι υποχρεωμένος να επιστρέψει στο Κάμαβακάρα).

Αυτός που πέτυχε να πραγματοποιήσει το Τέταρτο Σαμαπάττι, το Νιρβάνα (Μπόντι), να φτάσει στην Βαθμίδα του Αρχάτ, είναι τελείως ελεύθερος από τον κύκλο της γέννησης και του θανάτου μέσα στο Κάμαβακάρα.. Για έναν τέτοιο άνθρωπο (έναν Βούδα) ανοίγεται η προοπτική μιάς ανώτερης εξέλιξης στους αόρατους κόσμους. Όμως μπορεί να απαρνηθεί αυτή την ανώτερη εξέλιξη και θεληματικά να συνεχίσει να ενσαρκώνεται μέσα στο Κάμαβακάρα, τελείως ελεύθερος. Αυτός ο δεύτερος δρόμος είναι ο δρόμος του Μπόντισάττβα, εκείνου που αρνείται την ανώτερη εξέλιξη και παραμένει μέσα στο Κάμαβακάρα για να βοηθήσει τα πλάσματα του Κάμαβακάρα. Πρέπει να σημειώσουμε ότι αυτό που κινεί ένα τέτοιο ελεύθερο ον δεν είναι απλή επιθυμία ή συμπόνια. Ένα τέτοιο ον έχει πραγματοποιήσει την ελευθερία και μέσα από αυτή την καινούργια αντίληψη της Πραγματικότητας που πραγματοποίησε κινείται σε ό,τι κάνει. Δεν μπορεί επομένως να κριθεί με τα μέτρα του κοινού ανθρώπου.

Εκείνος που συνεχίζει την εξέλιξή του σε ανώτερους κόσμους μεταβαίνει στο Ρούπαβακάρα. Τα όντα του Ρούπαβακάρα (αιθέριες υπάρξεις) εξελίσσονται με ένα τρόπο ανάλογο με εκείνον του Κάμαβακάρα. Αυτός που εξελίσσεται στην Ατραπό περνά κι εδώ Τέσσερις Βαθμίδες Πραγματοποίησης κι απελευθερώνεται κι από το Ρούπαβακάρα. Μεταβαίνει στο Αρούπαβακάρα.

Κι εδώ τα όντα (νοητικές οντότητες) εξελίσσονται με ένα τρόπο ανάλογο με εκείνον των δύο κατώτερων κόσμων. Εκείνος που εξελίσσεται στην Ατραπό περνά κι εδώ Τέσσερις Βαθμίδες Πραγματοποίησης κι απελευθερώνεται κι από το Αρούπαβακάρα και βυθίζεται μέσα στο «Ύστατο Νιρβάνα» «Αυτός» που πραγματοποίησε το Τελικό Νιρβάνα δεν είναι πιά μια οντότητα αλλά το Ίδιο το Απόλυτο που αφομοιώνει μέσα στο Μπόντι το Ίδιο το Απόλυτο και την Αυταπάτη, τελείως Ελεύθερο, Αδέσμευτο.

Όμως το να μιλάμε για ανώτερους κόσμους είναι ήδη χωρίς νόημα: Πρέπει να πραγματοποιήσουμε την Αλήθεια στο Κάμαβακάρα. Αυτό είναι που ενδιαφέρει. Η ανώτερη προοπτική είναι έξω από τις δυνάμεις του κοινού ανθρώπου. Γι’ αυτό άλλωστε αποφεύγεται συνήθως κάθε αναφορά σε ανώτερους κόσμους αφού είναι έξω από την προοπτική εξέλιξης του κοινού ανθρώπου.

Νιρβάνα

Σύμφωνα με την «Διδασκαλία του Βουδισμού» Υπάρχει Μία Ενιαία Υποκρυπτόμενη Θεμελιώδης Πραγματικότητα που «αποκαλύπτεται» όταν εξαντλείται το «γίγνεσθαι». Εκδηλώνεται σαν Υπέρτατη Πραγματικότητα, σαν Υπέρτατη Αλήθεια, πιο αληθινή από το άμεσα υπαρκτό που αν και πραγματικό είναι παροδικό και οδυνηρό.

Η Πραγματική Φύση Αυτής της Πραγματικότητας Είναι η Κενότητα. Η Κενότητα δεν προσδιορίζεται (κι έτσι «φαίνεται» σαν να μην υπάρχει). Ό,τι εμφανίζεται (προσδιορίσιμο, υπαρκτό, αντικειμενικό) όταν αναλυθεί στους προσδιορισμούς του δεν μπορεί τελικά να «συγκρατήσει» την αντίληψη, δεν είναι παρά ένα φαινόμενο.

Σε τελευταία ανάλυση υπάρχει μόνο Μία Πραγματικότητα. Αυτή η Πραγματικότητα Αιώνια, Αναλλοίωτη στην Φύση Της, Απροσδιόριστη στην Ουσία Της, Κενότητα, είναι η Μόνη Πραγματικότητα. Ό,τι εμφανίζεται είναι ενέργειες, διαδικασίες, φαινόμενα που πηγάζουν αυθόρμητα από το τίποτα και πάλι εξαφανίζονται μέσα στο τίποτα.

Η Μία και Μοναδική Πραγματικότητα είναι Καθαρό Μπόντι. Δεν γεννιέται, δεν χάνεται, δεν πραγματοποιείται. Είναι η Φύση του παντός και των πάντων. Το Μπόντι είναι η Μία και Μόνη Πραγματικότητα. Δεν υπάρχει καμία διαφορά ανάμεσα στην ηρεμία και την δραστηριότητα. Όλες οι δραστηριότητες, τα φαινόμενα που αναδύονται και εξαφανίζονται εντελώς φυσικά δεν αλλοιώνουν την Φύση του Μπόντι.

Monday, 29 December, 2025

4. The Sacred Journey: Viveka and the Illuminated Path

(Viveka Chudamani 16-20)

The Threshold of Awakening

In the vast cathedral of existence, where stars write their silent hymns across the fabric of eternity, there walks a seeker—one who has begun to sense the trembling veil between what appears and what truly is. This pilgrim of consciousness does not stumble upon the path by accident, nor does it reveal itself to those still intoxicated by the world's endless dance of shadows. The journey toward liberation begins not with a step, but with a quality of seeing—a sacred discernment that awakens like dawn breaking over mountains that have known only night.

