CIRCLE OF LIGHT

CIRCLE OF LIGHT
17. Living in the Kingdom of Timelessness
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

ESOTERISM STUDIES

ESOTERISM STUDIES
*BOOKS*
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

ESOTERISM ACADEMY NEW ARTICLE

ESOTERISM ACADEMY NEW ARTICLE
Thursday, 13 November, 2025

Wednesday, November 23, 2011

ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ / Θεωρία Δικαιοσύνης (και Δικαίου)

Η Αληθινή Αρετή κι η αρετή των ανθρώπων
Η Αληθινή Δικαιοσύνη και το θεσμοθετημένο δίκαιο
Το Φυσικό Δίκαιο μέσα στην Ιστορία
Το Κοινωνικό Συμβόλαιο
Δικαιοσύνη ή δίκαιο;
Ποιά κοινωνία θέλουν οι άνθρωποι;
Αναζητώντας το Αγαθόν, την Αληθινή Αρετή και την Ιδανική Πολιτεία

Η Αληθινή Αρετή κι η αρετή των ανθρώπων

Ο ανθρώπινος στοχασμός (χρησιμοποιούμε τον όρο «στοχασμός» με την έννοια της βαθιάς σκέψης, σαν κάτι βαθύτερο, κι οξύτερο από την απλή ανθρώπινη σκέψη…) ξεκινά (ή θα έπρεπε να ξεκινά) από μία Γενική Αρχή, για να ερμηνεύσει το «Φαινόμενο της Ύπαρξης»… Υπάρχει Μία και Μόνη Οντική (και Οντολογική) Αρχή Πάνω στην Οποία Στηρίζονται όλα… Αυτό δεν είναι μία απλή διαβεβαίωση Μεγάλων Ανθρώπων, όπως ο Βούδας, η  ο Ορφέας, η ο Ιησούς, για παράδειγμα, ή μία απλή «θεωρία» (κάποιων φιλοσόφων)… Είναι κάτι που μπορεί να «αποδειχθεί» και να διαπιστωθεί (η αλήθεια της διαβεβαίωσης) από όποιον είναι διατεθειμένος να το κάνει…
Πραγματικά, ξεκινώντας αντίστροφα, από την «δεδομένη συνείδηση», (κι αναζητώντας την Πραγματική Εσώτερη Φύση της, μέχρι το Ύστατο Βάθος της…) μπορούμε (διευρύνοντας οντικά, γνωσιολογικά, και πρακτικά την συνείδηση) να ανυψωθούμε σε Μία Συνείδηση Ευρύτερη του εγώ, Ως Μία Παγκόσμια Συνείδηση (που εκφράζει την Ενότητα του Όντος) κι από Εδώ Ως την Αληθινή Μία Φύση του Παντός…
Αυτοί είναι οι δύο τρόποι της ανθρώπινης διερεύνησης του «Φαινομένου της Ύπαρξης», που ισχύουν ταυτόχρονα και αλληλοσυμπληρώνονται…
Η Μία Παγκόσμια Αρχή, η Αληθινή Φύση του Παντός (είτε την Ονομάζουμε Πραγματικότητα, είτε Αληθινό Είναι, είτε Θεό… οι λέξεις δεν έχουν σημασία…) Είναι το Τελείως Είναι των Φιλοσόφων, Είναι η Πλήρης (Αυτογνωσία και) Γνώση, Είναι το Υπέρτατο Αγαθόν, που (Εκδηλώνοντας την Οντική και Γνωσιολογική Ολοκλήρωση) Εκφράζεται σαν Αγαθόν, Ηθική, Αρετή, και Φωτισμένη Δραστηριότητα…
Βεβαίως, το Ον, στο Ξεδίπλωμά Του, μέσα στον Χώρο της Εκδήλωσης και των Φαινομένων, περιλαμβάνει πολλές οντικές καταστάσεις, από την Αρχέγονη Κατάσταση του Τελείως Είναι μέχρι τους κατώτερους κόσμους και τον κόσμο της ύλης… Συνεπώς η «Συμμετοχή» μας στο Ον (στην Ολοκλήρωση του Όντος) έχει διαβαθμίσεις, και η Βίωση της Αληθινής Φύσης μας διαφοροποιείται. Αν στους Ανώτερους Κόσμους τα όντα Βιώνουν την Ενότητα της Οντικής Αρχής τους, στους κατώτερους κόσμους (και μάλιστα στον κόσμο της ύλης) με δυσκολία Βιώνουν την Εσώτερη Φύση τους και Πραγματώνουν την Φυσική Αρετή…
Χρειάζεται κάποιος να Βαδίσει την Οδό της Αυτογνωσίας για να Πραγματοποιήσει Αρετές όπως ο Ανθρωπισμός (δηλαδή η Ευθύνη για τον εαυτό μας και τους άλλους, ο σεβασμός του άλλου, η αλληλοβοήθεια, η κατανόηση, κλπ…), η Ταπεινότητα (δηλαδή το ξεπέρασμα του εγωισμού και η διάθεση για συνεννόηση με τους άλλους…), η Ισότητα (δηλαδή η ίση αντιμετώπιση όλων, που βεβαίως συμπληρώνει τα κενά κι αναπληρώνει τις ελλείψεις στην ζωή…), η Δικαιοσύνη (δηλαδή η αποκατάσταση κάθε ανισότητας, κάθε αδικίας και κάθε «παράλειψης»…
Οι άνθρωποι δεν μπορούν (και ίσως δεν θέλουν) να Βιώσουν την Αληθινή Φύση τους και την Ζωντανή Αρετή κι αρκούνται στην υλική ευημερία, την «όποια» ψυχολογική ισορροπία, και την στερεότυπη σκέψη που προσλαμβάνουν από το «περιβάλλον»… Και επειδή το επίπεδο των ανθρώπων (από οντική, γνωσιολογική, και ηθική άποψη) είναι πολύ χαμηλό, οι κοινωνίες οργανώνονται με ελλιπή τρόπο, κι αντιμετωπίζουν πάντα (εδώ και χιλιάδες χρόνια μέχρι σήμερα) σοβαρά προβλήματα…
Η Αληθινή Αρετή Βασίζεται στην Οντολογική Ολοκλήρωση και στην Γνωσιολογική Πληρότητα κι είναι κάτι Ζωντανό… αλλά η ανθρωπότητα, ανίκανη να ανυψωθεί ως αυτή την «πνευματική ανάπτυξη» αντιλαμβάνεται την Αρετή σαν κάτι «Ιδανικό» που πρέπει να «εφαρμοσθεί». Έτσι δημιουργείται ένα αγεφύρωτο χάσμα ανάμεσα στην Αληθινή Αρετή και «αυτό που πράττουμε εμείς». Είναι αλήθεια πως εδώ και χιλιάδες χρόνια οι κοινωνίες προβληματίζονται για το πώς να οργανωθούν και να ζήσουν, προσπαθούν (με βάση την ανθρώπινη πανάρχαια πείρα την παράδοση, τον «πολιτισμό») να βάλουν κανόνες… κι αναφέρονται στην Δικαιοσύνη, στην Ισονομία, στα ανθρώπινα δικαιώματα, κλπ., όλα αυτά δεν είναι ουσιαστικά, τυπικά μόνο αναφέρονται κι ισχύουν. Στην πραγματικότητα οι κοινωνίες των ανθρώπων είναι ζούγκλες…
Η Αληθινή Αρετή (η Δικαιοσύνη, η Ισότητα, κλπ…) Προέρχονται από την Οντολογική Ολοκλήρωση ενώ η «δικαιοσύνη των ανθρώπων» προσπαθεί να προσεγγίσει (χωρίς επιτυχία) κάποιο «ιδανικό» που φαντάζονται οι άνθρωποι… Και μολονότι σε όλες τις εποχές, σε όλα τα μέρη της γης, λίγο πολύ η Δικαιοσύνη γίνεται αντιληπτή με παρόμοιο τρόπο, εντούτοις αυτό (η Δικαιοσύνη) δεν εφαρμόζεται πραγματικά…

Η Αληθινή Δικαιοσύνη και το θεσμοθετημένο δίκαιο

Από πολύ παλιά, οι Αρχαίοι Έλληνες αναζήτησαν την Πραγματικότητα πίσω από τα φαινόμενα (που εμφανίζουν οι αισθήσεις ή «διαπιστώνει» η σκέψη…). Ήδη, από την εποχή (των Προσωκρατικών Φιλοσόφων και) του Παρμενίδη, το Είναι (το Αιώνιο, Αναλλοίωτο, Υπερβατικό, Απροσδιόριστο…) θεωρήθηκε σαν η Πραγματικότητα πίσω από όλα τα Φαινόμενα (του γίγνεσθαι). Αυτό το Αναλλοίωτο Είναι θεωρήθηκε σαν η Ουσία του Παντός ενώ όλα τα κατώτερα φαινόμενα θεωρήθηκαν εκδηλώσεις, διαβαθμίσεις, της Ουσίας. Το Είναι θεωρήθηκε σαν η Αληθινή Φύση της Ύπαρξης, ενώ οι κατώτερες εκδηλώσεις της Φυσικής Ουσίας θεωρήθηκαν σαν «κατώτερη φύση»… Έτσι, Πραγματικότητα, Είναι, Ουσία, Φύση, ταυτίζονται μέσα στον στοχασμό των Ελλήνων, ενώ παράλληλα η Πραγματικότητα (στην Πλήρη Εκδήλωσή της, στην Πλήρη Αντίληψη που μπορούμε να έχουμε για Αυτήν) Συμπεριλαμβάνει Μέσα Της (σαν Εκδηλώσεις) και τα κατώτερα φαινόμενα… Οι Έλληνες είχαν πάντα μία Ενιαία Θεώρηση της Πραγματικότητας. Ενώ διέκριναν την Ουσία από το Φαινόμενο ταυτόχρονα η Θεώρηση της Ύπαρξης αντιλαμβανόταν σαν Ενιαία Πραγματικότητα το Είναι και το Γίγνεσθαι (σαν Εκδήλωση του Είναι). Αντιλαμβάνονταν την Ύπαρξη σε Όλες τις Διαβαθμίσεις της, από την Απόλυτη Φύση μέχρι τις διάφορες εκδηλώσεις της. Με άλλα λόγια από την μία διαφύλασσαν τον Απόλυτο Χαρακτήρα  του Είναι (που δεν μπορεί να Ταυτιστεί με τις κατώτερες εκδηλώσεις) κι από την άλλη μεριά δεν απέρριπταν τις κατώτερες εκδηλώσεις του Είναι (τα Φαινόμενα, το Γίγνεσθαι) αλλά τα δέχονταν σαν Εκφράσεις του Είναι μέσα στον Χώρο της Μεταβολής και του Περιορισμένου. Διαφορετικά να το πούμε, δέχονταν την Φύση (το Είναι, το Απόλυτο) σαν την Παγκόσμια Βάση των Πάντων και ταυτόχρονα θεωρούσαν ότι κάθε ον (ύπαρξη, φαινόμενο) «συμμετέχει» στον ένα ή στον άλλο βαθμό στην Αληθινή Φύση. Δηλαδή το ον (σε οποιαδήποτε βαθμίδα της Κλίμακας της Ύπαρξης κι αν το θεωρήσουμε) είναι «Εν Δυνάμει το Ον», Προέρχεται από το Ον, κι Ολοκληρώνεται στο Ον, το Όντως Ον (του Πλάτωνα)… Γι’ αυτό και σαν προορισμός του ανθρώπου είχε τεθεί (κατά την έκφραση του Πλάτωνα) η «Ομοίωσις με τον Θεό» (δηλαδή με το Τελείως Είναι, το Αγαθόν)…
Έτσι, το Είναι, η Αληθινή Φύση, είναι στο στοχασμό των Ελλήνων (αλλά και κάθε λογικού ανθρώπου) το Απόλυτο, το Τελείως Είναι, το Πλήρες Γνώσης (Αντίληψης) και το Ενεργό Αγαθόν που Οδηγεί τα Πάντα στην Ολοκλήρωση. Από Αυτή την Αληθινή Φύση Πηγάζει το Αγαθόν, η Αρετή, Ηθική, η Αξία. Η συμμετοχή στην Αληθινή Φύση ( στον βαθμό που συμμετέχουμε) είναι ταυτόχρονα συμμετοχή στην Αρετή (στον ανάλογο βαθμό που Βιώνουμε την Αληθινή Φύση). Από Αυτή την Αληθινή Φύση Πηγάζει η Αρετή (η Αντίληψη της Ενότητας, η Δικαιοσύνη, η Ισότητα, κλπ.). Αυτή είναι η Έννοια του «Φυσικού Δικαίου», που για όσους Βιώνουν την Αληθινή Φύση τους (στον βαθμό που την βιώνουν) είναι κάτι Αυθόρμητο, Πηγαίο, Ζωντανό, Ενεργό…  
Αλλά βέβαια, όσοι δεν Βιώνουν την Βαθύτερη Ουσία τους, κι είναι απορροφημένοι στην σχέση τους με τον εξωτερικό κόσμο, είναι δύσκολο να κατανοήσουν Καταστάσεις (Αρετές, Έννοιες) όπως η Ενότητα, η Δικαιοσύνη, η Ισότητα… Γι' αυτούς τους ανθρώπους η Φύση (η ανθρώπινη φύση) δεν είναι η Αγαθή Φύση (η Βάση του Παντός) αλλά μία κατάσταση κατώτερη, άγρια και χαώδης. Αυτό είναι αλήθεια από μία άποψη...
Στην πραγματικότητα επειδή ακριβώς οι άνθρωποι  δεν μπορούν να Ανυψωθούν Ως την Αληθινή Φύση τους γι' αυτό εκδηλώνουν στην ζωή την κατώτερη φύση τους. Συνεπώς ισχύουν και τα δύο: Και η Φύση είναι Αγαθή αλλά και η Φύση (όταν δεν την Βιώνουμε στο Βάθος της αλλά στις επιφανειακές εκδηλώσεις της) εμφανίζεται άγρια και ζωώδης. Από αυτό το γεγονός πηγάζουν οι δύο βασικές αντιλήψεις γιά το Φυσικό Δίκαιο που από την εποχή των Ελλήνων Σοφιστών (τον 6ο και τον 5ο π.Χ. Αιώνα) συζητούνται μέχρι σήμερα. Γι' όσους  ή μπορούν να Βιώσουν την Αληθινή Φύση τους μέσα από την Αυτογνωσία και την πνευματική ανάπτυξη η Φύση Είναι Αγαθή και το Φυσικό Δίκαιο Αυθόρμητο και Ζωντανό... ενώ οι κοινωνίες που δεν μπορούν να ανυψωθούν ως Αυτό το Επίπεδο βιώνουν μία διαφορετική πραγματικότητα, χωρίς Αρετή, Αληθινό Δίκαιο, χωρίς “ανθρωπιά”. Έτσι το Φυσικό Δίκαιο γι' αυτούς προηγείται των κανόνων που θεσπίζουν οι άνθρωποι, και θα έπρεπε οι ανθρώπινες κοινωνίες να εμπνέονται και να προσπαθούν να προσεγγίσουν το Φυσικό Δίκαιο αλλά σπάνια το κάνουν.
Το “κατά Φύσιν ζειν” σημαίνει ακριβώς να Διερευνούμε και να Βιώνουμε την Αληθινή Φύση μας κι όχι βέβαια να ζούμε την φύση (την ζωώδη και άγρια) που έχουν υπ' όψιν τους πολλοί... Ένα από τα σημαντικότερα κείμενα όλων των αιώνων, η “Αντιγόνη” του Σοφοκλή προβληματίζεται ακριβώς πάνω στην σαφή διάκριση του Φυσικού Δικαίου και του ανθρώπινου νόμου. Όλοι οι αληθινοί άνθρωποι είναι με το μέρος του Φυσικού Δικαίου, αλλά σίγουρα υπάρχουν κι ανθρώπινα τέρατα που μπορούν να υποστηρίξουν τους πιο άδικους κι απάνθρωπους νόμους...
Από την άλλη μεριά υπάρχουν άνθρωποι (φιλόσοφοι, κλπ) που υποστηρίζουν ότι η Φύση (κι  ανθρώπινη φύση ειδικότερα) είναι άγρια και χαώδης και συνεπώς η θέσπιση κανόνων και νόμων βάζει σε τάξη την κοινωνία που αλλιώς θα ήταν ζούγκλα. Από την άποψή τους έχουν δίκηο. Θα πρέπει όμως να διευκρινιστεί ότι άλλη έννοια δίνουν στην Φύση οι Αρχαίοι Έλληνες κι όσοι ακολουθούν το στοχασμό τους κι άλλη έννοια δίνουν στην “Φύση” οι οπαδοί αυτής της δεύτερης άποψης... Μάλιστα, μολονότι είμαστε υποχρεωμένοι να διακρίνουμε το Δίκαιο της Φύσης (που είναι Πηγαίο και Ζωντανό) από τις ανθρώπινες κατασκευές (κώδικες, κανόνες, νόμους, ήθη, έθιμα) από την άλλη μεριά δεν μπορούμε να απορρίψουμε το θετικό δίκαιο (το θεσμοθετημένο από κοινωνίες δίκαιο) όταν έχουμε να κάνουμε με ανθρώπους που συμπεριφέρονται σαν “ζώα”. Αντίθετα, οφείλουμε να “δείξουμε” το Δίκαιο της Φύσης και να το έχουμε σαν Πρότυπο (την Αρετή, την Δικαιοσύνη, την Ισότητα, κλπ.) στην θέσπιση των ανθρώπινων νόμων. Τώρα, το κατά πόσο θα εφαρμοσθούν όλα αυτά είναι άλλο θέμα (που θα πρέπει να απασχολήσει τους ανθρωπολόγους, τους κοινωνιολόγους και τους ιστορικούς...)... Επειδή ακριβώς οι ανθρώπινοι νόμοι (κι οι κανόνες συμβίωσης), ακόμα κι όταν επικαλούνται την Αρετή, την Δικαιοσύνη, την Ισότητα, κλπ., δεν εφαρμόζονται γι' αυτό οι κοινωνίες (μολονότι θεσπίζουν νόμους για να μην είναι ζούγκλες) τελικά καταλήγουν σε ζούγκλες... Γι' αυτό και φιλόσοφοι, όπως οι Κυνικοί στην Αρχαιότητα, αναζητούν να Βιώσουν την Αληθινή Φύση και το Δίκαιο της Φύσης γυρίζοντας την πλάτη στην διεφθαρμένη κοινωνία.

