Τάο Τε Κινγκ

Το Τάο, η Πραγματικότητα, χωρίς «όνομα» (χωρίς αντίληψη)

Η Πραγματικότητα Είναι Αυτό που Υπάρχει, Αυτό που Συμβαίνει, Με τον Τρόπο που Συμβαίνει, «Όλα» όσα συμβαίνουν. Μπορούμε να το Βιώσουμε, να το Ακολουθήσουμε, να Αφεθούμε (και να Αναπαυθούμε) σε Αυτό, αλλά δεν μπορούμε να το «αντιληφθούμε, να το «κατανοήσουμε», να το «αναλύσουμε», να το περιγράψουμε», να το «μεταδώσουμε», γιατί κάθε προσπάθεια να το «αντιληφθούμε» είναι μια κατασκευή της αντίληψης, όχι η Πραγματικότητα (που Βιώνουμε) αλλά μια «Αντίληψη της Πραγματικότητας» (που είναι κάτι διαφορετικό).

Το Τάο, η Πραγματικότητα, με «όνομα» (με αντίληψη)

Όταν η αντίληψη προσπαθεί να «προσεγγίσει» το Τάο, την Πραγματικότητα,, τότε «Αυτό» που συλλαμβάνει (όταν βρίσκει «κάτι» να πιαστεί από «αυτό», για να πει «αυτό είναι το Τάο», «έτσι είναι το Τάο»), δεν είναι το Αληθινό Τάο (Τσ’ ανγκ Τάο… Ταό Τε Κινγκ, I), αλλά μόνο η «Αντίληψη για το Τάο», το Τάο της αντίληψης, ή η αντίληψη που σχηματίζουμε για το Τάο. Αυτό είναι μια «κατασκευή» της αντίληψης, Όχι η Πραγματικότητα, αλλά μια κατασκευασμένη πραγματικότητα.

Πάνω σε αυτή την αντίληψη του Τάο (σαν μιας Μεταφυσικής Αρχής) χτίζεται όλη η μεταφυσική (που είναι μια ψεύτικη μεταφυσική) του Ταοϊσμού όπως τον αντιλαμβάνονται διανοητικά οι άνθρωποι που δεν βιώνουν πραγματικά το Τάο, αλλά έχουν απλά μια φιλοσοφική αντίληψη για το Τάο.

Από το Τάο, την Αρχική Ενότητα, προκύπτει (τελείως φυσικά, σαν μια «ανάπτυξη») ο «διαχωρισμός» σε Γιανγκ και γιν, κι από την «συνεργασία» των δύο «συμπληρωματικών» (και συνεργαζόμενων) δυνάμεων προκύπτει ο κόσμος των φαινομένων, ο κόσμος των 10.000 πραγμάτων.

Αναζητώντας το Τάο

Όλη αυτή η θαυμάσια μεταφυσική που περιγράφει το Τάο, την Ανάπτυξή του και την Επιστροφή του, του Δρόμους που Ακολουθεί, την Δραστηριότητά του, που από την φύση της εμπεριέχει μια Ηθική και μια Δράση, μια «θρησκεία» σε τελευταία ανάλυση, δεν έχει σε τελευταία-τελευταία ανάλυση καμία σχέση με το Τάο, την Πραγματικότητα. Οι άνθρωποι έχουν κατασκευάσει αυτή την θαυμάσια θεωρία και νομίζουν όταν μιλούν για το Τάο  ότι το προσεγγίζουν πραγματικά, ή όταν ακολουθούν διάφορες ηθικές (που έχει κατασκευάσει η αντίληψη) ότι ακολουθούν το Τάο. Στην πραγματικότητα ακολουθούν μόνο τις δικές τους νοητικές κατασκευές, τις δικές τους αυταπάτες. Δεν είναι Αυτό το Τάο, Δεν είναι Αυτός ο «Δρόμος» του Τάο.

Η «οποιαδήποτε» προσπάθεια (να προσεγγίσουμε το Τάο) που γίνεται στα πλαίσια της (ανθρώπινης) αντίληψης, παραμένει στα όρια αυτής της αντίληψης. Κι η οποιαδήποτε «πειθαρχημένη ηθική» ακολουθούμε δεν είναι η Αυθόρμητη Ηθική του Τάο. Αυτός ο δρόμος είναι αδιέξοδος.