The ancient wisdom speaks of such a traveler, one who arrives at the gate prepared not by mere learning, but by a transformation of the very substance of understanding itself. This is not the scholar who has memorized the maps of heaven, but the one who has tasted the wind that blows from those distant peaks. Intelligence here is not the accumulation of facts like stones in a sack, but a living flame that illuminates the pathways of truth and casts the sharp shadows of falsehood into relief.

There exists a peculiar alchemy in the soul prepared for this journey—a fusion of intellect refined by questioning and heart softened by longing. The scriptures, those ancient vessels carrying the distilled nectar of realized beings, find in such a person not merely a reader but a resonating chamber. When truth is spoken into this prepared vessel, it echoes with recognition, as though the soul were remembering something it had always known but had forgotten in the great dream of separation.

The Sacred Art of Discrimination

In the marketplace of existence, where ten thousand things clamor for attention, each proclaiming its reality, its necessity, its eternal nature, the awakening soul begins to practice the most fundamental of mystical arts: discrimination—viveka, the sword of wisdom that cleaves reality from illusion with the precision of starlight cutting through darkness.

Imagine, if you will, a vast ocean upon whose surface dance endless waves—rising, falling, merging, dissolving. To the ordinary eye, each wave appears as a separate entity, born, living its brief moment of apparent existence, and dying into nothingness. Yet to the awakened vision, there is seen only water—one substance, one reality, playing infinite games with itself. The waves are not other than the ocean; they are temporary expressions, fleeting gestures of the eternal depth.

So too with all that appears before the senses. The world spreads itself like a magnificent tapestry, each thread seeming to possess independent existence—this body, that mountain, this joy, that sorrow, this birth, that death. Yet the discriminating awareness begins to perceive the single thread from which all threads are woven, the one light refracting through countless prisms of form, the eternal Brahman playing hide-and-seek with itself in the garden of manifestation.

This discrimination is not cold analysis, not the sterile dissection performed by intellect upon the corpse of wonder. Rather, it is living insight—a seeing that transforms even as it perceives. As fire distinguishes itself from the wood it consumes while remaining inseparable from the act of burning, so does viveka distinguish the Real from the appearances without denying the mystery of their relationship.

The Real—Brahman, the Absolute, that which cannot be named yet must be named, that which is beyond all qualities yet is the source of all qualities—stands eternal, unchanging, like the screen upon which all movies play but which is touched by none of the dramas enacted upon it. The unreal—the vast procession of forms, the pageantry of becoming, the endless metamorphosis of what was into what will be—moves like music through time, beautiful, compelling, but ultimately as insubstantial as the notes of a flute song vanishing into silence.

The Great Renunciation

From the heart that has glimpsed this distinction—fragile as morning mist, yet unshakeable as mountains once truly seen—there arises naturally a turning away, not born of rejection but of recognition. This is the second flowering of the prepared soul: vairagya, the sacred indifference to the fruits that dangle from the tree of action, those promises of pleasure and pain, gain and loss, that keep the wheel of becoming spinning endlessly.

Picture the child who, discovering that the monsters in the nightmare were only shadows cast by familiar furniture, no longer trembles at darkness. There is no violence in this turning away, no bitter renunciation, no clenched-teeth denial. Rather, it is as natural as the flower turning toward the sun, away not because the shadows are evil but because the light is irresistible.

The seeker who has tasted even one drop of the Real finds that the flavors of the world—which once seemed the only nourishment—now taste like dust and ashes on the tongue. Not because they have changed, but because the palate has been refined, educated by a superior sweetness. The promises of heaven and earth, those glittering rewards offered for good deeds and right actions, these begin to seem like trinkets offered to one who has discovered a treasure that no vault can contain.

This aversion—if we dare call it that—extends its roots into both the seen and the unseen worlds. The pleasures of the body, those electric moments of sensation that convince consciousness of its bondage to flesh, lose their commanding power. But even more subtle, even more complete, is the turning away from the subtle fruits—the heavens promised beyond death, the gardens of paradise, the golden worlds of the gods. For even these, magnificent as they may be, are still within the dream, still subject to time's dissolution, still not That which the deepest hunger craves.

The Six Jewels of Inner Attainment

As a garden requires not only seed but proper soil, so does the path to liberation require the cultivation of specific qualities—six jewels that adorn the prepared heart, six doors through which the Divine may enter the house of consciousness.

First among these shines “shama”, the great calm, the stilling of the mind's ceaseless motion. Imagine the surface of a mountain lake at dawn, before the wind has awakened, before a single stone has broken its mirror-surface. In such stillness, the sky above is perfectly reflected—stars, moon, the vast emptiness that contains all things. But let the wind blow, let even a pebble fall, and the reflection shatters into ten thousand dancing fragments. So too, the mind that has not achieved calmness cannot reflect the truth of Brahman. Every thought, every desire, every fear creates ripples that distort the Divine reflection into unrecognizable shards.

Then comes “dama”, the governance of the senses—those five gates through which the world pours its endless stream of information, temptation, and distraction. The senses are not enemies to be destroyed but wild horses to be trained, powerful servants when guided by discrimination, tyrant masters when allowed to rule unchecked. The awakened soul does not blind itself or stop its ears, but rather watches the gates with alert awareness, allowing passage to what serves the highest purpose, denying entrance to what would disturb the sacred calm.

“Uparati”, the withdrawal, follows naturally—not a violent turning away but a gentle stepping back, as one steps back from a painting to see its full composition. The soul that has tasted silence finds the world's noise less compelling, not through hatred but through the recognition that constant engagement with the surface of things prevents depth of seeing. There is a holy retirement that is not escape but strategic positioning—the archer who steps back to aim more truly at the target.

“Titiksha”, endurance, patience, the capacity to remain undisturbed by the inevitable alternations of experience—heat and cold, praise and blame, pleasure and pain. This is not the grim endurance of the stoic, teeth clenched against suffering, but something more profound: the recognition that all pairs of opposites arise from and dissolve back into a unity that is untouched by their fluctuations. The patient soul does not resist the waves but recognizes itself as the ocean.

“Shraddha”, faith, that mysterious quality that is neither blind belief nor mere intellectual acceptance, but a kind of intuitive knowing that precedes proof. It is the seed's faith in the spring it has never seen, the bird's trust in the air that holds its wings. This faith is not opposed to reason but transcends it—a direct apprehension of truth that logic may later confirm but can never originate.

Finally, “samadhana”, the one-pointed focus, the gathering of all the scattered rays of attention into a single beam of consciousness that can penetrate to the heart of reality. The mind ordinarily scatters itself across ten thousand objects, like water spilling across flat ground, losing its power in dispersion. But gathered into one channel, directed toward one supreme truth, it becomes a force that can wear through mountains of ignorance, that can illuminate the darkest mysteries.