Το Φυσικό Δίκαιο μέσα στην Ιστορία

Όλα όσα αφορούν την Φύση, το Δίκαιο της Φύσης, τους ανθρώπινους νόμους, έχουν διερευνηθεί πλήρως από τους Αρχαίους Έλληνες. Έχουμε Κατανοήσει (μαζί με τους Έλληνες) ότι το  Φυσικό Δίκαιο είναι το Αληθινό Δίκαιο, ενώ οι ανθρώπινοι νόμοι όχι μόνο “υπολείπονται” του Δικαίου της Φύσης αλλά συχνά είναι σε αντίθεση με το Αληθινό Δίκαιο (με αποτέλεσμα οι κοινωνίες να είναι μόνο κατ' όνομα “κοινωνίες δικαίου”, ενώ στην πραγματικότητα οι νόμοι δεν εφαρμόζονται, ή είναι “άδικοι” και συχνά απάνθρωποι...)...
Πολλούς αιώνες μετά, ευρωπαίοι στοχαστές (φιλόσοφοι, νομοθέτες, κλπ) ασχολήθηκαν ξανά με το θέμα, αλλά είναι ελάχιστα αυτά που πρόσθεσαν σε όσα είπαν οι Έλληνες Σοφοί (τουλάχιστον από φιλοσοφική άποψη, από την άποψη της “Φιλοσοφίας του Δικαίου”... όχι από την άποψη της νομικής επιστήμης)...
Ο Γκρότιους (16ος, 17ος αιώνας) ήταν πάνω από όλα θεολόγος (το έργο του “Περί της Αληθείας της Χριστιανικής Θρησκείας”  μάλιστα, είναι από τους καλύτερους “κώδικες πίστης” της χριστιανικής γραμματείας) και μετά νομοθέτης, κι ό,τι άλλο... Ακολουθώντας την χριστιανική αντίληψη (δεν θεωρεί όπως οι Έλληνες την Φύση Ενιαία στο Βάθος της αλλά) διακρίνει σαφώς την Θεία Φύση από την ανθρώπινη φύση... αλλά θεωρεί την ανθρώπινη φύση αγαθή (λόγω της “θείας” προέλευσής της). Από αυτή την αγαθή φύση λοιπόν που είναι προικισμένη με λογική πηγάζει αυθόρμητα η δικαιοσύνη και οι γενικές αρχές του δικαίου που έχουν απόλυτο χαρακτήρα και πρέπει να εφαρμόζονται από τους ανθρώπους. Ανεξαρτήτως λοιπόν του Θεού, ο άνθρωπος έχει από την φύση του την ικανότητα να θέτει και να εφαρμόζει το Δίκαιο. Αυτό το Φυσικό Δίκαιο λοιπόν πρέπει να εφαρμόζεται κι ανάμεσα στα έθνη (κι εδώ, ο Γκρότιους με το έργο του “Περί του δικαίου του πολέμου και της ειρήνης” γίνεται ιδρυτής του “δημοσίου διεθνούς δικαίου”, πρόδρομος των διεθνών οργανισμών, των Ηνωμένων Εθνών, του Διεθνούς Δικαστηρίου, κλπ....), αλλά και μέσα στα έθνη (όπου το Φυσικό Δίκαιο προηγείται του θετικού δικαίου, το οποίο πρέπει να συντάσσεται με τις γενικές αρχές του Φυσικού Δικαίου... γιατί έτσι μόνο “νομιμοποιείται” το ανθρώπινο δίκαιο, οι νόμοι, κλπ...)... Από το Φυσικό Δίκαιο εξάλλου πηγάζουν και στο Φυσικό Δίκαιο στηρίζονται τα “Ανθρώπινα Δικαιώματα” τα οποία συχνά καταπατώνται από διάφορες εθνικές κυβερνήσεις και νομοθεσίες (ακόμα κι εδώ στην “πολιτισμένη” Ευρώπη, και εντός της “γερμανικής” ευρωζώνης, κοντά μας, δίπλα μας, στην ίδια την “Ελλάδα”...)... Ο Γκρότιους, χωρίς να έχει το “μεταφυσικό ύψος” και την ανάλυση σε βάθος της Έννοιας της Δικαιοσύνης (όπως οι Αρχαίοι Έλληνες) προσέφερε εντούτοις στην ανθρωπότητα κάποιες στέρεες βάσεις για το Δίκαιο, πάνω στις οποίες μπορούσαν να οικοδομήσουν οι άνθρωποι μία αληθινή, δίκαιη κοινωνία. Ο Γκρότιους επηρέασε με την σκέψη του μεγάλους στοχαστές όπως ο Άγγλος Λοκ κι ο Γάλλος Ρουσσώ...
Ο Λοκ (17ος αιώνας), γιατρός στο επάγγελμα, έθεσε (από φιλοσοφική άποψη) πολλές από τις αρχές της σύγχρονης φιλελεύθερης δημοκρατίας (σε μία εποχή ταραγμένη), αναδεικνύοντας την στενή σχέση της “πολιτικής” με το “δίκαιο”... Παραβλέποντας κάποιες ολιγαρχικές απόψεις του, που σήμερα έχουν ξεπεραστεί, μπορεί κάποιος να βρει πολλά θετικά στην σκέψη αυτού του σοφού του Διαφωτισμού. Στο “Δύο πραγματείες περί διακυβερνήσεως” ανασκευάζει πλήρως τις θέσεις του Φίλμερ (για την Ελέω Θεού απόλυτη μοναρχία) και του Χομπς (για το απολυταρχικό κράτος) αναδεικνύοντας την νομιμότητα των ατομικών και πολιτικών ελευθεριών... Κατά τον Λοκ το “κοινωνικό συμβόλαιο” (δηλαδή η απόφαση των ανθρώπων να ζήσουν μαζί σύμφωνα με κάποιους κανόνες) δεν εξουσιοδοτεί και δεν νομιμοποιεί κανένα, άρχοντα, βασιλιά, τύραννο, να διαχειρίζεται την εξουσία όπως θέλει. Είναι απαραίτητο ένα δεύτερο, “πολιτικό συμβόλαιο”, για να νομιμοποιηθεί η πολιτική εξουσία, η οποία, όπως και να έχει, είναι προσωρινή, ελέγξιμη, και ανακαλλέσιμη όταν  συγκρούεται με το αληθινό συμφέρον της κοινωνίας. Με αυτή την έννοια, κάθε αντίσταση και κάθε εξέγερση του λαού, που είναι κάτοχος της κυριαρχίας, της εξουσίας, σε μία “άδικη εξουσία” νομιμοποιείται, (ο “άδικος” χαρακτήρας της διακυβέρνησης αναδεικνύεται και αποδεικνύεται βέβαια από την καταπάτηση των “γενικών αρχών του δικαίου” και των “ανθρωπίνων δικαιωμάτων”...). Η Κυριαρχία (η Εξουσία) “παραχωρείται” από τον λαό στους “εκπροσώπους της εξουσίας” (σαν πολιτική εξουσία) με ένα σκοπό, να προστατέψει την ελευθερία των ατόμων και της ιδιοκτησίας τους. Δεν είναι ούτε απόλυτη, ούτε αιώνια. Αν δεν επιτελεί τον σκοπό της “αυτοκαταργείται” και... καταλύεται βίαια, όταν ξεπεράσει την ανοχή της κοινωνίας...
Ο Ρουσσώ (18ος αιώνας), όπως οι Αρχαίοι Σοφιστές στην Αθήνα (στον στοχασμό των οποίων οφείλει πολλά...), υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους “κριτικούς του πολιτισμού” και των θεσμών, αναδεικνύοντας (με την δύναμη της λογικής) όλα τα αρνητικά του “πολιτισμού”, όλα τα στραβά στο ήθος των ανθρώπων, κι όλη την ανοησία στα ήθη των κοινωνιών... Ο άνθρωπος από την φύση του είναι “καλός” (λογικός, δίκαιος, κλπ.) αλλά μέσα στην δήθεν πολιτισμένη κοινωνία (που δεν μπορεί, εξαιτίας ισχυρών μειοψηφιών, και αδρανών μαζών, να τηρήσει τις γενικές αρχές του δικαίου) ο άνθρωπος διαφθείρεται και γίνεται “κακός”. Ο άνθρωπος, από την φύση του, είναι ελεύθερος. Η “ελευθερία” αποτελεί προϋπόθεση για την συγκρότηση (με την θέληση όλων) μίας δίκαιης κοινωνίας. Η βίαιη “οργάνωση” μίας κοινότητας δεν αποτελεί κοινωνία. Οι σύγχρονες κοινωνίες (για την εποχή του Ρουσσώ, αλλά και την σημερινή εποχή) στηρίζονται ακριβώς στην “βία” για να υπάρξουν και να λειτουργήσουν, (στην βία που εκδηλώνεται με πολλούς τρόπους, με την - μη αντιπροσωπευτική της λαϊκής θέλησης - πολιτική εξουσία, τις δυνάμεις καταστολής, την οικονομική και συνεπώς βιολογική εξάρτηση, την ιδεολογική χειραγώγηση μέσω της κατευθυνόμενης αγωγής και παιδείας, κλπ...)... Έτσι, ο άνθρωπος από ελεύθερος γίνεται “σκλάβος” μέσα σε ένα σύστημα που τον υπερβαίνει, που δεν μπορεί να ελέγξει, και από το οποίο δεν μπορεί να ξεφύγει... Ακόμα, ο άνθρωπος από την φύση του χρειάζεται πολύ λίγα για να είναι “ευτυχισμένος”. Οι πολιτισμένες κοινωνίες (βασισμένες στην ιδιοκτησία, το κέρδος, την κατανάλωση, κλπ) κάνουν τον άνθρωπο δυστυχισμένο... Ο Ρουσσώ, στο έργο του “Λόγος για τις πηγές της ανισότητας των ανθρώπων” αναδεικνύει τις πηγές της ανισότητας, της αδικίας, της δυστυχίας. Ο θεσμός της “ατομικής ιδιοκτησίας” (τουλάχιστον όπως εφαρμόζεται) είναι η πηγή των αναρίθμητων κακών. Η γη δεν είναι κανενός. Αυτός που φράζει την γη είναι εγωιστής, ατομικιστής, αντικοινωνικός... Κι όσοι τον μιμούνται είναι “ανόητοι” και δεν καταλαβαίνουν που οδηγείται έτσι η κοινωνία... Βέβαια, όλα αυτά τα είχαν πει όλοι οι Μεγάλοι Διδάσκαλοι, όλοι οι Μεγάλοι Φιλόσοφοι, κι αργότερα (από τον Ρουσσώ) θα τα ξαναπεί (με πιό επιστημονικό τρόπο) ο Μαρξ και ο Ένγκελς... (Σήμερα, ο πλούτος της γης έχει συσσωρευτεί από ελάχιστους ανθρώπους στον πλανήτη, οι οποίοι ελέγχουν και χειραγωγούν τις πολιτικές εξουσίες, ενώ οι λαοί, έχοντας παρασυρθεί σε κοινωνίες που οργανώθηκαν σύμφωνα με τα συμφέροντα των λίγων που κατέχουν τον πλούτο κι όχι σύμφωνα με τα συμφέροντα των πολλών της κοινωνίας, χειραγωγούνται, ιδεολογικά, πολιτικά, οικονομικά, “σύρονται” κυριολεκτικά μέσα σε ένα κύκλο δυστυχίας, από τον οποίο δεν υπάρχει διέξοδος, παρά μόνον, ίσως, μέσω της “λαϊκής επανάστασης”... Ο χειρότερος κόσμος, στην Κλίμακα των Κόσμων, είναι ετούτος εδώ, ο υλικός κόσμος... και ένας από τους χειρότερους πλανήτες ζωής – γιατί σίγουρα υπάρχουν εκατομμύρια πλανήτες ζώντων σε όλους τους γαλαξίες – είναι ετούτος εδώ, της γης... Όλοι οι νοήμονες άνθρωποι αισθάνονται άσχημα γιατί δεν “είμαστε” άνθρωποι, δεν ζούμε σαν άνθρωποι, αλλά σαν ζώα, που αλληλοσπαράσουν το ένα το άλλο...)... Ο Ρουσσώ, διαπιστώνοντας τα αδιέξοδα του σύγχρονου πολιτισμού (άλλωστε δεν έχουν αλλάξει πολλά από την εποχή του) δεν αρνείται τον πολιτισμό, αλλά προτείνει μία “διαφορετική” οργάνωση της κοινωνίας, που πρέπει να “μορφωθεί”, να κατανοήσει την κατάσταση στην οποία βρίσκεται και να συμφωνήσει να την αλλάξει... Το Κοινωνικό Συμβόλαιο του Ρουσσώ (“Κοινωνικό Συμβόλαιο, ή αρχές του πολιτικού δικαίου”) υπήρξε ένα από τα πιό επαναστατικά κείμενα σε όλους τους αιώνες, κι αποτέλεσε την Ιδεολογική Βάση της Γαλλικής Επανάστασης (του 1789). Κι αν δεν εφαρμόζεται σήμερα (η “άμεση συμμετοχική δημοκρατία”) είναι γιατί δεν συμφέρει την πλουτοκρατία και τα πολιτικά ανδρείκελα που χρησιμοποιούν γιά να κυβερνούν τον πλανήτη, και γιατί ο “κοιμισμένος” λαός δεν το “απαιτεί” (όπως έχει δικαίωμα και υποχρέωση να το κάνει...)... Αξίζει να αναφερθούμε πιό αναλυτικά σε αυτό το ιερό κείμενο του Διαφωτισμού...