Ο «Δρόμος» του Τάο (η Αλήθεια, η Δράση, η Τέλεια Αρετή του Τάο) είναι η Μη-Δράση (το Γου-Γουέι). Τι σημαίνει πραγματικά Μη-Δράση; Σημαίνει πραγματικά Μη-Δράση. Σημαίνει να Ζούμε να Ανταποκρινόμαστε με την Βαθύτερη Αληθινή Φύση και να Αφηνόμαστε σε Αυτή την Βαθύτερη Φύση να μας «Καθοδηγεί» και να μην παρεμβαίνουμε στην «Δράση» του Ταό, να Πορευόμαστε με το Τάο. Σημαίνει, με άλλα λόγια, να μην χρησιμοποιούμε επιφανειακές δράσεις όπως η αντίληψη, η σκέψη, η ανάλυση, οι ιδέες, για να συλλάβουμε, να κατανοήσουμε, να αναλύσουμε, να περιγράψουμε, ή να διαμορφώσουμε την Πραγματικότητα.

Εννοείται πως η Μη-Δράση δεν είναι να «μην κάνουμε τίποτα». Ήδη, όλα τα όντα είναι σε δραστηριότητα, έτσι κι αλλιώς. Το να «μην κάνουν τίποτα» σημαίνει να συνεχίσουν την αυτοτροφοδοτούμενη δραστηριότητά τους. Η λύση δεν βρίσκεται στην επιφανειακή δραστηριότητα, αλλά στην Βαθύτερη Φύση (στην Συμπεριφορά της Βαθύτερης Φύσης). Με άλλα λόγια η πραγματική δράση δεν μπορεί να μείνει στο επιφανειακό επίπεδο της αντίληψης (εδώ όποια προσπάθεια κι αν κάνουμε θα είναι αδιέξοδη και μάταιη). Πρέπει να μεταφερθούμε στο επίπεδο της Αληθινής Φύσης. Άλλωστε το μόνο Πραγματικό που υπάρχει είναι η Αληθινή Φύση κι όχι οι ονειροφαντασίες των ανθρώπων, (που χτίζουν με την αντίληψη οι άνθρωποι).

Η Αληθινή Μη-Δράση

Πρέπει να είναι κατανοητό ότι Μόνος «Τρόπος» να Βιώσουμε την Πραγματικότητα, να «Γίνουμε Ένα» με το Τάο είναι Απλά να Δούμε την Πραγματικότητα Όπως Είναι, Όπως Συμβαίνει. Αυτό πρέπει να «αφήσουμε» την Φύση να το Κάνει (να «αφήσουμε» να Ενεργοποιηθεί η Βαθύτερη Φύση), παραιτούμενοι ουσιαστικά από οποιαδήποτε προσωπική προσπάθεια. Κι αυτό είναι η Φυσική Όραση, η Αυθόρμητη Αντίληψη, Η Ζωντανή Επαφή με την Πραγματικότητα. Οποιαδήποτε «ανθρώπινη» παρέμβαση (στο Έργο της Φύσης) χαλάει την επαφή με την Πραγματικότητα. Τότε δεν έχουμε Επαφή με την Πραγματικότητα αλλά μια διαστρεβλωμένη (από την αντίληψη και τις προσωπικές προσπάθειες) εικόνα της Πραγματικότητας.

Επειδή αυτό (που λέμε) είναι κάτι που Πρέπει να Κάνουμε, Απλά να Κάνουμε, κι όχι κάτι που πρέπει να κατανοήσουμε διανοητικά, ίσως φαίνεται δυσνόητο στους ανθρώπους. Γιατί φαίνεται δυσνόητο; Επειδή προσπαθούμε να το κατανοήσουμε διανοητικά. Απλά πρέπει να το Κάνουμε. Ασφαλώς δεν είναι εύκολο για τον καθένα να το κάνει. Γιατί δεν είναι εύκολο; Επειδή είμαστε απορροφημένοι  στην εξωτερική δραστηριότητα, επειδή είμαστε προσκολλημένοι σε εξωτερικές πράξεις και αντικείμενα.