The Consuming Fire of Liberation

From the prepared ground of these qualities, watered by discrimination and renunciation, there arises the supreme flower: “mumukshutva”, the yearning for liberation—not as one desire among many, but as the desire that consumes all other desires, the thirst that makes all other thirsts seem like pale shadows of longing.

This is not the casual wish for improvement, not the hope for a better tomorrow or a more comfortable existence. It is a fire that has begun to burn in the very marrow of being—a recognition that nothing less than complete freedom, absolute reality, total union with the Divine ground will satisfy the soul's deepest hunger. It is the cry of the imprisoned bird that has glimpsed the sky through the bars, the ache of the exile who remembers home, the agony and ecstasy of the lover separated from the Beloved.

Every mystic who has ever walked the earth has known this fire. It burns away sleep, it makes food taste like dust, it renders ordinary life a transparent veil through which eternity blazes. Yet it is not a destructive fire—it is the sacred flame that purifies gold, burning away dross to reveal the pure metal beneath. It consumes the false to reveal the true, destroys the prison to liberate the prisoner.

This yearning cannot be manufactured by will, cannot be worked up by spiritual ambition. It arises spontaneously when the soul has matured through countless experiences, when it has tasted enough of the world's offerings to know that they do not and cannot satisfy, when discrimination has done its work thoroughly enough that the distinction between the Real and the unreal has become not just an intellectual position but a visceral knowing.

The Convergence of the Four Rivers

These four great qualifications—discrimination, dispassion, the six-fold wealth of inner attainment, and the yearning for liberation—are not separate paths but four rivers flowing from different mountains that meet in the valley of readiness, creating a confluence of spiritual power sufficient to carry the soul across the ocean of becoming to the shore of Being itself.

They support and strengthen one another in a sacred ecology of awakening. Discrimination deepens dispassion, for how can one cling to what one has seen to be unreal? Dispassion clarifies discrimination, for the mind freed from desire sees more clearly. The inner qualities create the stable vessel in which both discrimination and dispassion can mature without being overwhelmed by the world's turbulence. And the yearning for liberation provides the driving force, the irresistible momentum that carries the seeker through all obstacles, all doubts, all the wilderness regions of the spiritual journey.

Without these qualifications, the highest teachings fall on unprepared ground like seeds scattered on rock—they may lie on the surface, they may even be memorized and repeated, but they cannot take root, cannot transform, cannot bear the fruit of realization. But in the prepared soul, even a single word of truth can detonate like lightning, can illumine in one flash what centuries of study might not reveal.

The Mystery Beyond Qualifications

Yet there remains a final paradox, a mystery at the heart of this teaching that the intellect can touch but never grasp. These qualifications, necessary as they are, are ultimately not the cause of liberation but its preparation—the clearing of the ground, not the planting of the crop. For liberation is not something achieved, not something acquired from outside, not a state earned by qualification or deserved by virtue.

The truth is that what the seeker seeks, he already is. The Atman, the Self, the indwelling Divinity is not distant, not separate, not waiting at the end of the path. It is the very awareness that reads these words, the consciousness that feels the yearning, the being that undertakes the journey. The great joke, the cosmic play, is that the seeker and the sought are one—have always been one, can never be anything but one.

The qualifications, then, are not the means to become what we are not, but to remove the obscurations that prevent the recognition of what we have always been. They are the process by which the eye of the soul clears itself of the dust of ignorance, the cataracts of delusion, until it can finally see its own nature—luminous, eternal, free, one with the Absolute that has no second.

The Silence That Speaks

In the end, all words must fall silent before the Reality they attempt to describe. The finger pointing at the moon is not the moon; the map is not the territory; the teaching is not the Truth. Yet in that silence, paradoxically, the real teaching occurs—not as information transmitted from one mind to another, but as recognition awakening in the depths of being.

The qualified seeker, standing at the threshold with discrimination as vision, dispassion as freedom, the inner attainments as foundation, and yearning as the wind in the sails, finds that the final step is no step at all. There is nowhere to go, nothing to achieve, no one to become. There is only the recognition—sudden or gradual, gentle or shattering—that the kingdom of heaven was always within, that Brahman was never absent, that the separation was only apparent, a dream from which awakening is not an achievement but a simple opening of eyes that were never truly closed.

And in that recognition, which is also remembrance, which is also homecoming, the path reveals itself to have been pathless, the journey to have covered no distance, the seeker to have always been that which was sought. The universe, in all its terrible beauty and tragic glory, is seen as the play of consciousness with itself—not denied, not denigrated, but understood finally as the Divine dance, the eternal celebration of Being delighting in its own existence.

The qualified seeker becomes the realized sage, and even that distinction dissolves in the light of the non-dual awareness that recognizes itself in every eye that sees, every heart that beats, every star that burns in the infinite darkness of space. Liberation is not escape from the world but seeing the world as it truly is—not separate from the Divine, but the very body of the Beloved, the visible face of the Invisible, the temporal expression of the Eternal.

The Invitation

This teaching, ancient as the mountains and fresh as morning dew, extends its invitation across time to every soul ready to hear it. The qualifications are not barriers erected to exclude, but descriptions of the natural unfoldment of consciousness as it turns from the periphery to the center, from the shadows to the light, from the dream to the awakening.

May all beings develop discrimination, may dispassion flower naturally from that seeing, may the inner qualities strengthen and mature, and may the fire of liberation consume all that is false, revealing the eternal truth that shines at the heart of all existence—One without a second, Being-Consciousness-Bliss, the Absolute in which all paths end and from which all paths begin, forever beyond yet never absent, the eternal Home to which all journeys return.

…

Το Ιερό Ταξίδι: Η Βιβέκα και ο Φωτισμένος Δρόμος

Το Κατώφλι της Αφύπνισης

Στον απέραντο καθεδρικό ναό της ύπαρξης, όπου τα αστέρια γράφουν τους σιωπηλούς ύμνους τους πάνω στο ύφασμα της αιωνιότητας, βαδίζει ένας αναζητητής — κάποιος που έχει αρχίσει να αισθάνεται το τρέμουλο του πέπλου ανάμεσα σε αυτό που φαίνεται και σε αυτό που πραγματικά είναι. Αυτός ο προσκυνητής της συνείδησης δεν σκοντάφτει τυχαία στον δρόμο, ούτε αυτός αποκαλύπτεται σε όσους είναι ακόμα μεθυσμένοι από τον ατελείωτο χορό των σκιών του κόσμου. Το ταξίδι προς την απελευθέρωση δεν ξεκινά με ένα βήμα, αλλά με μια ποιότητα όρασης — μια ιερή διάκριση που αφυπνίζεται σαν την αυγή που ξεσπά πάνω από βουνά που γνώριζαν μόνο νύχτα.