Το Κοινωνικό Συμβόλαιο

Βιβλίο Πρώτο. Πέρα από την οποιαδήποτε φιλοσοφική θεωρία περί Δικαίου, και πέρα από θεωρητικές “τοποθετήσεις”, άμεσα, πρακτικά, η μόνη πηγή εξουσίας που νομιμοποιείται είναι η κοινωνία, ο ίδιος ο λαός, όλοι. Κανένα Φυσικό Δίκαιο (ή άλλο δίκαιο) και καμία Δύναμη (φυσική, πολιτική, οικονομική...) δεν μπορεί να θέσει δίκαιο και να νομιμοποιήσει εξουσία. Μόνο ο λαός που εκφράζει την “γενική βούληση” μπορεί να δημιουργήσει δίκαιο και μόνο ο λαός είναι (όσο υφίσταται) ακατάλυτη πηγή εξουσίας. Η “γενική θέληση”, η συμφωνία όλων (με όρους ισότητας) και η φυσική (κι όχι νοθευμένη) πλειοψηφία μπορεί να οικοδομήσει κοινωνία και να την κάνει να λειτουργήσει. Το “κοινωνικό συμβόλαιο” δεν καταργεί την ατομική ελευθερία του ανθρώπου. Αντίθετα, την προϋποθέτει. Γιατί μόνο όταν οι άνθρωποι είναι ελεύθεροι και ίσοι μπορούν (οικειοθελώς) να συμφωνήσουν σε μία “κοινή” πορεία.
Σημείωση: α) Βεβαίως η “γενική βούληση” δεν διαμορφώνεται αυθαίρετα. Είναι αποτέλεσμα πολιτισμικών διεργασιών χιλιετηρίδων, στηρίζεται στην Έννοια του Φυσικού Δικαίου, στην εμπειρία των ανθρώπων από την “κοινή” ζωή τους, στην Λογική, σε ήθη και έθιμα, που έχουν κατασταλάξει...
β) Γιά να είναι ολοκληρωμένη, σαφής, και λειτουργική, η “γενική θέληση” χρειάζεται όλοι να είναι “ενήμεροι”, να έχουν γνώση, γνώσεις, πληροφορίες... Γι' αυτό κι ο Ρουσσώ θεωρεί ότι η κοινωνία μπορεί να υπάρξει και να επιβιώσει μόνο με την αληθινή, φωτισμένη, ειλικρινή, και πλήρη “αγωγή”. (Αυτός είναι ο λόγος που έγραψε το δεύτερο σημαντικό βιβλιο του, το “Αιμίλιος, ή Περί Αγωγής”)...
Βιβλίο Δεύτερο. Πρέπει να γίνει σαφές ότι μόνη πηγή κυριαρχίας, εξουσίας, είναι ο λαός, που εκφράζει την “γενική βούληση”. Η “γενική βούληση” έχει σαν αντικείμενο και περιεχόμενο το κοινό συμφέρον. Δεν είναι δυνατόν η “γενική βούληση” να συγκρουσθεί με το κοινό συμφέρον. Όταν η “γενική βούληση” εκτρέπεται από το “κοινό καλό” σημαίνει ότι δεν είναι “γνήσια”. Μόνο λοιπόν η γνήσια “γενική βούληση” νομιμοποιείται να θέτει κανόνες δικαίου, νόμους. Νόμος που δεν αποβλέπει στο κοινό καλό (όχι το “θεωρητικό”, ή “νοθευμένο”, γενικό καλό, αλλά το άμεσο, πρακτικό, γενικό καλό) δεν είναι νόμος. Είναι ανθρώπινη παρεκτροπή.
Βιβλίο Τρίτο. Η “γενική βούληση” του λαού εκφράζεται με εκπροσώπους που εκλέγονται με απλή (κι όχι νοθευμένη) πλειοψηφία. Οι πολιτικοί άρχοντες είναι εκλεγμένοι εντολοδόχοι της “βούλησης του λαού” και πρέπει να συμμορφώνονται με αυτήν. Ούτε δική τους διαφορετική βούληση μπορούν να έχουν, ούτε δικαίωμα έχουν να “χειραγωγούν” τον λαό, ούτε άλλο συμφέρον μπορούν να “υπηρετούν”. Επειδή όμως πρακτικά είναι βέβαιο ότι όλα αυτά θα συμβούν γι' αυτό η “εκάστοτε κυβέρνηση” πρέπει να ελέγχεται. Να ελέγχεται όχι απλά με την εκλογή ή μη εκλογή αλλά και για τα πεπραγμένα της, για τα οποία πρέπει να υπάρχουν κανόνες, συνέπειες, κυρώσεις. Ο λαός δεν παραδίδει ποτέ εν λευκώ την εξουσία για να κάνει η κυβέρνηση ό,τι θέλει. Οι πολιτικοί άρχοντες είναι εντολοδόχοι υπηρέτες του λαού κι όχι “αφεντάδες”. Έτσι το μόνο νόμιμο πολιτικό σύστημα είναι η “Άμεση Συμμετοχική Δημοκρατία” που με απλή (κι όχι νοθευμένη) πλειοψηφία αποφασίζει κι εκλέγει, ελέγχει την εξουσία (τους εντολοδόχους της) και στην ανάγκη τους ανακαλεί (όταν δεν κάνουν το έργο για το οποίο έλαβαν εντολή). Γι' αυτό και στο πολιτικό σύστημα πρέπει να υπάρχουν μηχανισμοί ελέγχου και απόδοσης ευθυνών (δημοψήφισμα, λαϊκά δικαστήρια, κλπ). Ο λαός που αφήνει τις τύχες του σε αλλόφρονες υπηρέτες άλλων συμφερόντων (κι όχι των δικών του) είναι άξιος της μοίρας του και των επιλογών του.
Βιβλίο Τέταρτο. Ο λαός (που εκφράζει την “γενική βούληση”) σαν μόνη πηγή εξουσίας είναι πηγή ακατάλυτη. Κι ο λαός πρέπει να συμμετέχει άμεσα και συνεχώς στην εκλογή και (κυρίως) στον έλεγχο της εξουσίας και στην αλλαγή της (όταν χρειάζεται). Ο λαός δεν μπορεί να εμπιστεύεται κανέναν χωρίς να τον ελέγχει, γιατί αυτό σημαίνει παραχώρηση της εξουσίας του κι ένας τέτοιος λαός δεν είναι λαός ελεύθερων ανθρώπων, αλλά λαός δούλων... Τέλος σε περιόδους κρίσεων (κοινωνικών, πολιτικών, οικονομικών...) ο ίδιος ο λαός (και μόνον αυτός) μπορεί παρακάμπτοντας οποιαδήποτε πολιτική εξουσία (συμβαίνει ή λειτουργεί) να αναθέσει στους πιο “άξιους” (αποδεδειγμένα από το ήθος τους, την κοινωνική δράση τους και το ανθρωπιστικό έργο τους) να βγάλουν την κοινωνία από την κρίση. Στο τέταρτο κεφάλαιο του Τέταρτου Βιβλίου με τίτλο “δικτατορία” αποσαφηνίζεται ότι ο λαός (και μόνον αυτός) έχει όχι μόνο ηθικό δικαίωμα αλλά και έμπρακτη υποχρέωση να παραμερίσει οποιαδήποτε “ανίκανη εξουσία” και να αναθέσει σε κοινά αποδεκτά πρόσωπα (κι όχι εγκάθετους και διορισμένους από άλλα κέντρα εξουσίας) να βρουν διέξοδο σε οποιαδήποτε σοβαρή κρίση, πάντα με γνώμονα το συμφέρον του λαού (κι όχι με γνώμονα άλλα, ξένα, σκοτεινά, συμφέροντα).

Δικαιοσύνη ή δίκαιο

Αν ο άνθρωπος χρειάζεται (να Ανυψωθεί Πνευματικά και) να Κατανοήσει την Αληθινή (Εσώτερη, Ανώτερη) Φύση του για να Βιώσει την Αληθινή Αρετή και την Έννοια της “Πραγματικής Δικαιοσύνης” εντούτοις, επειδή η Φύση Είναι Μία (κι ας Διαβαθμίζεται σε οντικά, κοσμικά, αντιληπτικά επίπεδα) κι Αντανακλάται (η Ανώτερη Φύση) και στους κατώτερους κόσμους, οποιοσδήποτε (διαθέτει κοινό νου, λογική) μπορεί να συλλάβει, έστω και έμμεσα, την Έννοια της Πραγματικής Δικαιοσύνης με την βοήθεια άλλων εννοιών που είναι “περιεχόμενες” μέσα στην Πλατιά Έννοια της Δικαιοσύνης. Μπορούμε να κατανοήσουμε την Δικαιοσύνη,
σαν Ισότητα των Ανθρώπων,
σαν Ανθρωπισμό (δηλαδή ενδιαφέρον και μέριμνα για τους συνανθρώπους μας),
σαν δικαίωμα αξιοπρεπούς επιβίωσης (όχι διαβίωσης, που σημαίνει μία καλύτερη ποιότητα ζωής) που πρέπει να έχει κάθε άνθρωπος πάνω στην γη.
Η Πραγματική Δικαιοσύνη απαιτεί αυτά τα τρία ελάχιστα που αναφέραμε. Αλλά το θετικό θεσμοθετημένο δίκαιο, σε ολόκληρο τον πλανήτη (παρά τις “διακηρύξεις” του) δεν εξασφαλίζει τίποτα από όλα αυτά. Η Δικαιοσύνη είναι πολύ απλή όταν την νοιώθουμε και θέλουμε να την εφαρμόσουμε. Αλλά επειδή οι άνθρωποι είναι μπερδεμένοι (ή τους έχουν μπερδέψει) έχουν χτίσει ένα τεράστιο όγκο θεσμοθετημένου δικαίου που είναι όμως σκουπίδια (αφού δεν μπορούν να εξασφαλίσουν την ελάχιστη Δικαιοσύνη). Ενώ τα συντάγματα (όπου υπάρχουν) κι οι νόμοι μιλούν θεωρητικά για Δικαιοσύνη, ισονομία, ανθρώπινα δικαιώματα, κλπ., όλα αυτά δεν εφαρμόζονται στην πράξη αλλά πάντα βλέπουμε (ακόμα και σε “πολιτισμένες”  υποτίθεται χώρες, όπως οι ευρωπαϊκές... προπάντων σε αυτές...) όλα αυτά να “καταστρατηγούνται” βάναυσα. Τα συντάγματα και οι νόμοι δεν είναι για να “διακηρύττουν” απλώς, αλλά για να εξασφαλίζουν την Εφαρμογή της Δικαιοσύνης...
Υπάρχει Δικαιοσύνη; Ας αναρωτηθεί ο καθένας κι ας απαντήσει στον εαυτό του. Προσωπικά δεν βλέπουμε να υπάρχει Δικαιοσύνη... Είναι οι άνθρωποι ίσοι; Πως γίνεται άλλοι να συσσωρεύουν τεράστιο πλούτο (συχνά “κλέβοντας” τους συνανθρώπους τους) κι άλλοι να μην μπορούν να επιβιώσουν;... Υπάρχει ανθρωπισμός στην κοινωνία ή η κοινωνία είναι μία ζούγκλα; Πως γίνεται κάποιοι να οχυρώνονται μέσα στον “πλούτο του ατομισμού” τους και άλλοι άνθρωποι να “αφήνονται” κυριολεκτικά στην τύχη τους, που είναι η φτώχεια και η δυστυχία; Υπάρχουν ανθρώπινα δικαιώματα; Πως γίνεται να έχουν δικαιώματα όσοι “έννομα” ή παράνομα (όπως υποστηρίζουμε εμείς) συσσωρεύουν πλούτο κι άλλοι δεν έχουν δικαίωμα να επιβιώσουν; Πως γίνεται ο μισός πλανήτης να καταναλώνει ασυλλόγιστα και να πετάει πλούτο στις χωματερές κι ο άλλος μισός πλανήτης να λιμοκτονεί;.. Δυστυχώς ο “πολιτισμός” μας (παρ' όλη την τεχνολογική ανάπτυξη) είναι στο μηδέν.
Αλλά το σοβαρότερο ερώτημα είναι άλλο. Θέλουμε Δικαιοσύνη; Αληθινή Δικαιοσύνη; Ή θέλουμε αυτό το άψυχο, ανήθικο, άδικο, δίκαιο των εθνών; Θέλουμε μία Αληθινή Κοινωνία; ΄Ή θέλουμε να σώσουμε το τομάρι μας μέσα στην πολιτισμένη ζούγκλα που φτιάξαμε; Τι θέλουμε; Δικαιοσύνη ή δίκαιο; Γιατί αν θέλουμε Δικαιοσύνη, Αληθινή Δικαιοσύνη, Πρέπει να Φτιάξουμε μία Άλλη Κοινωνία.