Περπατώντας τον «Δρόμο» του Τάο

Πρέπει να είναι ολοφάνερο ότι εδώ δεν υπάρχει καμία διδασκαλία. Δεν μπορούμε να συλλάβουμε το Τάο, να περιγράψουμε το Τάο, να μιλήσουμε για το Τάο… Όποιος μιλά για το Τάο είναι ανόητος.

Εδώ δεν υπάρχει, επίσης, κάποια πρακτική, τεχνική, συμπεριφορά, ή δραστηριότητα, για να «ακολουθήσουμε» το Τάο.

Οι Αρχαίοι Σοφοί που Βάδισαν τον «Δρόμο» του Τάο Ακολούθησαν Πάντα την Οδό της Μη-Δράσης. Κι αυτό που «μετέδιδαν» πάντα σε αυτούς που ακολουθούσαν είναι να βαδίζουν την Οδό της Μη-Δράσης. Το μόνο έργο που μπορούσαν να πραγματοποιήσουν σε ανθρώπινο επίπεδο ήταν ακριβώς να υποδείξουν ευγενικά την «παρεκτροπή», την «λαθεμένη δράση», που εμπλέκει τους ανθρώπους στον εικονικό κόσμο της αντίληψης, στους λαβύρινθους της διανοητικής αναζήτησης και στις ερήμους των αποκρυσταλλωμένων ιδεών.

Ο «Δρόμος» του Τάο είναι ο «Δρόμος της Ζωής». Το Μόνο Πραγματικό Είναι Αυτό που Συμβαίνει, Αυτό που Ζούμε, η Ζωή που Μας Οδηγεί… όχι ό,τι σκεφτόμαστε, ό,τι φανταζόμαστε, ό,τι ονειρευόμαστε.

Μη-νους

Ο Λάο-Τσε ήταν ένας κινέζος Σοφός (ή ηλίθιος, κατά τα λεγόμενά του: Ταό Τε Κινγκ, 20), που δεν «έκανε» τίποτα, κι «άφηνε» τα πράγματα να τραβούν το δρόμο τους... Αν νομίζετε πως αυτό είναι εύκολο, δοκιμάστε! Δοκιμάστε να καθίστε ήσυχα και να μην κάνετε τίποτα, και να αφήσετε το νου να «ρέει» ελεύθερα, χωρίς να αρπάζεστε από πουθενά, χωρίς να καθυστερείτε πουθενά. Θα δείτε ότι είναι αδύνατο!

Κατ’ αρχήν ο νους είναι όχι απλά αρπαγμένος, αλλά «φρεναρισμένος», σε μία ηλίθια αντίληψη περί εαυτού, γύρω από την οποία συγκεντρώνεται ένα πλήθος από ψυχολογικά συμπλέγματα, αντιλήψεις, δραστηριότητες, συνήθειες. Μετά ο νους αρπάζεται και καθυστερεί σε διάφορες αντιλήψεις, σε ανθρώπους, σε σχέδια, σε δραστηριότητες, στο παρελθόν, στο μέλλον...

Το πιο δύσκολο πράγμα στον κόσμο, τελικά, είναι να αφήσουμε το νου να ρέει ελεύθερα, να ανυψωθεί, χωρίς τα φορτία της έγνοιας, της μνήμης, των δεσμεύσεων, στον Eλεύθερο Ουρανό του Τώρα, που δεν γνωρίζει προέλευση, δεν γνωρίζει προορισμό, όπου είσαι Ελεύθερος να πας όπου θες, όπου όλοι οι ορίζοντες είναι δικοί σου...

Κι όμως Εδώ βρίσκεται η Αλήθεια, Εδώ Αποκαλύπτεται η Πραγματικότητα... Όταν ο νους σκαλώνει η Πραγματικότητα παραμορφώνεται και δημιουργούνται επιπλοκές... όλο το σύμπαν πηγαίνει κουτρουβαλώντας.

Το να είσαι Ελεύθερος δεν είναι απλά το σημαντικότερο πράγμα στον κόσμο, φαίνεται να είναι και τρομερά δύσκολο! Και που είναι η δυσκολία; Μόνο στην εμμονή μας στον «εαυτό», στην φαντασία μας... Περίεργο πράγμα ο νους... Οι ανόητοι νομίζουν ότι με την σκέψη θα πετύχουν κάτι, και το μόνο που πετυχαίνουν είναι να μπλέκονται όλο και πιο πολύ στα δίχτυα της σκέψης...