Η αρχαία σοφία μιλά για έναν τέτοιο ταξιδιώτη, που φτάνει στην πύλη προετοιμασμένος όχι από απλή μάθηση, αλλά από μια μεταμόρφωση της ίδιας της ουσίας της κατανόησης. Αυτός δεν είναι ο λόγιος που έχει απομνημονεύσει τους χάρτες του παραδείσου, αλλά εκείνος που έχει γευτεί τον άνεμο που πνέει από εκείνες τις μακρινές κορυφές. Η νοημοσύνη εδώ δεν είναι η συσσώρευση γεγονότων σαν πέτρες σε έναν σάκο, αλλά μια ζωντανή φλόγα που φωτίζει τα μονοπάτια της αλήθειας και ρίχνει τις απότομες σκιές του ψεύδους σε έντονη αντίθεση.

Υπάρχει μια ιδιαίτερη αλχημεία στην ψυχή που είναι προετοιμασμένη για αυτό το ταξίδι — μια σύντηξη νου εξευγενισμένου από την αμφισβήτηση και καρδιάς μαλακωμένης από την πόθο. Οι γραφές, αυτά τα αρχαία δοχεία που μεταφέρουν το αποσταγμένο νέκταρ των πραγματωμένων όντων, βρίσκουν σε έναν τέτοιο άνθρωπο όχι απλώς έναν αναγνώστη αλλά έναν θάλαμο αντήχησης. Όταν η αλήθεια μιλιέται σε αυτό το προετοιμασμένο δοχείο, αντηχεί με αναγνώριση, σαν η ψυχή να θυμάται κάτι που πάντα γνώριζε αλλά είχε ξεχάσει στο μεγάλο όνειρο του χωρισμού.

Η Ιερή Τέχνη της Διάκρισης

Στην αγορά της ύπαρξης, όπου δέκα χιλιάδες πράγματα διεκδικούν την προσοχή, το καθένα διακηρύσσοντας την πραγματικότητά του, την αναγκαιότητά του, την αιώνια φύση του, η αφυπνιζόμενη ψυχή αρχίζει να εξασκεί την πιο θεμελιώδη από τις μυστικές τέχνες: τη διάκριση — τη βιβέκα, το ξίφος της σοφίας που σχίζει την πραγματικότητα από την ψευδαίσθηση με την ακρίβεια του αστερόφωτος που κόβει το σκοτάδι.

Φανταστείτε, αν θέλετε, έναν απέραντο ωκεανό στην επιφάνεια του οποίου χορεύουν ατελείωτα κύματα — που υψώνονται, πέφτουν, συγχωνεύονται, διαλύονται. Στο συνηθισμένο μάτι, κάθε κύμα φαίνεται σαν ξεχωριστή οντότητα, που γεννιέται, ζει τη σύντομη στιγμή της φαινομενικής ύπαρξής της και πεθαίνει στο τίποτα. Ωστόσο, στην αφυπνισμένη όραση, βλέπεται μόνο νερό — μία ουσία, μία πραγματικότητα, που παίζει άπειρα παιχνίδια με τον εαυτό της. Τα κύματα δεν είναι άλλα από τον ωκεανό· είναι προσωρινές εκφράσεις, φευγαλέες χειρονομίες του αιώνιου βάθους.

Έτσι και με όλα όσα εμφανίζονται μπροστά στις αισθήσεις. Ο κόσμος απλώνεται σαν ένα μεγαλόπρεπο υφαντό, κάθε νήμα φαίνεται να έχει ανεξάρτητη ύπαρξη — αυτό το σώμα, εκείνο το βουνό, αυτή η χαρά, εκείνη η λύπη, αυτή η γέννηση, εκείνος ο θάνατος. Ωστόσο, η διακριτική συνείδηση αρχίζει να αντιλαμβάνεται το μοναδικό νήμα από το οποίο υφαίνονται όλα τα νήματα, το ένα φως που διαθλάται μέσα από αμέτρητα πρίσματα μορφής, το αιώνιο Μπράχμαν που παίζει κρυφτό με τον εαυτό του στον κήπο της εκδήλωσης.

Αυτή η διάκριση δεν είναι ψυχρή ανάλυση, ούτε η αποστειρωμένη ανατομή που εκτελεί ο νους πάνω στο πτώμα του θαύματος. Αντίθετα, είναι ζωντανή διορατικότητα — μια όραση που μεταμορφώνει ακόμα και καθώς αντιλαμβάνεται. Όπως η φωτιά διακρίνει τον εαυτό της από το ξύλο που καταναλώνει ενώ παραμένει αχώριστη από την πράξη της καύσης, έτσι και η βιβέκα διακρίνει το Πραγματικό από τις εμφανίσεις χωρίς να αρνείται το μυστήριο της σχέσης τους.

Το Πραγματικό — το Μπράχμαν, το Απόλυτο, αυτό που δεν μπορεί να ονομαστεί αλλά πρέπει να ονομαστεί, αυτό που είναι πέρα από όλες τις ιδιότητες αλλά είναι η πηγή όλων των ιδιοτήτων — στέκεται αιώνιο, αμετάβλητο, σαν την οθόνη πάνω στην οποία παίζονται όλες οι ταινίες αλλά που δεν αγγίζεται από κανένα από τα δράματα που ενεργούνται πάνω της. Το μη πραγματικό — η απέραντη παρέλαση των μορφών, η πομπή του γίγνεσθαι, η ατελείωτη μεταμόρφωση του τι ήταν σε τι θα είναι — κινείται σαν μουσική μέσα στον χρόνο, όμορφη, συναρπαστική, αλλά τελικά τόσο αδιάστατη όσο οι νότες ενός τραγουδιού φλάουτου που εξαφανίζονται στη σιωπή.