Ποιά Κοινωνία θέλουν οι άνθρωποι;

Προσωπικά (από “μεταφυσική καταγωγή”, από παιδεία, από πεποίθηση...) θέλουμε να πιστεύουμε ότι είμαστε πνευματικοί άνθρωποι (με την έννοια του προσανατολισμού, όχι της τελειωμένης κατάστασης) κι έχουμε σαν μέριμνα (δεν λέμε σκοπό, στόχο...) την Αυτογνωσία, την Πνευματική Ανάπτυξη, να Ζήσουμε σύμφωνα με την Αληθινή Φύση μας... αλλά παράλληλα είμαστε μέσα στην κοινωνία, μέσα στα προβλήματά της... Αν και Βαδίζουμε την Οδό που Δίδαξε ο Βούδας, ο Ορφέας, ο Ιησούς, οι Μεγάλοι Φιλόσοφοι, δεν λέμε ότι μπορεί ή χρειάζεται να το κάνει ο καθένας. Αν θέλει κάποιος να Ανυψωθεί Μέσα του Ως την Αληθινή Ανώτερη Φύση του μπορεί να το κάνει (και δυνατότητα έχει, και ελευθερία, κι είναι απόλυτα δική του επιλογή) και μακάρι να το κάνει. Θα είναι Ευλογημένος... Αλλά πέρα από αυτό, όλοι μας, ο καθένας μας, έχει (όχι μόνο οντική και οντολογική αλλά και) ηθική υποχρέωση να είναι Παρών στον κόσμο, στην κοινωνία, ανάμεσα στους ανθρώπους. (Άλλωστε όλοι οι Μεγάλοι Διδάσκαλοι και Φιλόσοφοι, είχαν κοινωνική δράση, δίδαξαν, άνοιξαν δρόμους, ακόμα και σε πρακτικά ζητήματα...)... Όλοι μας, ο καθένας μας, έχει υποχρέωση να συνεισφέρει με την παρουσία του ένα Ελάχιστο Δικαιοσύνης, να προσφέρει στην ισότητα των ανθρώπων (με  τις αντιλήψεις του, την συμπεριφορά του), να προσφέρει στον ανθρωπισμό (κι εξανθρωπισμό) της κοινωνίας (και τουλάχιστον να μην συγκρούεται με τους άλλους, αν δεν μπορεί να μεριμνήσει για τον συνάνθρωπό του). Κι όταν πέφτει (μετά τον κάματο της μέρας) να κοιμηθεί να μην ¨ξεχνά” πόσοι ξαγρυπνούν μέσα στην φτώχεια, την αρρώστια, την δυστυχία...
Αν ο καθένας μας δεν Προσφέρει αυτό το Ελάχιστο Δικαιοσύνης στον άνθρωπο, στην ανθρωπότητα, στην κοινωνία, τότε ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ..
Μην κοροϊδευόμαστε. Ούτε Θεός, ούτε σωτήρες, ούτε διανοούμενοι, ούτε πολιτικοί, ούτε κανένας άλλος θα μας σώσει. Εμείς, μόνοι μας, ο καθένας όσο μπορεί, πρέπει να Αλλάξουμε την Κοινωνία...
Επιτέλους! Ποιά κοινωνία θέλουν οι άνθρωποι; Ποιά κοινωνία θέλεις εσύ;

Αναζητώντας το Αγαθόν, την Αληθινή Αρετή και την Ιδανική Πολιτεία

Η Φύση (η Φύση μας, η Πραγματική, Υπερβατική, Αιώνια, Φύση μας, που Είναι το Υπόβαθρο κάθε ύπαρξης, και της δικής μας ύπαρξης) Είναι Αυτό που Είναι, Ελεύθερη (στην πραγματικότητα), Αναλλοίωτη (μέσα στην εξέλιξη), και Πάντα, Στήριγμα της “περιορισμένης ύπαρξής” μας... Η Φύση Στηρίζεται μόνο στον Εαυτό Της και Μπορεί να “Αυτορυθμίζεται”, όσο κι αν περιπλανιέται μέσα στους κόσμους, και στις πιο “αφύσικες” καταστάσεις, για εκατομμύρια χρόνια...
Εν τω μεταξύ όμως, για μάς, τα περιορισμένα πλάσματα (είτε στους ανώτερους αόρατους κόσμους, είτε στη “γη”) είναι σημαντικό να “κατανοήσουμε” την κατάστασή μας και να ζήσουμε όσο πιο “σωστά” γίνεται, για να αποκομίσουμε το μέγιστο κέρδος από την ύπαρξή μας... Το Μόνο Σταθερό Θεμέλιο, ο Μόνος Γνώμονας Κατανόησης, και η Μόνη Πυξίδα Προσανατολισμού, Είναι η “Φύση” μας (η Βαθύτερη Άγνωστη Φύση μας, που όμως Υπάρχει και μας Στηρίζει...). Ο Μόνος Δρόμος λοιπόν που μπορούμε να Βαδίσουμε είναι ο “Δρόμος της Αυτογνωσίας”. Η Αυτογνωσία δεν είναι ούτε το ιδανικό τέρμα κάποιας πνευματικής προσπάθειας, ούτε κάποια πρακτική, ή τεχνική, που ασκούν κάποιοι ασκητές, ούτε τίποτα άλλο. Η Αυτογνωσία είναι το Συνεχές Άνοιγμα της Φύσης μας, η Απελευθέρωση της Φύσης μας, Εδώ, Τώρα, στην Παρούσα Κατάσταση που Βιώνουμε. Η Πραγματικότητα είναι “αυτό που βιώνουμε”: Γι' αυτό χρειάζεται να “βλέπουμε καθαρά” (χωρίς την παρέμβαση της σκέψης, του ατομικού συμφέροντος, ή της ζωώδους υλικής φύσης μας...). Η Αλήθεια Αποκαλύπτεται όταν βλέπουμε, όταν “βλέπουμε απλά” (χωρίς παραμορφώσεις)...
Η Φύση Είναι Ελεύθερη (από την Ίδια την Ουσία της), δεν πρέπει να την περιορίζουμε. Όταν η Φύση Αφήνεται Ελεύθερη, να Ενεργεί Τελείως Αυθόρμητα, Πηγάζει από Μέσα μας, η Αληθινή Κατανόηση, η Ορθή Δράση, κι η Αληθινή Αρετή... Τι σημαίνει αυτό σε απλά λόγια; σε πρακτικό επίπεδο; Η εμπειρία που έχει συσωρεύσει η ανθρωπότητα είναι χρήσιμη σε πρακτικό επίπεδο αλλά όλη αυτή η εμπειρία, οι γνώσεις, οι θεωρίες, δεν μπορούν να μας “προσανατολίσουν”. Οι ανθρώπινες γνώσεις, η μνήμη, το “παρελθόν”, δεν μπορεί να δημιουργήσει “Ηθική”. Σε πνευματικό επίπεδο όλα αυτά πρέπει να παραμεριστούν, κι η Αληθινή Φύση μας πρέπει να Αναδυθεί, γιά να μπορέσει (αφού Κατανοήσει) να Προσανατολιστεί και να Εκδηλώσει Αυθόρμητα την Αληθινή Αρετή. Η Ηθική Είναι Αυθόρμητη, Πηγαία, κι Αποτέλεσμα Γνώσης. Πρέπει Μέσα μας, να Βρούμε την Βάση της Ύπαρξής μας (τον Θεό), να Κατανοήσουμε το αληθινό νόημα της ύπαρξής μας (που Πηγάζει από την Αιωνιότητα) και να Θεμελιώσουμε με την Γνώση μας, την θέλησή μας, και τις πράξεις μας, τις “Βασικές Αξίες της Ζωής”, που είναι (Αιώνια) Ύπαρξη, Ενότητα (των πάντων), Δικαιοσύνη (στην ύπαρξή μας, στην αντίληψή μας, στην συμπεριφορά μας), Ισότητα (όλων των όντων μεταξύ τους), Υπέρβαση του εγώ χάριν του εμείς (κι αυτό είναι το πνευματικό νόημα της ταπεινότητας), και τέλος Ανθρωπισμό κι αλληλεγγύη μεταξύ των ανθρώπων... Όλα αυτά Πηγάζουν Αυθόρμητα από Μέσα μας, όταν Αφήνουμε την Αληθινή Φύση μας να Εκδηλωθεί (όταν δεν εμπλέκεται η σκέψη, οι θεωρίες, οι αντιλήψεις, τα συμφέροντα, οι υστεροβουλίες, κι όλη η ανθρώπινη ανοησία...)...
Η “Υπέρτατη Φώτιση” του Βούδα, ή η “Υπέρτατη Ένωση με τον Θεό” του Ιησού έρχεται όταν Απελευθερώνουμε την Αληθινή Φύση μας από την ανθρώπινη ανοησία... όταν σπάμε το δίχτυ της σκέψης, τα σχοινιά των εγωιστικών σκοπών, τις αλυσίδες των ατομικών στόχων... Το μόνο που χρειάζεται είναι απλά να καθαρίσουμε τον εαυτό μας από την “ανοησία”... Και τότε Γινόμαστε (αυτό που Είμαστε Πάντα) Βούδες ή Γιοί του Θεού... και τότε Γνωρίζουμε Ποιοί Είμαστε, Που Είμαστε, και Τι Πρέπει να Κάνουμε...
Αν οι άνθρωποι Λειτουργούσαμε Σύμφωνα με την Αληθινή Φύση μας, αν Φροντίζαμε να Απελευθερώσουμε την Φύση μας από όλη την ανθρώπινη ανοησία (σε επίπεδο σκέψης, ψυχολογικό, υλικό), αν προσπαθούσαμε να καθαρίσουμε τον εαυτό μας από τις πολιτισμένες συνήθειές μας (τις θεωρίες, τον τρόπο ζωής, τις κοινωνικές επιταγές...), αν Βρίσκαμε Μέσα μας τις “Βασικές Αξίες της Ζωής”, την Δικαιοσύνη, την Ισότητα, τον Ανθρωπισμό, θα μπορούσαμε να “συνεννοηθούμε” και να Φτιάξουμε μία Καλύτερη Κοινωνία... Αν οι άνθρωποι δεν γίνουν “σοφοί” (κατά την Φύση τους, όπως δίδασκε ο θείος Πλάτωνας, κι όχι με ηλίθιες γνώσεις, και θεωρίες, και δράσεις) δεν μπορούν να Φτιάξουν Αληθινή Κοινωνία...
Οι κοινωνίες δείχνουν την ποιότητα των ανθρώπων που τις φτιάχνουν, κι οι σημερινές “πολιτισμένες” ζούγκλες δείχνουν ακριβώς ότι είμαστε ακόμα στο επίπεδο του ζώου (βέβαια, του “πολιτισμένου” ζώου, αλλά του ζώου παρόλα αυτά, που δεν διστάζει να βομβαρδίζει λαούς γιά οικονομικά συμφέροντα, ή να καταδικάζει σε φτώχεια κι εξαθλίωση τεράστιους πληθυσμούς με νόμους που περνάμε από εθνικά κοινοβούλια....)...
Χρειάζεται πρώτα απ' όλα, εμείς οι ίδιοι, ο καθένας μας, να βγει από τον λαβύρινθο του εγωισμού του, να αντιληφθεί ότι είναι ύπαρξη εξαρτώμενη (από Κάπου Αλλού) κι ότι γύρω του υπάρχουν άνθρωποι, αληθινοί άνθρωποι, σαν αυτόν, σάρκα από την σάρκα του, αίμα από το αίμα του, συνάνθρωποί του (όχι σκιές, οι νούμερα, όπως βλέπουν πολλοί τους συνανθρώπους τους)... Πρέπει πρώτα να “σώσουμε” τον εαυτό μας και μετά την κοινωνία. Κι αν εμείς, είμαστε πραγματικά “συνειδητοποιημένοι” πως επιτρέπουμε σε κάποιους θρασείς ανίδεους να μας κυβερνούν, να μας κατευθύνουν, να μας εκμεταλλεύονται και να κάνουν την κοινωνία ζούγκλα;...
Έτσι, πρέπει οι άνθρωποι, (ο καθένας μας) να γίνουμε Ηθικοί (με την έννοια που αναλύσαμε πιο πάνω) και μετά να απαιτήσουμε και να απαιτούμε από την κοινωνία να είναι “Ηθική”. Όσοι είναι Ηθικοί (και πρέπει να το αποδείξουν έμπρακτα) πρέπει να καθαρίσουν την κοινωνία από την ανηθικότητα... Σήμερα, όλοι γνωριζόμαστε μεταξύ μας, καθένας γνωρίζει ποιός είναι ποιός. Γνωρίζουμε τον ρόλο πο παίζουν οι πλουτοκράτες, γνωρίζουμε τον ρόλο που παίζουν τα πολιτικά ανδρείκελα σε ολόκληρο τον πλανήτη, και στην “Ελλάδα” τους (γιατί δυστυχώς η Ελλάδα δεν ανήκει στους Έλληνες, αλλά σε τραπεζίτες, εγκάθετους, και ρουφιάνους...)... Κανένας (αχρείος) δεν νομιμοποιείται με την νόθευση της λαϊκής θέλησης, με την παράκαμψη συντάγματος και νόμων, με την βία, να “κυβερνά”, Κανένας δεν έχει δικαίωμα να αποφασίζει ερήμην μας. Κανένας πια, σήμερα, δεν μπορεί να ξεγελάσει κανένα. Κι όταν γραφτεί η “αληθινή ιστορία” (όχι η “κρατική ιστορία” των ρουφιάνων) θα αποδώσει ευθύνες για το ποιός είναι ο καθένας και τι ρόλο έπαιξε σε αυτό τον έρημο τόπο...
Όποιος δεν μπορεί να ζει σε μία Αληθινή Ηθική και Δίκαιη Κοινωνία, ας πάει σπίτι του, ας κλειστεί σπίτι του, κι ας πάψει να ενοχλεί τους συνανθρώπους του και να καταστρέφει την κοινωνία... Εκβιαστές τραπεζίτες, ξεπουλημένοι πολιτικοί, αδρανείς δικαστικοί, επίορκοι διανοούμενοι, κομματόσκυλα, κάθε είδους παράσιτο που βρωμίζει αυτή την κοινωνία πρέπει να καταλάβουν (όλοι τους) ότι δεν είναι αυτοί η κοινωνία. Η Κοινωνία είναι οι απλοί άνθρωποι που θέλουν να ζήσουν με δικαιοσύνη, ήσυχα, ίσοι μεταξύ ίσων, άνθρωποι μεταξύ ανθρώπων... απλά να ζήσουν, τίποτα άλλο... Πως; Πότε; Ως πότε παλληκάρια μπορούμε να υπομένουμε χωρίς να Επαναστατούμε;...