***

Το Αληθινό Τάο

Όσο κι αν αναζητάς το Τάο δεν μπορείς να το βρεις. Είναι Ακατάληπτο.

Όσο κι αν προσεγγίζεις το Τάο δεν μπορείς να το νοιώσεις. Είναι Σιωπή.

Όσο κι αν ψηλαφίζεις το Τάο δεν μπορείς να το συλλάβεις. Είναι Χωρίς Ιδιότητες.

Αυτά τα τρία Χαρακτηριστικά δείχνουν ότι το Τάο είναι Ανεξιχνίαστο

Κι έτσι όλα μαζί διαλύονται στο τίποτα.

(Κι έτσι) Δεν υπάρχει ανώτερη φωτεινή αντίληψη

Ούτε κατώτερες σκοτεινές καταστάσεις.

Ασταμάτητα το Χωρίς Όνομα Τάο επιστρέφει στην Κενότητα.

Είναι Άμορφο,

Είναι Χωρίς Χαρακτηριστικά.

Είναι Ακαθόριστο και Σκοτεινό.

Όσο κι αν προσεγγίζεις το Τάο δεν συναντάς τίποτα,

Όσο κι αν το ακολουθείς δεν υπάρχουν ίχνη.

Ωστόσο, όταν ακολουθήσεις το Αρχαίο Τάο

Θα βιώσεις το Αιώνιο Παρόν, Εδώ, Τώρα.

Γνωρίζοντας την Πηγή

Ακολουθείς το Μονοπάτι του Τάο.

Τάο Τε Κινγκ, 14

Μπάρντο Τοντόλ

Η Μόνη  Αλήθεια που Δίδαξε ο Βούδας είναι ότι:

« Η Πραγματικότητα Είναι Μία, ο Χώρος Εμπειρίας Είναι Ενοποιημένος, και δεν υφίσταται καμία διαφορά ανάμεσα στο Απόλυτο Νιρβάνα και την Κοσμική Ύπαρξη του Σαμσάρα.

Η Βίωση, Κατανόηση, Αντίληψη, Αυτής της Μιας Πραγματικότητας, είναι η Κατάσταση της Αφύπνισης.

Οποιαδήποτε άλλη αντίληψη είναι Άγνοια.

Τα «Φαινόμενα» (σαν Δραστηριότητα της «Ουσίας») υφίστανται πραγματικά.

Η Άγνοια δεν σημαίνει την «ανυπαρξία» των φαινομένων, αλλά την λανθασμένη, από το υποκείμενο, ερμηνεία των φαινομένων.

Η ίδια η «ανάδυση» του υποκειμένου είναι προϊόν άγνοιας, κι οτιδήποτε αντιλαμβάνεται το υποκείμενο είναι στα πλαίσια της άγνοιας.

Αν όλα αυτά είναι αληθινά, αυτό σημαίνει ότι η Πραγματικότητα Υφίσταται Πάντα και δεν Αλλοιώνεται, και δεν υπάρχει, σε απόλυτο επίπεδο, ούτε «ξεχωριστή δημιουργία», ούτε πτώση στους κόσμους, ούτε λύτρωση ή «αφύπνιση». Υπάρχουν μόνον φαινόμενα, εμπειρίες, που (λόγω άγνοιας) ερμηνεύονται από τα «υποκείμενα» λανθασμένα. Άρα όλη αυτή η εξελικτική πορεία από το Απόλυτο, στους κόσμους, και πάλι πίσω «συμβαίνει» μόνο μέσα στην αντίληψη του υποκειμένου.

Συνεπώς δεν υπάρχει καμία πραγματική αφύπνιση του υποκειμένου. Υπάρχει μόνον η απομάκρυνση της άγνοιας. Αυτό, η απομάκρυνση της άγνοιας είναι ότι μπορεί να χαρακτηρισθεί σαν Αληθινή Αφύπνιση… Αυτό όμως δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί από κάποιο υποκείμενο, και στα πλαίσια της υποκειμενικής αντίληψης, και με προσωπικές προσπάθειες του υποκειμένου. Όλα αυτά βρίσκονται στο χώρο της φαντασίας. Είναι ακριβώς η άγνοια, που δημιουργεί το υποκείμενο, που πρέπει να απομακρυνθεί. Και μόνο με την «διάλυση» της υποκειμενικής ύπαρξης Αποκαθίσταται η Φύση, η Αλήθεια, η Αντίληψη της Πραγματικότητας, Υπάρχει δηλαδή Αφύπνιση, Φώτιση.