Η Μεγάλη Αποταγή

Από την καρδιά που έχει ρίξει μια ματιά σε αυτή τη διάκριση — εύθραυστη σαν πρωινή ομίχλη, αλλά ακλόνητη σαν βουνά μόλις πραγματικά ιδωθούν — αναδύεται φυσικά μια στροφή μακριά, όχι γεννημένη από απόρριψη αλλά από αναγνώριση. Αυτή είναι η δεύτερη ανθοφορία της προετοιμασμένης ψυχής: η βαϊράγκια, η ιερή αδιαφορία για τους καρπούς που κρέμονται από το δέντρο της δράσης, αυτές τις υποσχέσεις ηδονής και πόνου, κέρδους και απώλειας, που κρατούν τον τροχό του γίγνεσθαι να γυρίζει ατελείωτα.

Φανταστείτε το παιδί που, ανακαλύπτοντας ότι τα τέρατα στον εφιάλτη ήταν μόνο σκιές από γνωστά έπιπλα, δεν τρέμει πια το σκοτάδι. Δεν υπάρχει βία σε αυτή τη στροφή μακριά, καμία πικρή αποταγή, καμία άρνηση με σφιγμένα δόντια. Αντίθετα, είναι τόσο φυσική όσο το λουλούδι που στρέφεται προς τον ήλιο, μακριά όχι επειδή οι σκιές είναι κακές αλλά επειδή το φως είναι ακαταμάχητο.

Ο αναζητητής που έχει γευτεί έστω και μία σταγόνα του Πραγματικού βρίσκει ότι οι γεύσεις του κόσμου — που κάποτε φαίνονταν η μόνη τροφή — τώρα έχουν γεύση σκόνης και στάχτης στη γλώσσα. Όχι επειδή έχουν αλλάξει, αλλά επειδή ο ουρανίσκος έχει εξευγενιστεί, εκπαιδευτεί από μια ανώτερη γλυκύτητα. Οι υποσχέσεις ουρανού και γης, αυτές οι λαμπερές ανταμοιβές που προσφέρονται για καλές πράξεις και σωστές ενέργειες, αρχίζουν να φαίνονται σαν φθηνά κοσμήματα που προσφέρονται σε κάποιον που έχει ανακαλύψει έναν θησαυρό που καμία θυρίδα δεν μπορεί να χωρέσει.

Αυτή η αποστροφή — αν τολμάμε να την αποκαλέσουμε έτσι — επεκτείνει τις ρίζες της και στους ορατούς και στους αόρατους κόσμους. Οι ηδονές του σώματος, αυτές οι ηλεκτρικές στιγμές αίσθησης που πείθουν τη συνείδηση για τη δουλεία της στη σάρκα, χάνουν την επιτακτική τους δύναμη. Αλλά ακόμα πιο λεπτή, ακόμα πιο πλήρης, είναι η στροφή μακριά από τους λεπτούς καρπούς — τους παραδείσους που υπόσχονται πέρα από τον θάνατο, τους κήπους της παραδείσου, τους χρυσούς κόσμους των θεών. Γιατί ακόμα και αυτοί, όσο μεγαλοπρεπείς κι αν είναι, είναι ακόμα μέσα στο όνειρο, ακόμα υποκείμενοι στη διάλυση του χρόνου, ακόμα όχι Αυτό που η βαθύτερη πείνα λαχταρά.

Οι Έξι Πολύτιμοι Λίθοι της Εσωτερικής Κατάκτησης

Όπως ένας κήπος απαιτεί όχι μόνο σπόρο αλλά και κατάλληλο έδαφος, έτσι και ο δρόμος προς την απελευθέρωση απαιτεί την καλλιέργεια συγκεκριμένων ιδιοτήτων — έξι πολύτιμους λίθους που στολίζουν την προετοιμασμένη καρδιά, έξι πόρτες μέσα από τις οποίες το Θείο μπορεί να εισέλθει στο σπίτι της συνείδησης.

Πρώτος ανάμεσά τους λάμπει ο «shama», η μεγάλη ηρεμία, η στάση της ασταμάτητης κίνησης του νου. Φανταστείτε την επιφάνεια μιας ορεινής λίμνης την αυγή, πριν ξυπνήσει ο άνεμος, πριν πέσει μια πέτρα και σπάσει την καθρεφτική της επιφάνεια. Σε τέτοια νηνεμία, ο ουρανός πάνω αντανακλάται τέλεια — αστέρια, φεγγάρι, το απέραντο κενό που περιέχει όλα τα πράγματα. Αλλά ας φυσήξει ο άνεμος, ας πέσει έστω ένα βότσαλο, και η αντανάκλαση θρυμματίζεται σε δέκα χιλιάδες χορευτικά θραύσματα. Έτσι και ο νους που δεν έχει επιτύχει ηρεμία δεν μπορεί να αντανακλά την αλήθεια του Μπράχμαν. Κάθε σκέψη, κάθε επιθυμία, κάθε φόβος δημιουργεί κυματισμούς που παραμορφώνουν την Θεϊκή αντανάκλαση σε αγνώριστα κομμάτια.

Έπειτα έρχεται ο «dama», η διακυβέρνηση των αισθήσεων — αυτές τις πέντε πύλες μέσα από τις οποίες ο κόσμος χύνει το ατελείωτο ρεύμα πληροφοριών, πειρασμών και περισπασμών. Οι αισθήσεις δεν είναι εχθροί για να καταστραφούν αλλά άγρια άλογα για να εκπαιδευτούν, ισχυροί υπηρέτες όταν καθοδηγούνται από τη διάκριση, τύραννοι αφέντες όταν επιτρέπεται να κυβερνούν ανεξέλεγκτα. Η αφυπνισμένη ψυχή δεν τυφλώνει τον εαυτό της ούτε βουλώνει τα αυτιά της, αλλά μάλλον φυλάει τις πύλες με επαγρύπνηση, επιτρέποντας πέρασμα σε ό,τι εξυπηρετεί τον υψηλότερο σκοπό, αρνούμενη είσοδο σε ό,τι θα διαταράξει την ιερή ηρεμία.

Ο «uparati», η απόσυρση, ακολουθεί φυσικά — όχι μια βίαιη στροφή μακριά αλλά ένα απαλό βήμα πίσω, όπως κάποιος κάνει πίσω από έναν πίνακα για να δει ολόκληρη τη σύνθεσή του. Η ψυχή που έχει γευτεί τη σιωπή βρίσκει τον θόρυβο του κόσμου λιγότερο συναρπαστικό, όχι από μίσος αλλά από την αναγνώριση ότι η συνεχής ενασχόληση με την επιφάνεια των πραγμάτων εμποδίζει το βάθος της όρασης. Υπάρχει μια ιερή απομόνωση που δεν είναι απόδραση αλλά στρατηγική τοποθέτηση — ο τοξότης που κάνει πίσω για να στοχεύσει πιο αληθινά στον στόχο.