~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

TAOΪSM

TAOΪSM
Chapter 17. The Silent Sovereignty: A Meditation on the Invisible Throne
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

BUDDHISM

BUDDHISM
Chapter 17. Anger
Monday, 10 November, 2025

Chapter 17. Anger

 

The Sacred Alchemy of Transformed Wrath: A Journey Through the Fires of the Soul

 

In the vast tapestry of human experience, where the threads of suffering and enlightenment interweave in patterns both terrible and beautiful, there exists a singular truth that pierces through the veils of illusion like a shaft of golden light through storm clouds: the transformation of anger stands as one of the most profound alchemical processes available to the seeking soul. The ancient wisdom speaks not merely of suppressing this fierce energy that rises like molten fire from the depths of being, but of transmuting it entirely—of allowing it to become the very fuel that propels consciousness toward the shores of the Eternal.

 

The seeker who walks the illuminated path soon discovers that anger is not merely an emotion to be catalogued and dismissed, but rather a powerful force that, when understood in its deepest essence, reveals itself as a guardian standing at the threshold between bondage and liberation. This guardian, terrible in its aspect, demands recognition and wisdom before it will permit passage to the gardens of inner peace. For in the crucible of the spiritual life, nothing is wasted; even that which seems most destructive contains within it the seeds of transformation.

 

The Chains of Attachment and the Freedom of Letting Go

 

There dwells within the human heart a tendency as ancient as consciousness itself: the impulse to grasp, to claim, to declare sovereignty over fragments of the infinite and proclaim them as "mine." This tendency, subtle as morning mist yet binding as iron chains, creates the very architecture of suffering. The mystic perceives that name and form—those convenient labels by which the mind attempts to freeze the flowing river of existence into manageable categories—are themselves the builders of invisible prisons.

 

When a soul releases its grip upon these phantoms, when it ceases to identify itself with the temporary configurations of matter and thought that parade across the stage of consciousness, a remarkable liberation occurs. The sufferings that once seemed inevitable, that appeared as natural and inescapable as the rising of the sun, simply dissolve like shadows before the advancing light of awareness. For what can wound that which claims nothing? What can be taken from one who owns nothing? What can disturb the peace of one who has recognized the fundamental emptiness of all possessive relationships?

 

Pride, that towering edifice constructed from countless moments of self-reference and self-importance, must also crumble before the advancing tide of wisdom. Pride is the voice that whispers incessantly, "I am separate, I am special, I am above or below." It is the force that constructs hierarchies where the Divine has established only unity. The spiritual wayfarer learns to observe this voice with compassion, recognizing it as the frightened cry of an ego that fears its own dissolution into the Vastness.

 

To forsake pride is not to embrace degradation or worthlessness—this would merely be pride inverted, the shadow wearing a different mask. Rather, it is to step beyond the entire framework of comparison and judgment into a realm where being itself is sufficient, where existence requires no justification and the soul rests in its own intrinsic nature as effortlessly as a bird rests upon the wind.

 

The Chariot of Rising Fury and the Master's Reins

 

Consider the image presented to the contemplative mind: anger rising like a wild chariot, wheels thundering across the landscape of consciousness, horses of emotion straining against all restraint, threatening to carry the unprepared soul into territories of destruction and regret. How many have found themselves swept away by this vehicle, passengers rather than drivers, watching helplessly as words are spoken that cannot be unspoken, as actions are taken that carve wounds into the fabric of relationship and community?

 

The true master of the inner way does not approach this charging force with weapons drawn, seeking to battle and destroy. Such confrontation only feeds the fire, creating conflict within conflict, suffering within suffering. Instead, the adept stands firm in the stirrups of awareness, hands steady upon the reins of attention, and through a mysterious grace that combines will and surrender, brings the entire apparatus to a controlled and conscious halt.

 

This mastery is not achieved through brute force but through an understanding that transcends the ordinary mind. The mystic recognizes that anger, in its essence, is energy—raw, powerful, neither inherently good nor evil. When this energy is met with the cool waters of awareness, when it is held in the spacious container of consciousness without judgment or identification, it transforms. The heat that might have destroyed now warms. The force that might have scattered now focuses. The power that might have wounded now heals.

 

Others may hold the reins—they may present the appearance of control through suppression, through the teeth-gritting determination of willpower alone. But this is not true mastery; it is merely a temporary dam against an inevitable flood. The authentic driver has learned a deeper secret: that one must become intimate with the horses themselves, must understand their nature so completely that command flows not from domination but from communion.

 

The Sacred Trinity of Transformation

 

In the architecture of spiritual transformation, three pillars support the temple of evolved consciousness, three alchemical processes through which the lead of ordinary reactive existence transmutes into the gold of illuminated being. These are not rules imposed from without but principles discovered within, laws as natural and inevitable as the mathematics that governs the spiraling of galaxies.

 

First comes the sublime equation: love as the answer to anger. But this is not the conditional, needy emotion that often masquerades under love's banner in the marketplace of human relationships. This is Love in its transcendent dimension—the force that holds planets in their orbits, that draws the seedling upward toward light, that connects all beings in a web of mutual belonging too vast for conceptual understanding. When this Love meets anger, a holy confrontation occurs. The anger, like ice exposed to summer sun, begins to melt, to lose its solid and seemingly permanent form, to flow back into the ocean of undifferentiated compassion from which it originally emerged as a frozen fragment.

 

The seeker discovers through practice and grace that anger cannot long maintain itself in the presence of genuine Love, for anger depends upon separation—upon the conviction that "I" am here and "you" are there, and that these positions are absolute and unbridgeable. Love reveals this separation as illusory, as a convenient fiction necessary perhaps for navigating the world of form but ultimately untrue in the deepest sense. When the barriers dissolve, anger has nowhere to stand, no ground from which to launch its assault.

 

Second comes the paradoxical path of meeting evil with good. This is perhaps the most difficult teaching for the struggling soul to embrace, for it seems to contradict every instinct toward self-preservation and justice. The worldly mind cries out: "Surely evil must be met with force! Surely darkness demands aggressive light!" Yet the mystic perceives a subtler truth: that evil, in its essence, is the absence of good just as darkness is the absence of light. One does not fight darkness with weapons; one simply brings a lamp.

 

When good is offered in response to evil, when generosity meets greed, when truth confronts falsehood, a transformation occurs that operates according to laws higher than those governing the material realm. The soul that practices this principle discovers itself becoming a conduit for forces that transcend personal capacity—as though the Divine itself were working through the yielded instrument of willing consciousness.

 

Third in this trinity comes the discipline of truthfulness—not merely the avoidance of obvious lies but the cultivation of alignment between inner reality and outer expression. Truth, in the mystical understanding, is not primarily about correct facts but about authenticity, about the courage to stand naked before existence without the protective armor of pretense and persona. When one speaks truth, when one lives truth, when one becomes truth, a resonance is established with the fundamental nature of reality itself. The universe, in its mysterious intelligence, recognizes and supports this alignment.

 

The Three Gates to the Divine Presence

 

The ancient teaching presents three practices as doorways into proximity with the Sacred: speak truth, restrain anger, and give generously even from scarcity. These are not arbitrary commandments imposed by external authority but descriptions of the natural laws that govern spiritual elevation. They are to mystical ascent what principles of aerodynamics are to flight—not optional suggestions but necessary conditions.

 

To speak truth is to align one's vibration with the fundamental frequency of existence itself. The universe is constructed upon relationships of cause and effect, of action and consequence, that operate with impeccable consistency. Lies introduce dissonance into this cosmic harmony, creating friction between the soul and the great currents of being that flow through all things. The truthful person, by contrast, moves with rather than against these currents, and discovers thereby an ease and grace in living that cannot be manufactured through manipulation or deception.

 

To restrain anger is to refuse the invitation to react blindly, to decline the seductive offer of immediate release that promises relief but delivers bondage. In that sacred pause between provocation and response, a space opens—a space in which choice becomes possible, in which consciousness can enter and illuminate. This is the space in which freedom lives, where the soul discovers it is not merely the plaything of circumstances but a center of creative power capable of shaping its own experience.

 

To give, particularly when one feels one has little to give, is to practice the ultimate gesture of trust in the abundance of the universe. Generosity shatters the illusion of scarcity that keeps consciousness contracted and fearful. Each act of giving declares: "I am not my possessions. I am not what I can hoard and protect. I am a conduit through which the infinite flows, and the more freely I allow this flow, the more abundantly life moves through me."

 

These three steps—truth, restraint, generosity—form a spiral staircase ascending toward the divine dwelling. Each step taken makes the next one possible, each practice strengthens the capacity for deeper practice, until the seeker discovers that what began as difficult discipline has transformed into effortless nature.

 

The Unchangeable Place and the End of Suffering

 

The sages who have traversed this path completely, who have so thoroughly integrated these principles that their very being radiates non-harm, arrive eventually at a destination that the limited mind struggles to comprehend. This destination is called by many names across traditions—Nirvana, the Kingdom of Heaven, Union with the Absolute, the Peace that Passes Understanding. All names fail before the reality they attempt to indicate, for this reality transcends the categories of language and thought.

 

What can be said is this: in this state, suffering finds no purchase. Not because external circumstances have become uniformly pleasant—the body still experiences sensation, life still presents challenges—but because the identification with the separate self, which is the root of all suffering, has been seen through completely. When there is no "me" to be threatened, what can threaten? When there is no "mine" to be lost, what can loss mean?

 

This unchangeable place is not a location in space but a condition of consciousness, a way of being that remains stable regardless of the fluctuations of circumstance. The ocean's surface may rage with storms, but the depths remain forever calm. Similarly, the awakened one abides in these depths even while the surface of life continues its endless dance of change and becoming.

 

To reach this state requires unwavering dedication, a commitment to remain ever watchful against the subtle returns of unconsciousness, to study day and night not in the sense of accumulating information but in the sense of maintaining continuous awareness. The passions—those powerful forces that drive ordinary consciousness from desire to satisfaction to disappointment in an endless cycle—gradually lose their grip. They do not disappear entirely but transform, no longer commanding attention but instead becoming like distant clouds observed from a mountain peak: present but no longer determinative.

 

Beyond Praise and Blame: The Liberation of Indifference

 

The spiritual path eventually confronts every seeker with a profound truth about the nature of human judgment: that it is essentially arbitrary, inconsistent, and ultimately meaningless as a measure of one's worth or progress. The ancient teaching presents this insight through a simple observation: no matter what one does, someone will criticize. Silence draws blame. Speaking draws blame. Saying little draws blame. The entire spectrum of possible behaviors invites judgment from one quarter or another.

 

This recognition, when truly absorbed, precipitates a crisis and an opportunity. The crisis is the collapse of the external reference point by which most humans navigate their lives—the desperate question, "What will others think?" The opportunity is the birth of an internal compass, a way of knowing and acting that arises from connection with truth itself rather than from fear of condemnation or hunger for approval.

 

The mystic discovers that just as there has never been nor will there ever be a person universally blamed, so too there has never been nor will there ever be a person universally praised. The human tendency to judge and categorize is endless and infinitely variable, shaped by countless factors of perspective, context, and projection. To base one's peace upon such unstable ground is to build upon sand.

 

Yet there exists a different kind of recognition—the acknowledgment of those who have themselves cultivated discrimination, who have polished the mirror of consciousness until it reflects clearly. When such beings consistently recognize wisdom and virtue in another, this itself becomes a kind of validation, not because external validation is needed but because it confirms an alignment with principles that transcend personal preference. This is not the fickle praise of the crowd but the considered recognition of those who have traveled the path and know its markers.

 

Even such recognition, however, must ultimately be released. For the final stage of the journey requires moving beyond even the subtle attachment to being seen accurately, to being understood and appreciated by the wise. The awakened one requires no confirmation, no applause, no acknowledgment. Like gold refined in the sacred river, the authenticity is inherent, self-evident, requiring no external attestation.