 

Άρα η Αλήθεια Είναι Μια Χώρα, όπου δεν υπάρχουν μονοπάτια. Δεν υπάρχει τρόπος να Φτάσεις Εδώ. Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να «εγκαταλείψεις» την άγνοια (που μεταφράζεται σε εγωισμό, αντιλήψεις, επιθυμίες, προσκολλήσεις σε αντικείμενα…). Δεν υπάρχει Διδασκαλία, δεν υπάρχουν τεχνικές. Πρέπει να βουτήξουμε ολάκαιροι στην ζωή, να ζήσουμε εδώ, τώρα, σε πραγματικό χρόνο την ζωή όπως συμβαίνει (κι όχι όπως την φανταζόμαστε)… αυτή είναι η μόνη πρακτική, βιωματική, αφύπνιση».

Αυτή ήταν εξαρχής και για πάντα η «Διδασκαλία» του Βούδα. Όλοι οι Μεγάλοι Βουδιστές Φιλόσοφοι, που ακολούθησαν τους επόμενους 25 αιώνες, είπαν ακριβώς τα ίδια πράγματα, ακόμα κι όταν τα διατύπωναν, μέσα σε διαφορετικές συνθήκες, με διάφορες περιγραφές, και με διαφορετικούς φιλοσοφικούς όρους. Ασβαγκόσα, Ναγκαρζούνα, Ασάνγκα, Βασουμπάντου, Μποντιντάρμα, Χούι-Νέγκ, Παντμασαμπάβα, Τιλόπα, Ντόγκεν… όλοι τους ακολούθησαν πιστά το «Μονοπάτι» του Βούδα (που δεν είναι το μονοπάτι του υποκειμένου).

…

Το Μπάρντο Τοντόλ, αν γνωρίζει κάποιος «ανάγνωση», και «διαβάσει» σωστά, επιβεβαιώνει στο ακέραιο την «Διδασκαλία» του Βούδα, όπως σύντομα την εκθέσαμε πιο πάνω.

Τι «διδάσκει» το Μπάρντο Τοντόλ;

Υπάρχει Μία Μοναδική Πραγματικότητα, που Ταυτίζεται με το Αδημιούργητο Νταρμακάγια, το Καθαρό Φως, την Κατάσταση της Φώτισης, και τα Περιλαμβάνει Όλα, και τον κόσμο των φαινομένων.

Τα φαινόμενα, οι εμπειρίες, επειδή ακριβώς έχουν Μια Αντικειμενική Βάση, υφίστανται σαν δραστηριότητες, σαν παροδικά φαινόμενα.

Όλα αυτά όμως (λόγω άγνοιας) γίνονται αντιληπτά με λανθασμένο τρόπο.

Τα φαινόμενα της δημιουργίας ούτε ανύπαρκτα είναι , ούτε προϊόν κάποιας νοσηρής υποκειμενικής φαντασίας… υφίστανται κυριολεκτικά, αλλά, από τα υποκείμενα, γίνονται ,αντιληπτά με λανθασμένο, οδυνηρό, τρόπο.

Όλα τα φαινόμενα, όλες οι εμπειρίες, σε όλη την δημιουργία, και στα έξη μπάρντο, και στην μεταθανάτια κατάσταση είναι αντικειμενικές καταστάσεις, που αντιμετωπίζονται λανθασμένα από το υποκείμενο, δεν είναι όνειρο, όπως όταν σκέφτεται, αναπολεί ή ονειρεύεται στον ύπνο του ο άνθρωπος… Αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό, γιατί κυκλοφορεί μια τέτοια λανθασμένη αντίληψη των διδασκαλιών του Μπάρντο Τοντόλ.