Ο «titiksha», η αντοχή, η υπομονή, η ικανότητα να παραμένει αδιατάραχτη από τις αναπόφευκτες εναλλαγές της εμπειρίας — ζέστη και κρύο, έπαινος και μομφή, ηδονή και πόνος. Αυτή δεν είναι η ζοφερή αντοχή του στωικού, με σφιγμένα δόντια ενάντια στον πόνο, αλλά κάτι πιο βαθύ: η αναγνώριση ότι όλα τα ζεύγη των αντιθέτων αναδύονται από και διαλύονται πίσω σε μια ενότητα που δεν αγγίζεται από τις διακυμάνσεις τους. Η υπομονετική ψυχή δεν αντιστέκεται στα κύματα αλλά αναγνωρίζει τον εαυτό της ως τον ωκεανό.

Ο «shraddha», η πίστη, αυτή η μυστηριώδης ιδιότητα που δεν είναι ούτε τυφλή πεποίθηση ούτε απλή διανοητική αποδοχή, αλλά ένα είδος διαισθητικής γνώσης που προηγείται της απόδειξης. Είναι η πίστη του σπόρου στην άνοιξη που δεν έχει δει ποτέ, η εμπιστοσύνη του πουλιού στον αέρα που κρατά τα φτερά του. Αυτή η πίστη δεν αντιτίθεται στη λογική αλλά την υπερβαίνει — μια άμεση αντίληψη της αλήθειας που η λογική μπορεί αργότερα να επιβεβαιώσει αλλά ποτέ να δημιουργήσει.

Τέλος, ο «samadhana», η μονότροπη εστίαση, η συγκέντρωση όλων των διασκορπισμένων ακτίνων της προσοχής σε μια μοναδική δέσμη συνείδησης που μπορεί να διεισδύσει στην καρδιά της πραγματικότητας. Ο νους συνήθως διασκορπίζεται σε δέκα χιλιάδες αντικείμενα, σαν νερό που χύνεται σε επίπεδο έδαφος, χάνοντας τη δύναμή του στη διασπορά. Αλλά συγκεντρωμένος σε ένα κανάλι, κατευθυνόμενος προς μια υπέρτατη αλήθεια, γίνεται μια δύναμη που μπορεί να φθείρει βουνά άγνοιας, που μπορεί να φωτίσει τα πιο σκοτεινά μυστικά.

Η Καταναλωτική Φωτιά της Απελευθέρωσης

Από το προετοιμασμένο έδαφος αυτών των ιδιοτήτων, ποτισμένο από τη διάκριση και την αποταγή, αναδύεται το υπέρτατο άνθος: η «mumukshutva», η λαχτάρα για απελευθέρωση — όχι ως μία επιθυμία ανάμεσα σε πολλές, αλλά ως η επιθυμία που καταναλώνει όλες τις άλλες επιθυμίες, η δίψα που κάνει όλες τις άλλες δίψες να φαίνονται σαν χλωμές σκιές πόθου.

Αυτή δεν είναι η περιστασιακή ευχή για βελτίωση, ούτε η ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο ή μια πιο άνετη ύπαρξη. Είναι μια φωτιά που έχει αρχίσει να καίει στο ίδιο το μεδούλι του είναι — μια αναγνώριση ότι τίποτα λιγότερο από πλήρη ελευθερία, απόλυτη πραγματικότητα, ολική ένωση με το Θεϊκό έδαφος δεν θα ικανοποιήσει την βαθύτερη πείνα της ψυχής. Είναι η κραυγή του φυλακισμένου πουλιού που έχει ρίξει μια ματιά στον ουρανό μέσα από τα κάγκελα, ο πόνος του εξόριστου που θυμάται το σπίτι, η αγωνία και η έκσταση του εραστή χωρισμένου από τον Αγαπημένο.

Κάθε μυστικός που έχει ποτέ βαδίσει στη γη έχει γνωρίσει αυτή τη φωτιά. Καίει τον ύπνο, κάνει το φαγητό να έχει γεύση σκόνης, μετατρέπει την συνηθισμένη ζωή σε ένα διαφανές πέπλο μέσα από το οποίο λάμπει η αιωνιότητα. Ωστόσο δεν είναι μια καταστροφική φωτιά — είναι η ιερή φλόγα που καθαρίζει τον χρυσό, καίγοντας τα απόβλητα για να αποκαλύψει το καθαρό μέταλλο από κάτω. Καταναλώνει το ψεύτικο για να αποκαλύψει το αληθινό, καταστρέφει τη φυλακή για να απελευθερώσει τον φυλακισμένο.

Αυτή η λαχτάρα δεν μπορεί να κατασκευαστεί με τη θέληση, δεν μπορεί να προκληθεί από πνευματική φιλοδοξία. Αναδύεται αυθόρμητα όταν η ψυχή έχει ωριμάσει μέσα από αμέτρητες εμπειρίες, όταν έχει γευτεί αρκετά από τις προσφορές του κόσμου για να ξέρει ότι δεν ικανοποιούν και δεν μπορούν να ικανοποιήσουν, όταν η διάκριση έχει κάνει το έργο της αρκετά σχολαστικά ώστε η διάκριση ανάμεσα στο Πραγματικό και το μη πραγματικό να έχει γίνει όχι απλώς μια διανοητική θέση αλλά μια σπλαχνική γνώση.

Η Σύγκλιση των Τεσσάρων Ποταμών

Αυτά τα τέσσερα μεγάλα προσόντα — η διάκριση, η απάθεια, ο εξαπλός πλούτος της εσωτερικής κατάκτησης και η λαχτάρα για απελευθέρωση — δεν είναι ξεχωριστοί δρόμοι αλλά τέσσερις ποταμοί που ρέουν από διαφορετικά βουνά και συναντιούνται στην κοιλάδα της ετοιμότητας, δημιουργώντας μια σύγκλιση πνευματικής δύναμης αρκετής για να μεταφέρει την ψυχή πέρα από τον ωκεανό του γίγνεσθαι στην ακτή του Είναι καθαυτού.