 

The Discipline of the Three Doors

 

The teaching returns repeatedly to the necessity of mastering three dimensions of being: body, speech, and mind. This trinity represents the totality of ways through which consciousness interfaces with the manifest world, the three channels through which both bondage and liberation flow.

 

The body, that magnificent vehicle through which the formless experiences form, carries its own form of anger—the anger that expresses through tension, through violence, through the thousand subtle ways physical presence can harm. To control the body is not to suppress its natural vitality but to ensure that all action flows from awareness rather than unconscious reactivity. The body practicing virtue becomes a sacred instrument, each gesture a mudra, each movement a meditation, each action an offering.

 

Speech, that creative power through which thought takes wing and enters the world, possesses immense capacity for harm or healing. Words create realities, shape relationships, build up or tear down. The anger of the tongue can wound more deeply than any physical blow, can sever connections that took years to establish, can poison communities and destroy trust. Yet that same tongue, controlled and consecrated to truth, becomes a fountain of wisdom, a source of comfort, a means through which love flows into manifestation.

 

The mind, subtlest and most powerful of the three, is the source from which bodily action and speech ultimately spring. Mental anger—the judgments, resentments, grievances, and hostilities that play endlessly on the screen of thought—creates the atmosphere within which all other angers breed and multiply. Yet the mind purified becomes a clear pool reflecting the face of the Divine, a space in which insight arises spontaneously, a dwelling place for peace.

 

True mastery requires all three dimensions working in harmony. The body may be still while the mind rages. The speech may be controlled while the body trembles with suppressed violence. Only when all three are brought into alignment, when body, speech, and mind move together in the dance of conscious awareness, does the seeker embody the wisdom that liberates.

 

The Return to Wholeness

 

As the journey progresses and the practices deepen, something remarkable occurs: what began as difficult work requiring enormous effort gradually transforms into something closer to play, to joy, to the natural expression of one's true nature. The control that once felt like suppression reveals itself as actually a kind of freedom—the freedom of no longer being controlled by unconscious reactions, the freedom of choosing consciously how to meet each moment.

 

The one who has traveled this path discovers that anger itself has not been destroyed but transformed. The energy that once manifested as destructive rage now appears as passionate commitment to truth, as fierce compassion that will not tolerate unnecessary suffering, as the fire that purifies rather than the fire that consumes. Nothing is wasted in the spiritual economy; all is transformed, elevated, sanctified.

 

In this transformation, the seeker discovers what the mystics have always known: that the journey toward controlling anger is ultimately a journey toward love, that the practice of restraint is actually a practice of liberation, that what appears as limitation is actually expansion into dimensions of being previously unimagined. The small self, with its volatile emotions and desperate needs, gives way to a larger Self that contains all things without being disturbed by any thing.

 

This is the ultimate mystical truth toward which all practices point: that beneath the surface turbulence of anger, pride, attachment, and fear, there exists a fundamental nature that is already perfect, already peaceful, already free. The work is not to create this nature but to remove the obstacles that prevent its recognition. Like clearing debris from a spring, the practices do not create the water but allow it to flow forth in its own pristine clarity.

 

The reader who has journeyed through these reflections is invited now to sit in silence, to feel into the truth of these teachings not merely as intellectual concepts but as living realities accessible in this very moment. For the transformation of anger, the transcendence of suffering, and the realization of one's true nature are not distant goals requiring lifetimes of preparation but present possibilities waiting only for recognition. In the stillness between breaths, in the space between thoughts, the Unchangeable Place reveals itself—not as somewhere else but as the ground of this very moment, eternal and ever-present, waiting patiently for the wandering consciousness to come home at last to its own deepest nature, where peace reigns supreme and love conquers all.

Η Ιερή Αλχημεία της Μεταμορφωμένης Οργής: Ένα Ταξίδι Μέσα από τις Φλόγες της Ψυχής

 

Στον απέραντο ιστό της ανθρώπινης εμπειρίας, όπου τα νήματα του πόνου και του φωτισμού υφαίνονται σε μοτίβα ταυτόχρονα τρομερά και όμορφα, υπάρχει μια μοναδική αλήθεια που διαπερνά τα πέπλα της ψευδαίσθησης σαν ακτίνα χρυσού φωτός μέσα από τα σύννεφα καταιγίδας: η μεταμόρφωση της οργής στέκεται ως μία από τις πιο βαθιές αλχημικές διαδικασίες που είναι διαθέσιμες στην ψυχή που αναζητά. Η αρχαία σοφία δεν μιλά απλώς για την καταστολή αυτής της άγριας ενέργειας που αναδύεται σαν λιωμένο πυρ από τα βάθη της ύπαρξης, αλλά για την πλήρη μεταστοιχείωσή της—για το να επιτραπεί να γίνει το ίδιο το καύσιμο που ωθεί τη συνείδηση προς τις ακτές του Αιώνιου.

 

Ο αναζητητής που βαδίζει τον φωτισμένο δρόμο σύντομα ανακαλύπτει ότι η οργή δεν είναι απλώς ένα συναίσθημα που καταγράφεται και απορρίπτεται, αλλά μάλλον μια ισχυρή δύναμη που, όταν κατανοηθεί στην βαθύτερη ουσία της, αποκαλύπτεται ως φύλακας που στέκεται στο κατώφλι μεταξύ της δουλείας και της απελευθέρωσης. Αυτός ο φύλακας, τρομερός στην όψη του, απαιτεί αναγνώριση και σοφία πριν επιτρέψει τη διέλευση προς τους κήπους της εσωτερικής ειρήνης. Διότι στον χωνευτήρι της πνευματικής ζωής, τίποτα δεν σπαταλιέται· ακόμα και αυτό που φαίνεται πιο καταστροφικό περιέχει μέσα του τους σπόρους της μεταμόρφωσης.

 

Οι Αλυσίδες της Προσκόλλησης και η Ελευθερία της Απελευθέρωσης

 

Μέσα στην ανθρώπινη καρδιά κατοικεί μια τάση τόσο αρχαία όσο και η ίδια η συνείδηση: η παρόρμηση να αρπάζουμε, να διεκδικούμε, να διακηρύσσουμε κυριαρχία πάνω σε θραύσματα του άπειρου και να τα ανακηρύσσουμε ως «δικά μου». Αυτή η τάση, λεπτή σαν πρωινή ομίχλη αλλά δεσμευτική σαν σιδερένιες αλυσίδες, δημιουργεί την ίδια την αρχιτεκτονική του πόνου. Ο μύστης αντιλαμβάνεται ότι το όνομα και η μορφή—αυτές οι βολικές ετικέτες με τις οποίες ο νους προσπαθεί να παγώσει το ρέον ποτάμι της ύπαρξης σε διαχειρίσιμες κατηγορίες—είναι οι ίδιοι οι κατασκευαστές αόρατων φυλακών.

 

Όταν μια ψυχή απελευθερώνει την λαβή της πάνω σε αυτά τα φαντάσματα, όταν παύει να ταυτίζεται με τις προσωρινές διαμορφώσεις της ύλης και της σκέψης που παρελαύνουν στη σκηνή της συνείδησης, συμβαίνει μια αξιοσημείωτη απελευθέρωση. Οι πόνοι που κάποτε φαίνονταν αναπόφευκτοι, που εμφανίζονταν φυσικοί και αναπόδραστοι σαν την ανατολή του ήλιου, απλώς διαλύονται σαν σκιές μπροστά στο προελαύνον φως της επίγνωσης. Διότι τι μπορεί να πληγώσει αυτό που δεν διεκδικεί τίποτα; Τι μπορεί να αφαιρεθεί από κάποιον που δεν κατέχει τίποτα; Τι μπορεί να διαταράξει την ειρήνη εκείνου που έχει αναγνωρίσει την θεμελιώδη κενότητα όλων των κτητικών σχέσεων;

 

Η υπερηφάνεια, αυτό το επιβλητικό οικοδόμημα που κατασκευάζεται από αμέτρητες στιγμές αυτοαναφοράς και αυτοσημαντικότητας, πρέπει επίσης να καταρρεύσει μπροστά στο προελαύνον κύμα της σοφίας. Η υπερηφάνεια είναι η φωνή που ψιθυρίζει ασταμάτητα: «Είμαι ξεχωριστός, είμαι ιδιαίτερος, είμαι πάνω ή κάτω». Είναι η δύναμη που κατασκευάζει ιεραρχίες εκεί όπου το Θείο έχει θεσπίσει μόνο ενότητα. Ο πνευματικός οδοιπόρος μαθαίνει να παρατηρεί αυτή τη φωνή με συμπόνια, αναγνωρίζοντάς την ως το φοβισμένο κλάμα ενός εγώ που τρέμει τη δική του διάλυση στο Απέραντο.

 

Το να εγκαταλείψει κανείς την υπερηφάνεια δεν σημαίνει να αγκαλιάσει την υποβάθμιση ή την απαξίωση—αυτό θα ήταν απλώς η υπερηφάνεια ανεστραμμένη, η σκιά με διαφορετική μάσκα. Αντίθετα, σημαίνει να βγει πέρα από ολόκληρο το πλαίσιο της σύγκρισης και της κρίσης σε μια σφαίρα όπου η ίδια η ύπαρξη είναι αρκετή, όπου η ύπαρξη δεν απαιτεί καμία δικαιολογία και η ψυχή αναπαύεται στην ίδια της την εγγενή φύση τόσο αβίαστα όσο ένα πουλί αναπαύεται στον άνεμο.

 

Το Άρμα της Αναδυόμενης Οργής και τα Χαλινάρια του Δασκάλου

 

Σκεφτείτε την εικόνα που παρουσιάζεται στον στοχαστικό νου: η οργή που αναδύεται σαν άγριο άρμα, με τροχούς που βροντούν πάνω στο τοπίο της συνείδησης, άλογα συναισθημάτων που σπαρταρούν ενάντια σε κάθε συγκράτηση, απειλώντας να παρασύρουν την απροετοίμαστη ψυχή σε εδάφη καταστροφής και μεταμέλειας. Πόσοι έχουν βρεθεί παρασυρμένοι από αυτό το όχημα, επιβάτες αντί για οδηγοί, παρακολουθώντας ανήμποροι καθώς λέγονται λόγια που δεν μπορούν να ξελεχθούν, καθώς λαμβάνονται ενέργειες που χαράσσουν πληγές στο ύφασμα της σχέσης και της κοινότητας;

 

Ο αληθινός δάσκαλος του εσωτερικού δρόμου δεν προσεγγίζει αυτή την ορμητική δύναμη με όπλα σηκωμένα, επιδιώκοντας να πολεμήσει και να καταστρέψει. Μια τέτοια αντιπαράθεση απλώς τρέφει τη φωτιά, δημιουργώντας σύγκρουση μέσα στη σύγκρουση, πόνο μέσα στον πόνο. Αντίθετα, ο έμπειρος στέκεται σταθερός στα αναβολέα της επίγνωσης, με χέρια σταθερά στα χαλινάρια της προσοχής, και μέσω μιας μυστηριώδους χάριτος που συνδυάζει θέληση και παράδοση, φέρνει ολόκληρο το μηχανισμό σε ελεγχόμενη και συνειδητή στάση.

 

Αυτή η κυριαρχία δεν επιτυγχάνεται μέσω ωμής δύναμης αλλά μέσω μιας κατανόησης που υπερβαίνει τον συνηθισμένο νου. Ο μύστης αναγνωρίζει ότι η οργή, στην ουσία της, είναι ενέργεια—ωμή, ισχυρή, ούτε εγγενώς καλή ούτε κακή. Όταν αυτή η ενέργεια συναντά τα δροσερά νερά της επίγνωσης, όταν κρατιέται στον ευρύχωρο περιέκτη της συνείδησης χωρίς κρίση ή ταύτιση, μεταμορφώνεται. Η θερμότητα που θα μπορούσε να καταστρέψει τώρα ζεσταίνει. Η δύναμη που θα μπορούσε να διασκορπίσει τώρα εστιάζει. Η ισχύς που θα μπορούσε να πληγώσει τώρα θεραπεύει.

 

Άλλοι μπορεί να κρατούν τα χαλινάρια—μπορεί να παρουσιάζουν την εμφάνιση ελέγχου μέσω καταστολής, μέσω της αποφασιστικότητας της θέλησης με σφιγμένα δόντια. Αλλά αυτό δεν είναι αληθινή κυριαρχία· είναι απλώς ένα προσωρινό φράγμα ενάντια σε έναν αναπόφευκτο κατακλυσμό. Ο αυθεντικός οδηγός έχει μάθει ένα βαθύτερο μυστικό: ότι πρέπει να γίνει οικείος με τα ίδια τα άλογα, πρέπει να κατανοήσει τη φύση τους τόσο πλήρως ώστε η εντολή να ρέει όχι από κυριαρχία αλλά από κοινωνία.

 

Η Ιερή Τριάδα της Μεταμόρφωσης

 

Στην αρχιτεκτονική της πνευματικής μεταμόρφωσης, τρεις πυλώνες στηρίζουν τον ναό της εξελιγμένης συνείδησης, τρεις αλχημικές διαδικασίες μέσω των οποίων ο μόλυβδος της συνηθισμένης αντιδραστικής ύπαρξης μεταστοιχειώνεται σε χρυσό της φωτισμένης ύπαρξης. Αυτές δεν είναι κανόνες επιβληθέντες από έξω αλλά αρχές που ανακαλύπτονται μέσα, νόμοι τόσο φυσικοί και αναπόφευκτοι όσο τα μαθηματικά που διέπουν την περιστροφή των γαλαξιών.

 

Πρώτη έρχεται η υπέροχη εξίσωση: η αγάπη ως απάντηση στην οργή. Αλλά αυτή δεν είναι το υπό όρους, άπορο συναίσθημα που συχνά παριστάνει την αγάπη στην αγορά των ανθρώπινων σχέσεων. Αυτή είναι η Αγάπη στην υπερβατική της διάσταση—η δύναμη που κρατά πλανήτες στις τροχιές τους, που τραβά το σπορόφυτο προς τα πάνω προς το φως, που συνδέει όλα τα όντα σε έναν ιστό αμοιβαίας ανήκειας υπερβολικά απέραντο για εννοιολογική κατανόηση. Όταν αυτή η Αγάπη συναντά την οργή, συμβαίνει μια ιερή αντιπαράθεση. Η οργή, σαν πάγος εκτεθειμένος στον καλοκαιρινό ήλιο, αρχίζει να λιώνει, να χάνει την στερεή και φαινομενικά μόνιμη μορφή της, να ρέει πίσω στον ωκεανό της αδιαφοροποίητης συμπόνιας από τον οποίο αρχικά αναδύθηκε ως παγωμένο θραύσμα.