Χρειάζεται λοιπόν, Κάποιος, να Δει, να Αντικρύσει Άμεσα την Πραγματικότητα, κι όχι μέσα από την λανθασμένη υποκειμενική δραστηριότητα. Χρειάζεται ακριβώς, Αυτός, ο Κάποιος, να «διαλύσει» το προϊόν της άγνοιας υποκείμενο, και να Βιώσει την Αληθινή Βουδική Φύση του. Χρειάζεται να αντιμετωπίσει τον λειτουργούντα παρόντα «εαυτό» του, και πρακτικά, να απαλλαγεί, από την άγνοια, από τις λανθασμένες δραστηριότητες. Δεν χρειάζεται καμιά Διδασκαλία, καμιά τεχνική, ή πρακτική. Η ζωή είναι εδώ, αυτό που ζούμε. Κι αυτό πρέπει να αντιμετωπίσουμε.

Αυτό λοιπόν που προτείνει το Μπάρντο Τοντόλ είναι να Δούμε Άμεσα την Πραγματικότητα, απομακρύνοντας τις λανθασμένες δραστηριότητες. Αν δεν το Κάνουμε, θα βυθιστούμε ξανά στο υποκειμενικό μας όνειρο, που όμως, επειδή έχει αντικειμενική βάση, είναι απόλυτα ρεαλιστικό (άσχετα από το αν πρόκειται για μια λανθασμένη ερμηνεία από το υποκείμενο).

Το Μπάρντο Τοντόλ είναι ένα Μυητικό Ιερό Κείμενο, που απευθύνεται στους Νοήμονες Ζωντανούς, καλώντας τους να βιώσουν εν ζωή την εμπειρία του θανάτου (μέσα στον Διαλογισμό), να πεθάνουν εν ζωή, να πεθάνουν σε σχέση με όλη την άγνοια, όλες τις κοσμικές εμπειρίες, για να Αφυπνισθούν έτσι στην Πραγματικότητα… Πρέπει, Κάποιος, να το Βιώσει εν ζωή. Δεν έχει σημασία που το Ιερό Κείμενο χρησιμοποιείται, με τον όποιο τρόπο χρησιμοποιείται, στις νεκρώσιμες τελετές στο Θιβέτ. Είναι ένα Κείμενο των ζωντανών κι όχι των νεκρών… Τώρα, πως και γιατί, γίνονται όλα αυτά δεν είναι δικό μας θέμα, ούτε καν των θρησκειολόγων, ή των ιστορικών της θρησκείας… θα μπορούσε ίσως να είναι θέμα των ανθρωπολόγων, ή των κοινωνιολόγων…

***

«Ω, ευγενικέ  άκουσε. Τώρα δοκιμάζεις την Εμπειρία της Ακτινοβολίας του Καθαρού Φωτός της Καθαρής Πραγματικότητας. Αναγνώρισέ την. Ω ευγενικέ, η τωρινή διάνοιά σου, στην πραγματική της φύσι άδεια, μην έχοντας, κανένα μορφικό χαρακτηριστικό χρώμα, φυσικά κενή, είναι η Ίδια Πραγματικότητα, το Παν-Αγαθό  .

Η δική σου διάνοια, που είναι τώρα κενότητα χωρίς όμως να θεωρείται σαν η κενότητα του τίποτα αλλά σαν η ίδια η διάνοια, ανεμπόδιστη, λαμπερή, συναρπαστική και μακάρια είναι αυτή τούτη η Συνείδηση, ο Πανάγαθος Βούδας.

Η δική σου συνείδηση, άμορφη στην πραγματικότητα, άδεια και η διάνοια, λαμπερή και μακάρια - αυτά τα δύο - είναι αχώριστα. Η Ένωσή τους είναι η Κατάσταση της Τέλειας Φώτισης, του Ντάρμα-Κάγια.

Η δική σου συνείδηση, λάμποντας, κενή και αδιαχώριστη από το Μέγα Σώμα της Ακτινοβολίας, δεν έχει γέννηση ούτε θάνατο και είναι το Αμετάβλητο Φως - ο Βούδας Αμιτάμπα  .

Αρκεί να το γνωρίζεις αυτό. Το να αναγνωρίζεις ότι η κε­νότητα της δικής σου διάνοιας είναι η Κατάσταση του Βούδα και το να την θεωρείς σαν να είναι η ίδια η δική σου η συνείδηση, σημαίνει να κρατάς τον εαυτό σου στην Κατάσταση του Θείου Νου του Βούδα».

Μπάρντο Τοντόλ. Μέρος I