Υποστηρίζουν και ενισχύουν το ένα το άλλο σε μια ιερή οικολογία της αφύπνισης. Η διάκριση βαθαίνει την απάθεια, γιατί πώς μπορεί κάποιος να προσκολλάται σε αυτό που έχει δει ότι είναι μη πραγματικό; Η απάθεια καθαρίζει τη διάκριση, γιατί ο νους απελευθερωμένος από την επιθυμία βλέπει πιο καθαρά. Οι εσωτερικές ιδιότητες δημιουργούν το σταθερό δοχείο στο οποίο τόσο η διάκριση όσο και η απάθεια μπορούν να ωριμάσουν χωρίς να κατακλύζονται από την αναταραχή του κόσμου. Και η λαχτάρα για απελευθέρωση παρέχει την κινητήρια δύναμη, την ακαταμάχητη ορμή που μεταφέρει τον αναζητητή μέσα από όλα τα εμπόδια, όλες τις αμφιβολίες, όλες τις ερημιές της πνευματικής πορείας.

Χωρίς αυτά τα προσόντα, οι υψηλότερες διδασκαλίες πέφτουν σε απροετοίμαστο έδαφος σαν σπόροι σκορπισμένοι σε βράχο — μπορεί να μένουν στην επιφάνεια, μπορεί ακόμα να απομνημονεύονται και να επαναλαμβάνονται, αλλά δεν μπορούν να ριζώσουν, δεν μπορούν να μεταμορφώσουν, δεν μπορούν να καρποφορήσουν με τον καρπό της πραγμάτωσης. Αλλά στην προετοιμασμένη ψυχή, ακόμα και μία λέξη αλήθειας μπορεί να εκραγεί σαν αστραπή, να φωτίσει σε μία λάμψη αυτό που αιώνες μελέτης μπορεί να μην αποκάλυπταν.

Το Μυστήριο Πέρα από τα Προσόντα

Ωστόσο, παραμένει ένα τελικό παράδοξο, ένα μυστήριο στην καρδιά αυτής της διδασκαλίας που ο νους μπορεί να αγγίξει αλλά ποτέ να καταλάβει. Αυτά τα προσόντα, όσο απαραίτητα κι αν είναι, τελικά δεν είναι η αιτία της απελευθέρωσης αλλά η προετοιμασία της — το καθάρισμα του εδάφους, όχι η φύτευση της σοδειάς. Γιατί η απελευθέρωση δεν είναι κάτι που επιτυγχάνεται, κάτι που αποκτάται από έξω, μια κατάσταση που κερδίζεται με προσόντα ή εκτιμάται με αρετή.

Η αλήθεια είναι ότι αυτό που αναζητά ο αναζητητής, ήδη είναι. Ο Άτμαν, ο Εαυτός, η ενοικούσα Θεότητα δεν είναι μακρινή, δεν είναι χωριστή, δεν περιμένει στο τέλος του δρόμου. Είναι η ίδια η συνείδηση που διαβάζει αυτές τις λέξεις, η συνείδηση που αισθάνεται την λαχτάρα, το είναι που αναλαμβάνει το ταξίδι. Το μεγάλο αστείο, το κοσμικό παιχνίδι, είναι ότι ο αναζητητής και το αναζητούμενο είναι ένα — πάντα ήταν ένα, δεν μπορούν ποτέ να είναι τίποτα άλλο παρά ένα.

Τα προσόντα, λοιπόν, δεν είναι τα μέσα για να γίνουμε αυτό που δεν είμαστε, αλλά για να αφαιρέσουμε τις αποκρύψεις που εμποδίζουν την αναγνώριση αυτού που πάντα ήμασταν. Είναι η διαδικασία με την οποία το μάτι της ψυχής καθαρίζεται από τη σκόνη της άγνοιας, τους καταρράκτες της πλάνης, μέχρι να μπορέσει τελικά να δει τη δική του φύση — φωτεινή, αιώνια, ελεύθερη, μία με το Απόλυτο που δεν έχει δεύτερο.

Η Σιωπή που Μιλά

Στο τέλος, όλες οι λέξεις πρέπει να πέσουν σιωπηλές μπροστά στην Πραγματικότητα που προσπαθούν να περιγράψουν. Το δάχτυλο που δείχνει το φεγγάρι δεν είναι το φεγγάρι· ο χάρτης δεν είναι η επικράτεια· η διδασκαλία δεν είναι η Αλήθεια. Ωστόσο σε εκείνη τη σιωπή, παραδόξως, συμβαίνει η πραγματική διδασκαλία — όχι ως πληροφορία που μεταδίδεται από έναν νου σε άλλον, αλλά ως αναγνώριση που αφυπνίζεται στα βάθη του είναι.

Ο προσοντούχος αναζητητής, στεκόμενος στο κατώφλι με τη διάκριση ως όραση, την απάθεια ως ελευθερία, τις εσωτερικές κατακτήσεις ως θεμέλιο και την λαχτάρα ως άνεμο στα πανιά, βρίσκει ότι το τελικό βήμα δεν είναι καθόλου βήμα. Δεν υπάρχει πουθενά να πάει, τίποτα να επιτύχει, κανείς να γίνει. Υπάρχει μόνο η αναγνώριση — ξαφνική ή σταδιακή, απαλή ή συντριπτική — ότι το βασίλειο των ουρανών ήταν πάντα μέσα, ότι το Μπράχμαν δεν ήταν ποτέ απόν, ότι ο χωρισμός ήταν μόνο φαινομενικός, ένα όνειρο από το οποίο η αφύπνιση δεν είναι επίτευγμα αλλά ένα απλό άνοιγμα ματιών που ποτέ δεν ήταν πραγματικά κλειστά.

Και σε εκείνη την αναγνώριση, που είναι επίσης ανάμνηση, που είναι επίσης επιστροφή στο σπίτι, ο δρόμος αποκαλύπτεται ότι ήταν χωρίς δρόμο, το ταξίδι ότι δεν κάλυψε καμία απόσταση, ο αναζητητής ότι πάντα ήταν αυτό που αναζητούνταν. Το σύμπαν, σε όλη του την τρομερή ομορφιά και τραγική δόξα, βλέπεται ως το παιχνίδι της συνείδησης με τον εαυτό της — όχι αρνημένο, όχι υποβαθμισμένο, αλλά κατανοημένο τελικά ως ο Θεϊκός χορός, η αιώνια γιορτή του Είναι που ευχαριστιέται με την ίδια του την ύπαρξη.

Ο προσοντούχος αναζητητής γίνεται ο πραγματωμένος σοφός, και ακόμα και αυτή η διάκριση διαλύεται στο φως της μη-δυϊκής συνείδησης που αναγνωρίζει τον εαυτό της σε κάθε μάτι που βλέπει, κάθε καρδιά που χτυπά, κάθε αστέρι που καίει στο άπειρο σκοτάδι του διαστήματος. Η απελευθέρωση δεν είναι απόδραση από τον κόσμο αλλά το να βλέπει κανείς τον κόσμο όπως πραγματικά είναι — όχι χωριστό από το Θείο, αλλά το ίδιο το σώμα του Αγαπημένου, το ορατό πρόσωπο του Αόρατου, η χρονική έκφραση του Αιώνιου.