 

Ο αναζητητής ανακαλύπτει μέσω πρακτικής και χάριτος ότι η οργή δεν μπορεί να διατηρηθεί για πολύ στην παρουσία γνήσιας Αγάπης, διότι η οργή εξαρτάται από τον διαχωρισμό—από την πεποίθηση ότι «εγώ» είμαι εδώ και «εσύ» είσαι εκεί, και ότι αυτές οι θέσεις είναι απόλυτες και αγεφύρωτες. Η Αγάπη αποκαλύπτει αυτόν τον διαχωρισμό ως ψευδαισθητικό, ως μια βολική φαντασία απαραίτητη ίσως για την πλοήγηση στον κόσμο της μορφής αλλά τελικά αναληθή στην βαθύτερη έννοια. Όταν τα εμπόδια διαλύονται, η οργή δεν έχει πού να σταθεί, κανένα έδαφος από το οποίο να εξαπολύσει την επίθεσή της.

 

Δεύτερος έρχεται ο παραδοξος δρόμος της αντιμετώπισης του κακού με το καλό. Αυτή είναι ίσως η πιο δύσκολη διδασκαλία για την αγωνιζόμενη ψυχή να αγκαλιάσει, διότι φαίνεται να έρχεται σε αντίθεση με κάθε ένστικτο αυτοσυντήρησης και δικαιοσύνης. Ο κοσμικός νους κραυγάζει: «Σίγουρα το κακό πρέπει να αντιμετωπιστεί με δύναμη! Σίγουρα το σκοτάδι απαιτεί επιθετικό φως!» Ωστόσο ο μύστης αντιλαμβάνεται μια λεπτότερη αλήθεια: ότι το κακό, στην ουσία του, είναι η απουσία του καλού ακριβώς όπως το σκοτάδι είναι η απουσία του φωτός. Κανείς δεν πολεμά το σκοτάδι με όπλα· απλώς φέρνει ένα λυχνάρι.

 

Όταν το καλό προσφέρεται ως απάντηση στο κακό, όταν η γενναιοδωρία συναντά την απληστία, όταν η αλήθεια αντιμετωπίζει το ψεύδος, συμβαίνει μια μεταμόρφωση που λειτουργεί σύμφωνα με νόμους υψηλότερους από αυτούς που διέπουν την υλική σφαίρα. Η ψυχή που εφαρμόζει αυτή την αρχή ανακαλύπτει τον εαυτό της να γίνεται αγωγός για δυνάμεις που υπερβαίνουν την προσωπική ικανότητα—σαν το Θείο να εργαζόταν μέσω του παραδομένου οργάνου της πρόθυμης συνείδησης.

 

Τρίτη σε αυτή την τριάδα έρχεται η πειθαρχία της αληθοφάνειας—όχι απλώς η αποφυγή προφανών ψεμάτων αλλά η καλλιέργεια ευθυγράμμισης μεταξύ εσωτερικής πραγματικότητας και εξωτερικής έκφρασης. Η Αλήθεια, στην μυστική κατανόηση, δεν αφορά πρωτίστως σωστά γεγονότα αλλά αυθεντικότητα, το θάρρος να σταθεί κανείς γυμνός μπροστά στην ύπαρξη χωρίς την προστατευτική πανοπλία της προσποίησης και της περσόνας. Όταν κανείς μιλά αλήθεια, όταν ζει αλήθεια, όταν γίνεται αλήθεια, δημιουργείται μια αντήχηση με την θεμελιώδη φύση της πραγματικότητας της ίδιας. Το σύμπαν, στην μυστηριώδη νοημοσύνη του, αναγνωρίζει και υποστηρίζει αυτή την ευθυγράμμιση.

 

Οι Τρεις Πύλες προς την Θεία Παρουσία

 

Η αρχαία διδασκαλία παρουσιάζει τρεις πρακτικές ως πύλες προς την εγγύτητα με το Ιερό: μίλα αλήθεια, συγκράτησε την οργή, και δώσε γενναιόδωρα ακόμα και από έλλειψη. Αυτές δεν είναι αυθαίρετες εντολές επιβληθέντες από εξωτερική αρχή αλλά περιγραφές των φυσικών νόμων που διέπουν την πνευματική ανύψωση. Είναι για την μυστική άνοδο ό,τι είναι οι αρχές της αεροδυναμικής για την πτήση—όχι προαιρετικές προτάσεις αλλά απαραίτητες προϋποθέσεις.

 

Το να μιλάς αλήθεια είναι να ευθυγραμμίζεις τη δόνησή σου με την θεμελιώδη συχνότητα της ύπαρξης της ίδιας. Το σύμπαν είναι κατασκευασμένο πάνω σε σχέσεις αιτίας και αποτελέσματος, δράσης και συνέπειας, που λειτουργούν με άψογη συνέπεια. Τα ψέματα εισάγουν δυσαρμονία σε αυτή την κοσμική αρμονία, δημιουργώντας τριβή μεταξύ της ψυχής και των μεγάλων ρευμάτων της ύπαρξης που ρέουν μέσα από όλα τα πράγματα. Ο αληθινός άνθρωπος, αντίθετα, κινείται με σύμπνοια παρά ενάντια σε αυτά τα ρεύματα, και ανακαλύπτει έτσι μια ευκολία και χάρη στη ζωή που δεν μπορεί να κατασκευαστεί μέσω χειραγώγησης ή εξαπάτησης.

 

Το να συγκρατείς την οργή είναι να αρνείσαι την πρόσκληση να αντιδράς τυφλά, να απορρίπτεις την αποπλανητική προσφορά άμεσης απελευθέρωσης που υπόσχεται ανακούφιση αλλά παραδίδει δουλεία. Σε εκείνη την ιερή παύση μεταξύ πρόκλησης και απόκρισης, ανοίγει ένας χώρος—ένας χώρος στον οποίο η επιλογή γίνεται δυνατή, στον οποίο η συνείδηση μπορεί να εισέλθει και να φωτίσει. Αυτός είναι ο χώρος στον οποίο ζει η ελευθερία, όπου η ψυχή ανακαλύπτει ότι δεν είναι απλώς το παιχνίδι των περιστάσεων αλλά ένα κέντρο δημιουργικής δύναμης ικανό να διαμορφώνει τη δική του εμπειρία.

 

Το να δίνεις, ιδιαίτερα όταν νιώθεις ότι έχεις λίγα να δώσεις, είναι να εξασκείς την απόλυτη χειρονομία εμπιστοσύνης στην αφθονία του σύμπαντος. Η γενναιοδωρία θρυμματίζει την ψευδαίσθηση της έλλειψης που κρατά τη συνείδηση συρρικνωμένη και φοβισμένη. Κάθε πράξη δωρεάς διακηρύσσει: «Δεν είμαι τα υπάρχοντά μου. Δεν είμαι αυτό που μπορώ να μαζέψω και να προστατεύσω. Είμαι αγωγός μέσω του οποίου ρέει το άπειρο, και όσο πιο ελεύθερα επιτρέπω αυτή τη ροή, τόσο πιο άφθονα κινείται η ζωή μέσα από εμένα».

 

Αυτά τα τρία βήματα—αλήθεια, συγκράτηση, γενναιοδωρία—σχηματίζουν μια σπειροειδή σκάλα που ανεβαίνει προς την θεία κατοικία. Κάθε βήμα που παίρνεται κάνει το επόμενο δυνατό, κάθε πρακτική ενισχύει την ικανότητα για βαθύτερη πρακτική, μέχρι που ο αναζητητής ανακαλύπτει ότι αυτό που ξεκίνησε ως δύσκολη πειθαρχία έχει μεταμορφωθεί σε αβίαστη φύση.

 

Το Αμετάβλητο Μέρος και το Τέλος του Πόνου

 

Οι σοφοί που έχουν διασχίσει αυτόν τον δρόμο πλήρως, που έχουν ενσωματώσει τόσο πλήρως αυτές τις αρχές ώστε η ίδια η ύπαρξή τους ακτινοβολεί μη-βλάβη, φτάνουν τελικά σε έναν προορισμό που ο περιορισμένος νους δυσκολεύεται να κατανοήσει. Αυτός ο προορισμός ονομάζεται με πολλά ονόματα σε διάφορες παραδόσεις—Νιρβάνα, η Βασιλεία των Ουρανών, Ένωση με το Απόλυτο, η Ειρήνη που Υπερβαίνει την Κατανόηση. Όλα τα ονόματα αποτυγχάνουν μπροστά στην πραγματικότητα που προσπαθούν να υποδείξουν, διότι αυτή η πραγματικότητα υπερβαίνει τις κατηγορίες της γλώσσας και της σκέψης.

 

Αυτό που μπορεί να ειπωθεί είναι το εξής: σε αυτή την κατάσταση, ο πόνος δεν βρίσκει έρεισμα. Όχι επειδή οι εξωτερικές συνθήκες έχουν γίνει ομοιόμορφα ευχάριστες—το σώμα ακόμα βιώνει αίσθηση, η ζωή ακόμα παρουσιάζει προκλήσεις—αλλά επειδή η ταύτιση με τον ξεχωριστό εαυτό, που είναι η ρίζα όλου του πόνου, έχει δει πλήρως διαμέσου. Όταν δεν υπάρχει «εγώ» να απειληθεί, τι μπορεί να απειλήσει; Όταν δεν υπάρχει «δικό μου» να χαθεί, τι σημαίνει η απώλεια;

 

Αυτό το αμετάβλητο μέρος δεν είναι τοποθεσία στο χώρο αλλά κατάσταση συνείδησης, τρόπος ύπαρξης που παραμένει σταθερός ανεξάρτητα από τις διακυμάνσεις των περιστάσεων. Η επιφάνεια του ωκεανού μπορεί να λυσσομανά με καταιγίδες, αλλά τα βάθη παραμένουν για πάντα ήρεμα. Παρομοίως, ο ξύπνιος κατοικεί σε αυτά τα βάθη ακόμα και ενώ η επιφάνεια της ζωής συνεχίζει τον ατελείωτο χορό της αλλαγής και του γίγνεσθαι.

 

Για να φτάσει κανείς σε αυτή την κατάσταση απαιτεί αδιάκοπη αφοσίωση, δέσμευση να παραμένει πάντα άγρυπνος ενάντια στις λεπτές επιστροφές της ασυνειδησίας, να μελετά μέρα και νύχτα όχι με την έννοια της συσσώρευσης πληροφοριών αλλά με την έννοια της διατήρησης συνεχούς επίγνωσης. Τα πάθη—αυτές οι ισχυρές δυνάμεις που ωθούν τη συνηθισμένη συνείδηση από την επιθυμία στην ικανοποίηση στην απογοήτευση σε έναν ατελείωτο κύκλο—σταδιακά χάνουν την λαβή τους. Δεν εξαφανίζονται εντελώς αλλά μεταμορφώνονται, δεν διατάζουν πλέον την προσοχή αλλά γίνονται σαν μακρινά σύννεφα που παρατηρούνται από κορυφή βουνού: παρόντα αλλά όχι πλέον καθοριστικά.

 

Πέρα από τον Έπαινο και την Κατηγορία: Η Απελευθέρωση της Αδιαφορίας

 

Ο πνευματικός δρόμος τελικά αντιμετωπίζει κάθε αναζητητή με μια βαθιά αλήθεια για τη φύση της ανθρώπινης κρίσης: ότι είναι ουσιαστικά αυθαίρετη, ασυνεπής και τελικά χωρίς νόημα ως μέτρο της αξίας ή της προόδου κάποιου. Η αρχαία διδασκαλία παρουσιάζει αυτή την εικόνα μέσω μιας απλής παρατήρησης: ό,τι και να κάνει κανείς, κάποιος θα κατηγορήσει. Η σιωπή προσελκύει κατηγορία. Η ομιλία προσελκύει κατηγορία. Το να λέει κανείς λίγα προσελκύει κατηγορία. Ολόκληρο το φάσμα πιθανών συμπεριφορών προσκαλεί κρίση από κάποια πλευρά.

 

Αυτή η αναγνώριση, όταν πραγματικά απορροφηθεί, προκαλεί μια κρίση και μια ευκαιρία. Η κρίση είναι η κατάρρευση του εξωτερικού σημείου αναφοράς με το οποίο οι περισσότεροι άνθρωποι πλοηγούν τις ζωές τους—το απελπισμένο ερώτημα, «Τι θα σκεφτούν οι άλλοι;» Η ευκαιρία είναι η γέννηση μιας εσωτερικής πυξίδας, τρόπου γνώσης και δράσης που προκύπτει από σύνδεση με την ίδια την αλήθεια μάλλον παρά από φόβο καταδίκης ή πείνα για έγκριση.

 

Ο μύστης ανακαλύπτει ότι όπως δεν υπήρξε ποτέ ούτε θα υπάρξει ποτέ ένα πρόσωπο καθολικά κατηγορούμενο, έτσι επίσης δεν υπήρξε ποτέ ούτε θα υπάρξει ποτέ ένα πρόσωπο καθολικά επαινούμενο. Η ανθρώπινη τάση να κρίνει και να κατηγοριοποιεί είναι ατελείωτη και άπειρα μεταβλητή, διαμορφωμένη από αμέτρητους παράγοντες προοπτικής, πλαισίου και προβολής. Το να βασίζει κανείς την ειρήνη του σε τέτοιο ασταθές έδαφος είναι να χτίζει σε άμμο.

 

Ωστόσο υπάρχει ένα διαφορετικό είδος αναγνώρισης—η αναγνώριση εκείνων που έχουν οι ίδιοι καλλιεργήσει διάκριση, που έχουν γυαλίσει τον καθρέφτη της συνείδησης μέχρι να αντανακλά καθαρά. Όταν τέτοια όντα αναγνωρίζουν σταθερά σοφία και αρετή σε κάποιον άλλο, αυτό γίνεται μια μορφή επικύρωσης, όχι επειδή χρειάζεται εξωτερική επικύρωση αλλά επειδή επιβεβαιώνει μια ευθυγράμμιση με αρχές που υπερβαίνουν την προσωπική προτίμηση. Αυτό δεν είναι ο άστατος έπαινος του πλήθους αλλά η μελετημένη αναγνώριση εκείνων που έχουν ταξιδέψει τον δρόμο και γνωρίζουν τα σημάδια του.

 

Ακόμα και τέτοια αναγνώριση, ωστόσο, πρέπει τελικά να απελευθερωθεί. Διότι το τελικό στάδιο του ταξιδιού απαιτεί να προχωρήσει κανείς πέρα ακόμα και από την λεπτή προσκόλληση στο να βλέπεται με ακρίβεια, στο να γίνεται κατανοητός και εκτιμημένος από τους σοφούς. Ο ξύπνιος δεν χρειάζεται επιβεβαίωση, χειροκρότημα, αναγνώριση. Σαν χρυσός εξαγνισμένος σε ιερό ποτάμι, η αυθεντικότητα είναι εγγενής, αυταπόδεικτη, δεν απαιτεί εξωτερική μαρτυρία.

 

Η Πειθαρχία των Τριών Πορτών

 

Η διδασκαλία επιστρέφει επανειλημμένα στην αναγκαιότητα κυριαρχίας τριών διαστάσεων της ύπαρξης: σώμα, λόγος και νους. Αυτή η τριάδα αντιπροσωπεύει το σύνολο των τρόπων μέσω των οποίων η συνείδηση αλληλεπιδρά με τον εκδηλωμένο κόσμο, τα τρία κανάλια μέσω των οποίων ρέουν τόσο η δουλεία όσο και η απελευθέρωση.

 

Το σώμα, αυτό το μεγαλοπρεπές όχημα μέσω του οποίου το άμορφο βιώνει την μορφή, φέρει τη δική του μορφή οργής—την οργή που εκφράζεται μέσω έντασης, μέσω βίας, μέσω των χιλίων λεπτών τρόπων με τους οποίους η φυσική παρουσία μπορεί να βλάψει. Το να ελέγχει κανείς το σώμα δεν σημαίνει να καταστέλλει τη φυσική του ζωτικότητα αλλά να διασφαλίζει ότι κάθε δράση ρέει από επίγνωση μάλλον παρά από ασυνείδητη αντιδραστικότητα. Το σώμα που εξασκεί αρετή γίνεται ιερό όργανο, κάθε χειρονομία ένα mudra, κάθε κίνηση ένας διαλογισμός, κάθε δράση μια προσφορά.

 

Ο λόγος, αυτή η δημιουργική δύναμη μέσω της οποίας η σκέψη παίρνει φτερά και εισέρχεται στον κόσμο, κατέχει τεράστια ικανότητα για βλάβη ή θεραπεία. Τα λόγια δημιουργούν πραγματικότητες, διαμορφώνουν σχέσεις, χτίζουν ή γκρεμίζουν. Η οργή της γλώσσας μπορεί να πληγώσει βαθύτερα από οποιοδήποτε φυσικό χτύπημα, μπορεί να κόψει συνδέσεις που πήραν χρόνια να δημιουργηθούν, μπορεί να δηλητηριάσει κοινότητες και να καταστρέψει εμπιστοσύνη. Ωστόσο η ίδια γλώσσα, ελεγχόμενη και αφιερωμένη στην αλήθεια, γίνεται πηγή σοφίας, πηγή παρηγοριάς, μέσο μέσω του οποίου η αγάπη ρέει σε εκδήλωση.

 

Ο νους, ο λεπτότερος και ισχυρότερος των τριών, είναι η πηγή από την οποία τελικά πηγάζουν η σωματική δράση και ο λόγος. Η νοητική οργή—οι κρίσεις, οι δυσαρέσκειες, οι παράπονα και οι εχθρότητες που παίζουν ατελείωτα στην οθόνη της σκέψης—δημιουργεί την ατμόσφαιρα μέσα στην οποία όλες οι άλλες οργές αναπαράγονται και πολλαπλασιάζονται. Ωστόσο ο νους εξαγνισμένος γίνεται καθαρή λίμνη που αντανακλά το πρόσωπο του Θείου, χώρος στον οποίο η εικόνα αναδύεται αυθόρμητα, κατοικία για ειρήνη.

 

Η αληθινή κυριαρχία απαιτεί και τις τρεις διαστάσεις να εργάζονται σε αρμονία. Το σώμα μπορεί να είναι ακίνητο ενώ ο νους λυσσομανά. Ο λόγος μπορεί να ελέγχεται ενώ το σώμα τρέμει με κατασταλμένη βία. Μόνο όταν και οι τρεις φέρονται σε ευθυγράμμιση, όταν σώμα, λόγος και νους κινούνται μαζί στον χορό της συνειδητής επίγνωσης, ο αναζητητής ενσαρκώνει τη σοφία που απελευθερώνει.

 

Η Επιστροφή στην Ολότητα

 

Καθώς το ταξίδι προχωρά και οι πρακτικές βαθαίνουν, συμβαίνει κάτι αξιοσημείωτο: αυτό που ξεκίνησε ως δύσκολη εργασία που απαιτούσε τεράστια προσπάθεια σταδιακά μεταμορφώνεται σε κάτι πιο κοντά στο παιχνίδι, στη χαρά, στη φυσική έκφραση της αληθινής φύσης κάποιου. Ο έλεγχος που κάποτε ένιωθε σαν καταστολή αποκαλύπτεται ως στην πραγματικότητα μια μορφή ελευθερίας—η ελευθερία του να μην ελέγχεται πλέον από ασυνείδητες αντιδράσεις, η ελευθερία της συνειδητής επιλογής πώς να συναντά κάθε στιγμή.

 

Αυτός που έχει ταξιδέψει αυτόν τον δρόμο ανακαλύπτει ότι η οργή η ίδια δεν έχει καταστραφεί αλλά μεταμορφωθεί. Η ενέργεια που κάποτε εκδηλωνόταν ως καταστροφική οργή τώρα εμφανίζεται ως παθιασμένη δέσμευση στην αλήθεια, ως άγρια συμπόνια που δεν ανέχεται περιττό πόνο, ως η φωτιά που εξαγνίζει μάλλον παρά η φωτιά που καταναλώνει. Τίποτα δεν σπαταλιέται στην πνευματική οικονομία· όλα μεταμορφώνονται, ανυψώνονται, αγιάζονται.

 

Σε αυτή τη μεταμόρφωση, ο αναζητητής ανακαλύπτει αυτό που οι μύστες πάντα γνώριζαν: ότι το ταξίδι προς τον έλεγχο της οργής είναι τελικά ταξίδι προς την αγάπη, ότι η πρακτική της συγκράτησης είναι στην πραγματικότητα πρακτική απελευθέρωσης, ότι αυτό που φαίνεται ως περιορισμός είναι στην πραγματικότητα επέκταση σε διαστάσεις ύπαρξης προηγουμένως αδιανόητες. Ο μικρός εαυτός, με τα ασταθή συναισθήματά του και τις απελπισμένες ανάγκες του, δίνει τη θέση του σε έναν μεγαλύτερο Εαυτό που περιέχει όλα τα πράγματα χωρίς να διαταράσσεται από κανένα.

 

Αυτή είναι η απόλυτη μυστική αλήθεια προς την οποία όλες οι πρακτικές δείχνουν: ότι κάτω από την επιφανειακή αναταραχή της οργής, της υπερηφάνειας, της προσκόλλησης και του φόβου, υπάρχει μια θεμελιώδης φύση που είναι ήδη τέλεια, ήδη ειρηνική, ήδη ελεύθερη. Η εργασία δεν είναι να δημιουργηθεί αυτή η φύση αλλά να αφαιρεθούν τα εμπόδια που εμποδίζουν την αναγνώρισή της. Σαν να καθαρίζει κανείς συντρίμμια από πηγή, οι πρακτικές δεν δημιουργούν το νερό αλλά επιτρέπουν να ρέει στην ίδια του την άσπιλη καθαρότητα.

 

Ο αναγνώστης που έχει ταξιδέψει μέσω αυτών των στοχασμών προσκαλείται τώρα να καθίσει σε σιωπή, να νιώσει την αλήθεια αυτών των διδασκαλιών όχι απλώς ως διανοητικές έννοιες αλλά ως ζωντανές πραγματικότητες προσβάσιμες αυτή τη στιγμή. Διότι η μεταμόρφωση της οργής, η υπέρβαση του πόνου και η πραγματοποίηση της αληθινής φύσης κάποιου δεν είναι μακρινοί στόχοι που απαιτούν ζωές προετοιμασίας αλλά παρούσες δυνατότητες που περιμένουν μόνο αναγνώριση. Στη σιωπή μεταξύ αναπνοών, στο χώρο μεταξύ σκέψεων, το Αμετάβλητο Μέρος αποκαλύπτεται—όχι ως κάπου αλλού αλλά ως το έδαφος αυτής της ίδιας της στιγμής, αιώνιο και αιώνια παρόν, περιμένοντας υπομονετικά την περιπλανώμενη συνείδηση να επιστρέψει επιτέλους στη δική της βαθύτερη φύση, όπου η ειρήνη βασιλεύει υπέρτατη και η αγάπη νικά τα πάντα. ...

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

VEDANTA

VEDANTA
Viveka Chudamani, by Adi Sankaracharya, 6-10 / 2. The Pathless Path: A Journey Beyond the Threshold of Becoming
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

jKRISHNAMURTI

jKRISHNAMURTI
The Only Revolution / California: 1. The Sacred Emptiness: A Journey Beyond the Self
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

RELIGION

RELIGION
16. The Sacred Ground: A Journey to Objective Reality
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Quotes

Constantinos’s quotes


"A "Soul" that out of ignorance keeps making mistakes is like a wounded bird with helpless wings that cannot fly high in the sky."— Constantinos Prokopiou

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Copyright

Copyright © Esoterism Academy 2010-2025. All Rights Reserved .

Intellectual property rights


The entire content of our website, including, but not limited to, texts, news, graphics, photographs, diagrams, illustrations, services provided and generally any kind of files, is subject to intellectual property (copyright) and is governed by the national and international provisions on Intellectual Property, with the exception of the expressly recognized rights of third parties.
Therefore, it is expressly prohibited to reproduce, republish, copy, store, sell, transmit, distribute, publish, perform, "download", translate, modify in any way, in part or in summary, without the express prior written consent of the Foundation. It is known that in case the Foundation consents, the applicant is obliged to explicitly refer via links (hyperlinks) to the relevant content of the Foundation's website. This obligation of the applicant exists even if it is not explicitly stated in the written consent of the Foundation.
Exceptionally, it is permitted to individually store and copy parts of the content on a simple personal computer for strictly personal use (private study or research, educational purposes), without the intention of commercial or other exploitation and always under the condition of indicating the source of its origin, without this in any way implies a grant of intellectual property rights.
It is also permitted to republish material for purposes of promoting the events and activities of the Foundation, provided that the source is mentioned and that no intellectual property rights are infringed, no trademarks are modified, altered or deleted.
Everything else that is included on the electronic pages of our website and constitutes registered trademarks and intellectual property products of third parties is their own sphere of responsibility and has nothing to do with the website of the Foundation.

Δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας

Το σύνολο του περιεχομένου του Δικτυακού μας τόπου, συμπεριλαμβανομένων, ενδεικτικά αλλά όχι περιοριστικά, των κειμένων, ειδήσεων, γραφικών, φωτογραφιών, σχεδιαγραμμάτων, απεικονίσεων, παρεχόμενων υπηρεσιών και γενικά κάθε είδους αρχείων, αποτελεί αντικείμενο πνευματικής ιδιοκτησίας (copyright) και διέπεται από τις εθνικές και διεθνείς διατάξεις περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας, με εξαίρεση τα ρητώς αναγνωρισμένα δικαιώματα τρίτων.

Συνεπώς, απαγορεύεται ρητά η αναπαραγωγή, αναδημοσίευση, αντιγραφή, αποθήκευση, πώληση, μετάδοση, διανομή, έκδοση, εκτέλεση, «λήψη» (download), μετάφραση, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά η περιληπτικά χωρίς τη ρητή προηγούμενη έγγραφη συναίνεση του Ιδρύματος. Γίνεται γνωστό ότι σε περίπτωση κατά την οποία το Ίδρυμα συναινέσει, ο αιτών υποχρεούται για την ρητή παραπομπή μέσω συνδέσμων (hyperlinks) στο σχετικό περιεχόμενο του Δικτυακού τόπου του Ιδρύματος. Η υποχρέωση αυτή του αιτούντος υφίσταται ακόμα και αν δεν αναγραφεί ρητά στην έγγραφη συναίνεση του Ιδρύματος.

Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται η μεμονωμένη αποθήκευση και αντιγραφή τμημάτων του περιεχομένου σε απλό προσωπικό υπολογιστή για αυστηρά προσωπική χρήση (ιδιωτική μελέτη ή έρευνα, εκπαιδευτικούς σκοπούς), χωρίς πρόθεση εμπορικής ή άλλης εκμετάλλευσης και πάντα υπό την προϋπόθεση της αναγραφής της πηγής προέλευσής του, χωρίς αυτό να σημαίνει καθ’ οιονδήποτε τρόπο παραχώρηση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.

Επίσης, επιτρέπεται η αναδημοσίευση υλικού για λόγους προβολής των γεγονότων και δραστηριοτήτων του Ιδρύματος, με την προϋπόθεση ότι θα αναφέρεται η πηγή και δεν θα θίγονται δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, δεν θα τροποποιούνται, αλλοιώνονται ή διαγράφονται εμπορικά σήματα.

Ό,τι άλλο περιλαμβάνεται στις ηλεκτρονικές σελίδες του Δικτυακού μας τόπου και αποτελεί κατοχυρωμένα σήματα και προϊόντα πνευματικής ιδιοκτησίας τρίτων ανάγεται στη δική τους σφαίρα ευθύνης και ουδόλως έχει να κάνει με τον Δικτυακό τόπο του Ιδρύματος.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~