Η Πρόσκληση

Αυτή η διδασκαλία, αρχαία σαν τα βουνά και φρέσκια σαν τη πρωινή δροσιά, επεκτείνει την πρόσκλησή της μέσα στον χρόνο σε κάθε ψυχή έτοιμη να την ακούσει. Τα προσόντα δεν είναι εμπόδια υψωμένα για να αποκλείσουν, αλλά περιγραφές της φυσικής ανάπτυξης της συνείδησης καθώς στρέφεται από την περιφέρεια στο κέντρο, από τις σκιές στο φως, από το όνειρο στην αφύπνιση.

Είθε όλα τα όντα να αναπτύξουν διάκριση, είθε η απάθεια να ανθίσει φυσικά από αυτή την όραση, είθε οι εσωτερικές ιδιότητες να ενισχυθούν και να ωριμάσουν, και είθε η φωτιά της απελευθέρωσης να καταναλώσει όλα όσα είναι ψεύτικα, αποκαλύπτοντας την αιώνια αλήθεια που λάμπει στην καρδιά όλης της ύπαρξης — Ένα χωρίς δεύτερο, Ύπαρξη-Συνείδηση-Μακαριότητα, το Απόλυτο στο οποίο τελειώνουν όλοι οι δρόμοι και από το οποίο αρχίζουν όλοι οι δρόμοι, για πάντα πέρα αλλά ποτέ απόν, το αιώνιο Σπίτι στο οποίο επιστρέφουν όλα τα ταξίδια.

Intellectual property rights

The entire content of our website, including, but not limited to, texts, news, graphics, photographs, diagrams, illustrations, services provided and generally any kind of files, is subject to intellectual property (copyright) and is governed by the national and international provisions on Intellectual Property, with the exception of the expressly recognized rights of third parties.
Therefore, it is expressly prohibited to reproduce, republish, copy, store, sell, transmit, distribute, publish, perform, "download", translate, modify in any way, in part or in summary, without the express prior written consent of the Foundation. It is known that in case the Foundation consents, the applicant is obliged to explicitly refer via links (hyperlinks) to the relevant content of the Foundation's website. This obligation of the applicant exists even if it is not explicitly stated in the written consent of the Foundation.
Exceptionally, it is permitted to individually store and copy parts of the content on a simple personal computer for strictly personal use (private study or research, educational purposes), without the intention of commercial or other exploitation and always under the condition of indicating the source of its origin, without this in any way implies a grant of intellectual property rights.
It is also permitted to republish material for purposes of promoting the events and activities of the Foundation, provided that the source is mentioned and that no intellectual property rights are infringed, no trademarks are modified, altered or deleted.
Everything else that is included on the electronic pages of our website and constitutes registered trademarks and intellectual property products of third parties is their own sphere of responsibility and has nothing to do with the website of the Foundation.

Δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας

Το σύνολο του περιεχομένου του Δικτυακού μας τόπου, συμπεριλαμβανομένων, ενδεικτικά αλλά όχι περιοριστικά, των κειμένων, ειδήσεων, γραφικών, φωτογραφιών, σχεδιαγραμμάτων, απεικονίσεων, παρεχόμενων υπηρεσιών και γενικά κάθε είδους αρχείων, αποτελεί αντικείμενο πνευματικής ιδιοκτησίας (copyright) και διέπεται από τις εθνικές και διεθνείς διατάξεις περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας, με εξαίρεση τα ρητώς αναγνωρισμένα δικαιώματα τρίτων.

Συνεπώς, απαγορεύεται ρητά η αναπαραγωγή, αναδημοσίευση, αντιγραφή, αποθήκευση, πώληση, μετάδοση, διανομή, έκδοση, εκτέλεση, «λήψη» (download), μετάφραση, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά η περιληπτικά χωρίς τη ρητή προηγούμενη έγγραφη συναίνεση του Ιδρύματος. Γίνεται γνωστό ότι σε περίπτωση κατά την οποία το Ίδρυμα συναινέσει, ο αιτών υποχρεούται για την ρητή παραπομπή μέσω συνδέσμων (hyperlinks) στο σχετικό περιεχόμενο του Δικτυακού τόπου του Ιδρύματος. Η υποχρέωση αυτή του αιτούντος υφίσταται ακόμα και αν δεν αναγραφεί ρητά στην έγγραφη συναίνεση του Ιδρύματος.

Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται η μεμονωμένη αποθήκευση και αντιγραφή τμημάτων του περιεχομένου σε απλό προσωπικό υπολογιστή για αυστηρά προσωπική χρήση (ιδιωτική μελέτη ή έρευνα, εκπαιδευτικούς σκοπούς), χωρίς πρόθεση εμπορικής ή άλλης εκμετάλλευσης και πάντα υπό την προϋπόθεση της αναγραφής της πηγής προέλευσής του, χωρίς αυτό να σημαίνει καθ’ οιονδήποτε τρόπο παραχώρηση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.

Επίσης, επιτρέπεται η αναδημοσίευση υλικού για λόγους προβολής των γεγονότων και δραστηριοτήτων του Ιδρύματος, με την προϋπόθεση ότι θα αναφέρεται η πηγή και δεν θα θίγονται δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, δεν θα τροποποιούνται, αλλοιώνονται ή διαγράφονται εμπορικά σήματα.

Ό,τι άλλο περιλαμβάνεται στις ηλεκτρονικές σελίδες του Δικτυακού μας τόπου και αποτελεί κατοχυρωμένα σήματα και προϊόντα πνευματικής ιδιοκτησίας τρίτων ανάγεται στη δική τους σφαίρα ευθύνης και ουδόλως έχει να κάνει με τον Δικτυακό τόπο του Ιδρύματος.

Esoterism Academy

CIRCLE OF LIGHT

ESOTERISM STUDIES

ESOTERISM ACADEMY NEW ARTICLE

Sunday, April 17, 2022

ΒΟΥΔΙΣΜΟΣ

TAOΪSM

BUDDHISM

VEDANTA

4. The Sacred Journey: Viveka and the Illuminated Path

jKRISHNAMURTI

RELIGION

Quotes

Constantinos’s quotes

Copyright